Page 7 - AHATA
P. 7

18 INTERNACIONAL                                               AWEMainta                                               Diaranson, 11 Juni 2025





                                                        Protesta of Provocacion?
       E Punto Cayente di Inmigracion na Los Angeles






       E siman aki, Los Angeles a bira un simbolo nacional di tension, segun protes-  profundo den alma di Merca.
       tanan lidera pa inmigrantenan indocumenta a choca cu autoridadnan  y a     E Prome Enmienda ta garantisa e derecho di protesta, y esey ta inclui hende

       causa daño na propiedad, lantando debatenan cu ta surpasa limitenan di e   indocumenta. Status legal no ta anula derechonan humano. Asamblea paci-
       ciudad. Loke a cuminsa como un demostracion pa derechonan y reconoce-      fico, e derecho di wordo scucha, e habilidad pa exigi cambio ta pilarnan funda-
       mento a bira rapidamente un blanco politico  cu ta revela un fractura mas   mental di democracia. Nenga e derechonan aki basa riba documentonan ta

                                                                                               mal compronde e Constitucion.
                                                                                               Sinembargo,  violencia  y  vandalismo  no  ta  expresion  protegi.
                                                                                               Si protestanan bira disturbio, cu ladronicia, candela, of atak-
                                                                                               enan riba polis y negoshinan, e actonan ey ta criminal. Esey
                                                                                               no ta activismo, esey ta destruccion. Y aunke ta importante pa

                                                                                               compronde e frustracion cu ta hiba hende na caya, nos mester
                                                                                               tambe distingui entre protesta y provocacion.



                                                                                               Intervencion Federal y e Peliger di Militarisacion
                                                                                               E liderazgo di California pa hopi tempo a posiciona su mes
                                                                                               como progresivo riba inmigracion, pero e biaha aki, forsanan
                                                                                               policial  local  a wordo abruma. Gobierno federal a interveni
                                                                                               — desplegando 2.000 tropa di Guardia Nacional pa restaura

                                                                                               orden. Tabata necesario? Algun ta bisa si, citando siguridad
                                                                                               publico. Otronan ta adverti cu ta un paso alarmante pa milita-
                                                                                               risacion di disidencia civil.

                                                                                               Ora forsa militar wordo uza pa maneha protesta civil e ta manda
                                                                                               un mensahe peligroso. E ta mengua e linea entre siguridad y
                                                                                               supresion. Protestantenan pacifico ta wordo gara den e repre-
                                                                                               sion. Comunidadnan completo ta sinti nan criminalisa. Y e prob-
                                                                                               lemanan real — e sistema di inmigracion kibra, desigualdad

                                                                                               economico, y trauma generacional — ta wordo ignora na fabor
                                                                                               di “restaura orden.”



                                                                                               Tambe ta bal la pena puntra: dicon hende ta asina desespera
                                                                                               pa protesta na prome luga? E demostracionnan aki no a surgi
                                                                                               for di  nada.  Nan ta  bin for di  añanan di  miedo, inseguridad
                                                                                               laboral, y sinti nan sin bos. Pa hopi hende indocumenta, no
                                                                                               tin un caminda legal cla, ningun manera pa drecha nan status,

                                                                                               ningun proteccion contra explotacion. Y ora reforma ta stanca
                                                                                               aña tras aña, caya ta bira nan unico plataforma.



                                                                                               Si,  accionnan  criminal  mester  wordo  atendi  cu  ne.  Pero  un
                                                                                               sociedad  husto  mester  tambe  scucha.  Si  nos  ta  reduci  cada
                                                                                               protestante indocumenta na un “disturbador” of cada acto di
                                                                                               tension na “comportacion ilegal,” nos no ta resolviendo e prob-
                                                                                               lema — nos ta culpabilisa e sintoma. E despliegue di tropa por

                                                                                               calma e ciudad. E por hasta para e proximo protesta. Pero e
                                                                                               no lo drecha nada. E pregunta cu Merca mester contesta ta
                                                                                               esaki: nos lo silencia disidencia cu forsa militar — of nos lo

                                                                                               finalmente atende cu e sistemana kibra cu ta causa hende pa
                                                                                               protesta na prome luga? Los Angeles no ta djis un crisis. E ta
                                                                                               un prueba si e pais aki ainda ta kere den democracia — hasta
                                                                                               ora e ta desordena, y inoportuno.
   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12