Page 32 - AHATA
P. 32

A5
                                                                         EDITORIAL/cOLOfOn Diabierna 13 Maart 2020















                                                                               Crisis di coronavirus ...

                                                                               Ta yega prome cu e virus...







                                                  Awor cu presupuesto 2020 ta na parlamento,  mente  e  propaganda  di  ‘e-government’  di
                                                  awor e critica ta cuminsa sali. Diferente gre-  cual despues di mas di dos aña nos no a mira
                                                  mio ta vocifera nan critica riba e costonan ex-  practicamente nada ainda.
                                                  tra, cu cual ciudadano y empresario ta keda
                                                  confronta. Un poco laat realmente, pasobra   Pero, si gobierno tin tanto miedo pa bay elec-
                                                  segun nos e debate por a cuminsa basta tem-  cion cu e empleadonan publico rabia, lo nan
                                                  po caba. Poco poco algun tempo pasa e plan-  mester tin mas miedo pa bay eleccion cu un
                                                  nan di gobierno pa e reforma fiscal a cum-  grupo grandi den comunidad rabia pa e me-
                                                  insa filtra pero pa un o otro  motibo tabatin  didanan tuma, cu tambe mester ta mal polit-
                                                  un silencio straño. E gremionan a sinta cu e  ica. Pero si esey ta e strategia cu e coalicion a
                                                  mandatario toch, y a haya di tende kico tabata  scoge, ‘que sea asi’. Aunke nos no por com-
                                                  e plan? Talvez no den tur detaye pero cu ta-  prende cu nan no lo a sikiera considera esaki,
                                                  batin un BBO riba importacion na caminda,  pasobra e medidanan en berdad ta mas severo
                                                  tabata conoci desde basta tempo caba. Awor  pa esnan cu e entrada mas chikito. Por argu-
                                                  cu tur cos ta na parlamento, awor e critica ta  menta cu nan a haya un aumento di salario
                                                  cuminsa bin; un poco laat. No cu e critica ta  minimo, pero esey den un frega di wowo in-
                                                  menos corecto pa e motibo ey, pero awor ta  flacion lo come limpi. Tambe a haya un re-
                                                  mustra dificil pa bay cambia rumbo ainda. Ta  duccion  di  loonbelasting/inkomestenbelast-
                                                  dificil imagina cu tin un disidente mas den  ing, pero esey ta mas interesante pa esnan cu
                                                  e coalicion cu ta bay daña e fiesta guberna-  tin un entrada mas halto, ya cu ta un reduc-
                                                  mental, asina ta cu pa fin di e luna aki tin un  cion den porciento.
                                                  presupuesto aproba.
                                                                                             Sin  embargo,  tin  mas  asunto  pa  tuma  na
                                                   Gobierno naturalmente den e situacion aki ta  cuenta na e momento aki. Economia mun-
                                                  keda defende nan punto di vista: mester gen-  dial  ta  hayando  golpi  grandi  den  e  dianan
                                                  era mas entrada pa por atende e debe y com-  aki, di dos banda. E coronavirus felizmente
                                                  promisonan financiero cu gobierno anterior  no a yega cerca nos ainda, pero cu dos mi-
                                                  a laga e pais. Riba su mes e argumento aki ta  yon bishitante pa aña ta dificil imagina cu e
                                                  berdad, pero esey nos tabata sa caba. Ta trata  dia ey no lo yega, y lo haci su daño aki tambe.
                                                  di  kico  ta  haci  pa  remedia  e  situacion.  Y  ta  Tambe tin e caida general di economia mun-
                                                  aki unda e pensamentonan ta cuminsa separa  dial, cu lo tin su efecto tambe riba e cantidad
                                                  di otro. Kico esun di gobierno ta? Gara mas  di hende cu ta pensa di bin pasa vacacion na
                                                  tanto posible entrada pa gobierno, sin mishi  Aruba. Den henter e region e cancelacionnan
                                                  cu e gastonan, mientras cualkier mucha di 10  den  sector  hotelero  a  cuminsa  aumenta,  y
                                                  aña por bisa bo cu bo mester haci esey tam-  esey lo bay tin un efecto riba tur sector cu tin
                                                  be. Pero, pakico anto no ta haci esey? Masha  relacion cu sector hotelero.
                                                  simple, cada gobierno cu drenta ta bin topa cu
                                                  e ‘baca sagrado’  di nan tur, di cualkier color.  Di  repente  henter  e  panorama  economico
                                                  Esey ta e cantidad enorme di salario cu gobi-  riba cual e presupuesto tabata basa, lo cambia
                                                  erno, cualkier cu ta, mester pone riba mesa  drasticamente. Y cu esey, a pesar cu a haci un
                                                  tur  luna pa paga salario. Tambe pa 2020 nos  asalto caba riba cartera di e ciudadano, esey lo
                                                  ta papiando di un payroll di casi Afl. 734 mi-  resulta insuficiente pa gobierno cera aña 2020
                                                  yon, un miyon mas abao cu aña pasa y un bon  manera planifica. Pa esaki si no por critica go-
                                                  mitar di e total di gasto.                 bierno pasobra e coronavirus no ta ‘made in
                                                                                             Aruba’. Loke si e crisis aki lo ilustra un biaha
                                                  Mientras cu gobierno ta bataya y delibera cu  mas, con vulnerable nos economia ta y tambe
                                                  CAft tocante un parti di e suma aki, ta gaña  con fragil finanzas publico ta. E presupuesto
                                                  lubida e resto, cu tambe mester paga tambe.  ta  mustra  bunita  cu  su  surplus,  pero  cual-
                                                  Pero  e  lema  ta  parce  di  ta  esun  di  semper:  kier cos cu pasa, ya nos ta den problema. E
                                                  “Don’t rock the boat.” No mishi cu e baca  siguiente pregunta lo mester ta: Y awor kico?
                                                  sagrado pasobra bay eleccion cu, aunke sea un  Bolbe bay cerca e ciudadano pa e pone mas
                                                  parti di e ambtenaarnan rabia, ta mal politica  placa riba mesa? O por ta cu e circunstanci-
                                                  electoral. Al menos, asina (casi) tur nos politi-  anan special aki ta obliga gobierno haci loke
                                                  conan ta parce di ta pensa. Ta p’esey gobierno  nunca nan kier a haci, esta: corta gasto? E vi-
                                                  ta keda practica loke nos ta yama ‘manicure’  rus no a yega ainda, pero su efectonan a yega
                                                  cu  gastonan  di  personal,  envez  di  cuminsa  caba.
                                                  desaroya plannan serio pa restructura apara-
                                                  to  gubernamental  drasticamente,  pasobra
                                                  di esey nos no ta tende nada. Salvo natural-
   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37