Page 16 - HCCA
P. 16
B10 lesa
Diabierna 22 Mei 2015 Mundialmente a cel- cu ta uzando pildo anti con-
ebra dia 17 di mei como ceptivo tambe ta desaroya
Ibisa y Despa ta informa e ‘Dia di Presion Halto’. presion halto.Otro factor
Den cuadra di esaki Ibi- di riesgo ta malesa di riñon.
“Causa di presion halto” sa y Despa ta comparti Persona cu comienso di un
siguiente informacion malesa di riñon por desaroya
riba presion halto. presion halto.
No tin un solo causa pa pre-
sion halto, sinembargo tin Loke nos no tin den nos
hopi factor cu ta contribui man ta e factornan heredi-
na su desaroyo. Un di e fac- tario, sexo, edad y sensibili-
tornan aki ta un persona su dad pa sodium (ta forma parti
estilo di bida. Bebemento di salo). Un persona cu den
di alcohol banda di tin hopi famia tin presion halto mas
caloria, e por subi e presion lihe lo desaroya esaki tam-
den sanger. Mescos ta conta be. Hende homber ta core
pa humamento di sigaria cu mas riesgo pa desaroya pre-
ta subi e presion y ta haci sion halto compara cu hende
daño na curason, arteria y muhe. Aki na Aruba 1 di cada
adernan. Presion den sanger 2 hende homber y 1 di cada 3
ta subi tambe den situacion hende muhe ta sufri di pre-
continuo di tension (stress), sion halto den e edad di 25 pa
preocupacion (worry) of an- 64 aña. Mas e edad subi mas
siedad. Un otro factor hopi chens tin pa desaroya prob-
importante aki na Aruba ta lema cu presion halto.
e factor di obesidad. Peso Ta conoci cu algun per-
di mas por subi bo presion sona di rasa color scur ta
den sanger. Pa e motibo aki mas sensitivo ora e cantidad
ta hopi importante pa yega y di sodium subi den nan ali-
mantene un peso saludabel. mentacion diario. Hasta un
Cu perdida di solamente 5 cantidad normal di salo por
pa 10 liber, por mehora pa hisa nan presion den sanger.
controla presion den sanger Lesamento di etiketa riba
considerablemente cerca e boter, paki of bleki ta keda
persona cu tin peso di mas. importante ora ta trata e can-
Tin cierto remedi manera tidad di sodium den e pro-
steroids y non-steroids anti- ducto.
inflamatorio cu tin efecto
riba presion di arteria. Cierto Pa mas informacion por
“nasal decongestants”, re- tuma contacto cu Ibisa na
medi pa griep, pildo pa baha 582-4987 of cu Despa na 522-
peso por causa cu e presion 4200 of via e-mail ibisa.aru-
ta subi. Algun hende muhe ba@gmail.com of despahp@
gmail.com of busca nos via
Facebook of website. q
Ibisa y Despa ta informa:
Tipnan di comemento pa yuda bo presion
Den cuadra di e dia Mun- endo: galiña sin cuero, pisca, inda cu ta contene hopi salo.
dial di Presion halto cu carni cora sin vet, yoghurt, Evita cuminda procesa y cu
tabata dia 17 di mei, Ibisa lechi y keshi cu menos vet ta prepara comercialmente
y Despa ta sigui duna in- (‘low-fat’ of ‘halfvol’) y tur manera bacon, soseishi, beleg
formacion tocante kico sorto di bonchi. di carni, carnisa, pisca salo,
pa come pa yuda controla · Uza menos salo y cum- carni di bleki y sopi sea di
presion halto.
Aki ta sigui algun tip: bleki of paki. Tambe snacks di 2000 mg. ¼ telep di salo ta
Come cuminda bon balansa salo, adobo, tur sorto di saus contene 500 mg sodium.
segun Guia di Alimentacion: y dressing pa prepara cum- Tip: scoge alimento cu no ta
· Scoge pa alimento abou inda. Evita di come cuminda contene mas cu 140 mg so-
den vet y halto den balor nu- cu ta prepara pafo di cas p.e. dium pa porcion.
tritivo (‘voedingswaarde’). Fast Food of Take-Away. · Alimento natural (no
· Scoge carbohidrato cu ta · Experimenta cu con- procesa) manera fruta y ber-
menos procesa manera grano dimento fresco manera yerba dura, grano y carni no pro-
completo y cereal. Evita ali- di hole, oregano, menta, ci- cesa ta di naturalesa abou
mento cu un nivel halto na lantro, yerba buena, specerij den sodium. Pa mas infor-
sucu incluyendo refresco, seco, lamunchi of binager macion por tuma contacto
cos dushi, bolo, cuki y pas- cu un sabor pa duna un toke cu Ibisa na 5824987 of cu
aboca dushi. Tambe evita di special y sabor na bo cum- Despa na 5224200 of via e-
agrega demasiado sucu (bru- inda. mail ibisa.aruba@gmail.com
in) na koffie of te. · Lesa etiketa/envoltura. of despahp@gmail.com of
· Scoge pa 4 porcion of Purba di tene bo cantidad to- busca nos via Facebook of
mas di fruta y berdura pa dia. tal di sodium pa full e dia bou website.q
Dos porcion di fruta y mini-
mo 2 cup di berdura. Nan ta
contene un nivel halto na po-
tasio, antioxidante y fibra cu
ta yuda controla presion den
sanger.
· Scoge pa alimento di
proteina cu no ta vet, incluy-