Page 45 - AWE1406_merged
P. 45

14                                                                                    Djaluna 13 yüni 2022





                 NOS SALÚ















        Indikashon ku relashon                                                                                     e informashonnan sientífiko dis-
              Dos porshon di piská pa siman ta
                                                                                                                   ponibel.
                            a terminá
                                                                                                                      Den e 'Richtlijnen  Goede
         oumentá rísiko riba kanser di kueru                                                                       Voeding' di 2015, a tuma  e

         Si bo a yega na e punto ka-         P’esei den e artíkulo aki nos ta                                      siguiente konseho: Kome un bia
      minda bo mester atmití na bo  kompartí sinku indikashon ku por                                               pa siman piská, preferibel piská
          Kome dos porshon di piská  esaki ta e promé investigashon  lashon signifikante.
      mes ku bo no ta stima bo partner  mustra ku ta tempu pa fi nalisá un                                          vèt. Ku esaki e konseho pa hopi
       pa siman ta keda konektá na un  na kuminda i melánoma ku
      mas i  no  por  sigui kuné  mas,  e  relashon ku no ta funshoná mas.                                         aña a bai den baki di sushi pa
       oumento di rísiko riba kanser di  tantu hende  asina ta kontené.
      ora ei ta mihó bo yega na un fi n di                                              Sustansia tóksiko           kome piská dos bia pa siman.
       kueru, segun  un investigashon  A yega di hasi estudionan mas
      e relashon i asina evitá doló mas       1. Sin amor no tin menshon          Komo posibel  orígen pa e        E motibu pa esaki ta rísiko di
       merikano. E investigadónan  ta
      aleu. Den kasimente tur relashon  chikitu ku a haña algu paresido,  rísiko haltu riba kanser di kue-         salú. Ku un porshon di piská pa
                                                   di un relashon.
      tin menshon di un komienso i un  pero e estudio aki i tambe estu- ru, e investigadónan a yama e              siman por ehèmpel no tin rísiko
       atvertí ku e kantidat aki por sòru
                                             Tin  biaha  bo  mester  terminá
       pa melánoma, e forma mas  dionan ku netamente a haña lo  sustansia ku tin den piská. Pero
      fi nal. Mayoria di nos sinembargo  un amor ku bo ta sinti pa un per-                                          di salú relashoná ku posibel ou-
      ta trata pa evitá e último aki. Kon  sona. Esaki ta un indikashon ku                                         mento di sustansia tóksiko den
                                           kontrario. Anteriormente  pues  e relashon aki ta eksigí investi-
       mortal di kanser di kueru.
      bo sa ku bo relashon a yega na  bo situashon laga proba bo mes.          gashon mas aleu, Bloomberg ta       piská.
                                           no tabatin resultadonan kla.
         Investigadónan di Brown Uni-
      fi n, bo ta haña sa den e artíkulo  No ta eksistí nada ku un relashon
       versity a deskubrí ku hendenan
                                              E investigadónan a tene kue- enfatisá. “Den e estudio aki ain-
                                                                                                                      Tambe e konseho ta konse-
      aki di GezonderLeven.                di  amor.  Pero  no  preokupá  bo   pensa  serio  pa  terminá  e  relas-  ta  bai  logra.  Bo  ta  pará  riba  un
       ku ta kome 42,8 gram di piská  nta ku diferente faktor ku por in- da nos no a investigá e konsen-
                                                                                                                   há pa eskoho di piská no sola-
         Kon fuerte bo hasi bo bèst pa  mes hopi esaki. Hopi biaha e ta
       diario, ekivalente na mas òf mé-    fluensiá e resultado. Asina nan  trashon di e sustansianan den e        mente  kome  piská  flaku,  pero
                                                                               hon.  Banda  di  esei,  e  daño  ya  salto  di  bo bida.  Bo  relashon  a
