Page 4 - BNDIA ARUBA
P. 4
A4
LOCALDiabierna 2 Februari 2018
Muchanan sexualmente activo desde 9 aña
baraso pero tambe malesa(nan) transmiti sexualmente. Nan lo ta partiendo e
condomnan completamente gratis y actualmente e ta accesibel na oficina di
Famia Plania na Oranjestad y tambe na Citgo caya grandi. E paki di condom
tin tambe informacion riba e uzo corecto di e producto aki, ya cu si bo no ta
haci’e corectamente, tin chens cu e condom por kibra cu e consecuencianan
cu esaki por trece cu ne.
Campaña ‘Ami ta dicidi’
E campaña aki ta uno internacional caminda hunto cu 147 pais, Famia Plania
na Aruba ta forma parti di e campaña aki. E campaña aki ‘Ami ta dicidi’ ta pa
tur hende por tuma decision responsabel pa cu nan bida y futuro, y tambe otro
aspectonan manera salud sexual, prevencion y proteccion.
E meta tras di e campaña aki ta pa tin menos embaraso inespera y evita cu
menos hoben y adulto ta resulta infecta cu malesanan transmiti sexualmente.
Pa e fundacion aki ta importante cu no solamente e campaña aki ta mara na
publicidad den e medionan social y television, pero tambe e ta campaña mara
na un tayer educativo y interactivo specialmente pa scol na Aruba ya sea basico,
special, secundario y superior.
ORANJESTAD – Monique Giel Labad di Wit Gele Kruis (WGK), a “Nan ta tayernan educativo y cu contenido y interactivo. Asina aki nos ta apor-
trece dilanti cu tin hopi mucha ta haciendo uzo di alcohol y droga, cu tando na metanan mundial pa desaroyo sostenibel”, el a bisa. E meta ta cu pa
consecuencia di entre otro un embaraso no desea. aña 2030 mundo ta mas sostenibel y mas consciente specialmente riba preven-
Muchanan cu apenas 9 pa 10 aña ya caba ta activo y p’esey WGK kier pone cion, salud, educacion, etc..
atencion riba e situacion aki. Nan a bin cu e campaña ‘Un Acto Iresponsabel Nan ta probecha e campaña aki pa hunto cu esaki promove nan miembre-
y su Consecuencia’, ya cu ora nan ta bou influencia hopi di hobennan aki no sia, ya cu hobennan menor cu 21 aña por bira miembro di fundacion Famia
ta consciente di e consecuencia di nan actonan. Tin biaha nan ta bira victima Plania completamente gratis y na un forma priva. Tambe nan ta ricibi un aña
di un malesa transmiti sexualmente of tambe nan ta resulta cu un embaraso completo di anticonceptivo parti den seccionnan di tres luna. El a bisa cu e
hubenil no desea. Pero WGK kier pone extra atencion riba e consecuencia di mensahe aki ta bay pa e persona cu ta sexualmente activo pa nan haci uzo di un
alcohol y droga, y con un baby lo por nace. Esaki nan ta haci uzando un popchi proteccion pa evita embaraso inespera of malesa sexual.
pa ilustracion. Test na tempo
Tin muchanan di edad di 12 aña cu a resulta victima di malesa sexual. Esaki ta Ronald Geerman, kende ta traha den e seccion di Malesanan Contagioso di
mustra –segun sra. Giel-Labad- cu e muchanan aki tin cu haci uzo di anticon- departamento di Salud Publico (DVG) a enfoca riba e punto cu si bo ta un
ceptivo of condom pa preveni cu e ta bay plama e malesa aki. Den nan charla persona sexualmente activo pa bon pa bo haci e test di HIV.
pa e muchanan di scol, WGK ta mustra nan kico ta pasa ora cu bo tin relacion Esaki ta wordo haci cerca bo dokter di cas, laboratorionan y DVG. E testnan
iresponsabel. Den e caso aki WGK ta enfoca cerca e muchanan aki riba e con- aki ta totalmente anonimo. Nan ta duna guia, conseho y informacion, ya cu
secuencianan. E ta haya cu si por cu cuminsa conscientisa e muchanan aki for un persona infecta cu un malesa sexual no tin solamente consecuencia pa su
di tempran, e ta yuda pa por logra e meta principal cu ta abstinencia, pa nan persona, sino tambe pa nan bida social, ya sea cu e persona ta bay scol of si e
no cuminsa asina tempran sexualmente. Tambe durante nan campaña nan ta ta traha. E informacion aki tambe ta accesibel via diferente otro instancia o
pone atencion riba e mayornan, pa nan papia cu nan yiunan y duna nan hopi fundacion manera WGK y fundacion Famia Plania, ya cu importante ta pa
informacion. WGK ta mayornan durante e charla pa mira cu kende nan yiu ta mantene bo mes bon informa. “Si bo ta sexualmente activo corda bon cu bo
cana. chens ta grandi cu bo por haya un malesa transmiti pa via di relacion sexual ”,
el a bisa. P’esey ta importante pa haci bo test ya cu e ta splica cu no tur malesa
ta duna bo sintomanan na comienso.
Famia Plania y condom pack Cifranan ta mustra cu e problema aki relaciona cu malesa transmiti sexual-
Jonathan Trinidad di fundacion Famia Plania a bisa cu e temporada aki di mente, entre nan AIDS, ta indica cu e ta crece den region y rond mundo. “Es
carnaval 64, ta uno importante pa hunto cu otro partnernan bin duna informa- decir Aruba no ta un excepcion”.
cion riba embaraso, prevencion y campaña ‘Ami ta dicidi’ cu nan a bin cu ne. Segun sr. Geerman un punto importante tin di haber cu si bo ta sexualmente
Nan lo ta repartiendo den diferente sitio strategico un paki di condom pa pro- activo, y bo tin un malesa y si bo ta sali na estado, e chens ta hopi grandi cu e
move e uzo di proteccion, considerando cu esaki ta yuda pa preveni un em- yiu tambe por nace cu e malesa cu tur su consecuencianan.