Page 13 - 20200504

Achtergrond Zegel van het hulpfonds Aruba om het totaal be- rooide Nederland te hel- pen. tiek naar de achtergrond wordt gedrongen. Een derde militaire wereldoorlog kan het einde van de mensheid betekenen. Reden om de viering van deze Bevrij- dingsdag als symbool in stand te houden.
13

Nederland 75 jaar geleden bevrijd

Stationsgebouw Amerikaanse luchtmacht Hato in 1943. Aruba en Curaçao speelden een rol van doorslaggevende beteke- nis bij het voortbestaan van het Verenigd Koninkrijk, dat gedu- rende de eerste oorlogsjaren ern- stig werd bedreigd. Op 15 september dwong de in- zet van de Amerikaanse atoom- bommen Japan tot overgave. Het kostte honderdduizenden het le- ven, maar indien Japan de strijd zou hebben voortgezet, zouden miljoenen mensen van beide partijen het leven hebben verlo- ren. We hebben nu gedurende vijfenzeventig jaar geen oorlog van zeer grote omvang gekend, wel regionale oorlogen, zoals Ko- r

verneur Wouters zond een drin- gend telegram hierover naar de Nederlandse regering in Londen. Deze loste het probleem op, om- dat de benzinetoevoer uit Cura- çao in gevaar kwam. In 1943 nam het onderzeebootgevaar in het Caribisch gebied af, omdat de na- zi-Duitse Kriegsmarine nu het accent verplaatste in het kader van de geallieerde invasies in Noord-Afrika en Zuid-Italië. Niet meer gestoord door vijan- delijke onderzeeboten, werd de brandstofuitvoer van Aruba en Curaçao gestimuleerd, waarbij T2-tankers Amerikaanse de (waarvan er 500 in de jaren 1943- 1945 werden gebouwd) de rol overname

Maandag 4 mei 2020 van de Verenigde Staten en het Caribisch gebied gebracht. Op 16 februari 1942 werden de tankers rond Aruba met torpedo’s aange- vallen, waarbij een aantal bran- dend ten onder ging met groot verlies aan mensenlevens. De oostkust van de Verenigde Staten werd een compleet slag- veld, temeer omdat de kustbewo- ners hun openbare verlichting niet wilden uitdoen, waardoor de passerende koopvaardijschepen ‘s nachts duidelijk tegen de ver- lichte kustlijn afstaken. In zes maanden tijd werden 360 Ame- rikaanse zeeschepen door de na- zi’s tot zinken gebracht. In het Caribisch gebied sloe- gen de on

Antilliaans Dagblad Kustbatterij Aruba met munitiekarretje op rails. vervoerd, vooral naar het Britse Koninkrijk. Om te kunnen bestaan had Curaçao voedsel, onderdelen voor de raffinaderij en voertui- gen, alsmede militaire voorraden nodig. Dit vervoer kwam oor- spronkelijk voor rekening van de Koninklijke Nederlandse Stoom- boot Maatschappij (KNSM) die tijdens de Tweede Wereldoorlog haar hoofdkantoor op Curaçao had. In Punda staat nog steeds het welbekende KNSM-gebouw. Dankzij deze bevoorrading uit de Verenigde Staten, kon men op Curaçao goed leven: er was volop werk en de oorlog werd naar men zei ‘meer gevierd dan

rijk. Ook Aruba had zware kust- verdediging. De Koninklijke Ma- rine beschikte over zeer snelle bewapende PT-boten, uitgerust met dieptebommen tegen onder- De Amerikaanse luchtstrijd- krachten hadden vanaf medio 1942 vliegbases te Aruba en Hato Curaçao. Hier waren jachtvlieg- tuigen en vliegtuigen ten behoe- ve van de onderzeebootbestrij- Zeescheepvaart De zeescheepvaart voor Aruba en Curaçao was ook toen zeer essen- tieel. Tientallen lake-tankers ver- voerden ruwe olie van het meer van Maracaibo naar respectieve- lijk Aruba en Curaçao. De geraffineerde olie, voorna- melijk (vliegtuig

Maandag 4 mei 2020 zeeërs. ding gestationeerd. essentieel Curaçao FOTO COLLECTIE JOOP KOOIJMAN

Antilliaans Dagblad Kustbatterij Bullenbaai met kanonsbemanning, ca. 1943. FOTO’S COLLECTIE GERARD CASIUS brandstofbehoeften voorzagen. Volgens het gedenk- boek van het gouden jubileum van de Shell op Curaçao leverden de drie raffinaderijen gezamen- lijk in 1941, 80-85 procent van de door de geallieerden benodigde vliegtuig- benzine. Tijdens de strijd van de geallieerden in Noord-Afrika was alle benodigde brandstof uit Aruba en Curaçao Omdat er op Curaçao geen raf- finagecapaciteit voor zeer zware olieresiduen bestond, werd deze destijds onbruikbare brandstof in de Buskabaai gestort, die middels een dijk van

allieerde afkomstig. Vrijwilligerskorps Snelle motor-torpedoboot van de Koninklijke Marine op Curaçao (1943-1945).

overwinnings- strijd in Neder- land werd voorna- melijk door de en Amerikanen

e D Canadezen in het zuiden en oosten, later noordoosten van Nederland gevoerd, waarbij het westen van Nederland werd geï- soleerd en er enorme voedselte- korten ontstonden, een periode die historisch bekendstaat als de ‘hongerwinter’, waarin meer dan 18.000 Europese Nederlanders de hongerdood stierven. Rol Aruba en Curaçao Wat betekende de Europese over- winning op de nazi’s voor Aruba en Curaçao? Deze twee Caribi- sche eilanden hadden gezamen- lijk drie olieraffinaderijen, te we- ten de Shell op Curaçao, de Lago en Eagle op Aruba, die gedrieën voor een heel groot deel in de ge-

Curaçaose tank van het type Mar- mon Harrington. FOTO COLLECTIE HANS MANDERS waardoor de Tweede Wereldoorlog in Europa eindigde, maar in het FOTO COLLECTIE WIJLEN MEVROUW KOOYMAN FOTO COLLECTIE HISTORICUS DUFI KOCK, ARUBA

Achtergrond Op 5 mei 1945 werd Nederland weer een vrij land, na vijf jaar nazidictatuur, die het leven kostte aan 330.000 Nederlanders en grote verwoestingen achterliet door bombardementen en moedwillige vernielingen van essentiële haveninstallaties door de nazi’s. Op 8 mei capituleerde nazi- Duitsland aan de geallieerden, Verre Oosten ging de strijd tegen Japan nog een half jaar door. Door Joop Kooijman Fokker F18 Oriol, verbouwd tot militair vliegtuig (1942). Oefening van Curaçaose schutters. Lago ‘finger pier’ met zes tankers. Foto genomen in de vijftiger

12 jaren.