      nenga esaki, lástimamente na un  bini netamente liber.                   hasí ta sòru ku bo mester superá  terminá?
       nos 300 gram pa siman, tin 22  a mira entre otro na e peso di e  kurpa di e partisipantenan.”
      sierto momentu ta yega un fi n ka-      Tin biaha e rutina di bida dia-   mas doló ku normalmente tabata      netamente tipo di piská vèt. Pa-
                                                                                  Dermatólogo Van den Bos
       porshento mas chèns riba me-
                                           hende, sí nan ta huma òf bebe
      minda realmente bo mester sera  rio òf normalmente e fase di amor        nesesario.                          sobra esaki ta kontené mas zür
                                                                                                                           5. Diferensia igual
       lánoma maligno ku esnan ku ta  alkohòl  i historia di famia ku  tambe ta bisa esaki. “No a in-
      porta.                               den un relashon a pasa i ta sòru                                        di piská ku tipo di piská flaku.
                                           kanser.
       kome 3,2 gram di piská diario.      pa e persona ku un tempu bo ta-     vestigá sí e hendenan ku haña         Momentu  ku  dos  persona  di-
                                                                                                                      Banda di esei entre piská
                                              E resultadonan  a demostrá  melánoma  tabatin tambe un
                   Sintimentu              bata stima ta mir’é di otro mane-      3. No tin menshon di konek-      sidí pa drenta relashon huntu, e
                                                                                                                   kushiná i kanser di kueru pues
                                                                                                                   ora  ei  ta  importante  pa  nan  tin
                                                                                   shon di ámbos banda.
           No ta apsolutamente nada fá-    ra. Awor bo ta mira tur kos mas  balor grandi di e sustansianan         no a haña relashon, pero entre
                                           ku e komementu total di piská
                                                                                 Tin  biaha  por  ta  asina  ku  bo  mesun  vishon.  Tambe  mesun
      sil pa determiná ku a yega tempu  kla i ta den estado pa mira ku e       no ta no konsiente ku no tin un  metanan, balor i estilo di bida, ta
             Investigashon grandi
                                           di un persona a produsí rísiko  aki den nan sanger kompará ku
                                                                                                                   kome buní i piská no kushiná i
      pa  un  kaminda  yega  na  fi n  ku  amor a disparsé. E ora ei ta mo-     relashon real mas. Kisas bo ta  importante.  Kiko  awor  si  algu  di
         E investigashon  hasí riba  haltu riba kanser di kueru. Por  e hendenan ku no a haña me-
                                                                                                                   kanser di kueru sí.
      boso  no  por  sigui  huntu  mas.  E  mentu  pa  yega  na  un  fi n  na  bo   pensa den bo mes ku un relas-   e aspektonan kuminsá kambia?
       491.367  merikano  adulto,  a  ehèmpel,  hendenan  di kua ta  lánoma. Esaki mester investigá
                                                                                                                      Di kon  esaki  ta  bini. Segun
      por ta hopi difísil, pasobra bo tin  relashon.                           hon  ta algu  ku mester  funshoná  Hende por kambia, esaki ta sos-
       keda publiká den e revista Can-
                                           kome 14,2 gram di buní diario,  promé pa demostrá un relashon
      miedu.  Tòg tin biaha ta e mihó      tabatin 20 porshento mas chèns  real.”                                  Van den Bos, sustansia tóksiko
       cer Causes & Control. E respon-
                                                                               riba su mes. Si ta unu so ta hasi  odé  regularmente.  E  kambionan

      manera loke bo por hasi.                 2. Konfiansa ta e palabra                                            ta bini mas dilanti den piská
       dientenan a reportá kuantu bia  riba kanser di kueru ku  hen-           esfuerso  pa  e  relashon  i  e  otro  aki ta sòru ku nan tambe ta mira
                                                                                                                   no kushiná.  Mester pensa riba
         P’esei ta importante pa reko-
                                                         yabi.
                                                                                            Konseho
       e último aña nan a kome piská,  denan ku ta kome 0,3 gram di
                                                                                                                   piská vèt manera salmou, buní,
      nosé  e  señalnan  riba  kua  por      Kasi tur relashon, pero mas       nò, esaki por sòru ku sí ta hasi  riba e mundu i kosnan ku ta kam-
                                                                               esfuerso tambe ta pèrdè gana i  bia rònt di nan. E problema ta ku
       sin kushiná, por ehèmpel piská  piská. Òf hendenan ku ta kome
                                                                                  Konseho di Salú no ke reak-
      mustra ku no tin kaminda bèk  tantu relashon romántiko, ta               por okashoná kiebro. Dor di esei  esaki por sòru ku nan ta desvia
                                                                                                                   makrel i kref. Serka piská hasá
       vèt i buní. Tambe nan a duna di  17,8 gram di piská no kushiná  shoná den kontenido riba e es-
      mas ku bo relashon a yega un fi n.    basá  riba  konfi ansa.  Sin  konfi -  ta hopi mas difísil pa mantené un  for di paso di nan partner. Dor di
                                                                                                                   manera kabiou i telapia, esaki
                                           ansa ta imposibel pa konstruí un  tudio merikano. Pero den su
       konosé kon grandi nan porshon  pa  dia,  tabatin  18  porshento         konekshon asina. Si bo tin den bo  esaki por originá problema. Den
                                                                                                                   ta otro. Den esaki generalmente
            Tempu pa fin di relashon
       tabata.                             relashon salú. Pero kiko si bo no  konsehonan  semper ta duna           tin konsentrashon abou di kuek
                                           mas chèns riba kanser di kue-
                                                                               mes ku bo no ta hasiendo bo bèst  e kaso aki ta tempu pa husga e
         Kada  forma  di  separashon  ta  tin konfi ansa den un personal ta     i ku bo no  ta dispuesto pa sigui  relashon di nobo. Puntra bo mes,
         Segun dermatólogo Renate  ru. Entre kome piská kushiná i  atrobe e estado di siensia, se-
                                                                                                                   i arséniko.
      fèrfelu. Tin biaha sinembargo lás-   drumi banda di bo anochi. Si bo     100% di bo relashon, e ora ei ta  e relashon a yega na fi n?
       van den Bos di Erasmus MC,  kanser di kueru, no a haña re- gun un bosero. Ku esaki ta midi
                                                                                                                      Pero por tin mas motibu dor
      timamente e ta nesesario. Pero  relashon  ta  basá  riba  gañamen-       tempu pa stòp ku e relashon. Bo
      ta mihó pa obligá bo mes pa pasa  tu, deskonfi ansa, yalurs òf infi el,    relashon a yega un fi n.             di kua melánoma hopi bia ta
                                                                                                                            Suseso doloroso
      dor di e tempunan difísil aki, ku  esaki por destabilisá henter e re-                                        presentá serka e grupo di hende
                                                                                                                     Kita for di otro ta un suseso
                                                                                                                   ku ta kome kref, salmou i buní.
      mantené un relashon ku no ta  lashon. Esaki por ta asina ku na              4. Promé bo tabata sinti bo      hopi doloroso. Tempu ku bo a ku-
      funshoná mas.                        un sierto momentu bo ta kuminsá                                         Por pensa na e diferensia den
                                                                                partner atraktivo, awor bo no      minsá ku e relashon, bo tabatin e
                                                                                                                   status ekonómiko sosial, sinta
                                                                                      por soport’é mas.            idea ku esaki ta pa semper. Mo-
                                                                                                                   den solo, kimamentu òf  tambe
                                                                                 Durante e promé fase di e re-     mentu ku sinembargo bo ta sinti
                                                                                                                   ku koló di kueru kla.
                                                                               lashon, den kua bo tabata kana  ku realmente e relashon a termi-
                                                                               broma i tabata asina kontentu pa  ná, e ora ei tur momentu ta e mihó
                                                                                                                          Insufisiente prueba
                                                                               laga mustra e abilidatnan positivo  pa realmente terminá e relashon.
                                                                                                                      Van den Bos ta di opinion
                                                                               di bo partner. Durante tempu ta  No trata pa mantené e relashon
                                                                                                                   ku ainda no tin sufisiente prue-
                                                                               pasando  sinembargo  esaki  por  ku  fi nalmente  e  mesun  lo  kibra.
                                                                               kambia.  P’esei  tur  loke  anterior-  Ta importante pa sa kon pa biba
                                                                                                                   ba ku kome sierto piská tin un
                                                                               mente  bo  tabata  haña  atraktivo  ku e realidat aki i kon komo adul-
                                                                                                                   chèns grandi riba desaroyo di
                                                                               netamente ta bira un molèster pa  to bo mester komportá bo mes i
                                                                                                                   melánoma.Van den Bos: “Lo mi
                                                                               bo. Esaki por ta konfuso pa bo  kon bo mester mira e indikashon-
                                                                                                                   bisa, kome prinsipalmente variá
                                                                               partner. El a sigui komportá su  nan ku ta mustra pa rekonosé ku
                                                                                                                   i kuminda vegetal i no hopi karni
                                                                               mes meskos ku promé i nunka a  e relashon a terminá. Esaki natu-
                                                                                                                   i piská. I apesar di tur kos, pro-
                                                                               reklamá bo algu. E problema ta  ralmente ta un proseso, algu ku
                                                                                                                   tehá bo kontra solo, buska som-
                                                                               e manera kon awor bo ta atendé  ta sosodé mas biaha.  Trata na
                                                                                                                   bra entre 11’or i 3’or i hunta bi
                                                                               kuné. Bo tin sinembargo e sinti-    no resistí pues mas tantu ku bo
                                                                                                                   kurpa regularmente.”
                                                                               mentu ku esaki realmente bo no  mester.
   40   41   42   43   44   45   46   47   48   49   50