Page 15 - ANTILL DGB

Achtergrond 15
Zaterdag 18 januari 2020
Suriname

beslissingen over de kolonie, zo- trekken door bestuurder te wor- de hoogte waren. Vanuit de hui-
als de uitgifte van land en het re- den van de Sociëteit. Het deelne- dige culturele en wettelijke re-
gelen van slaventransporten. La- men aan het bestuur bood de gelgeving een ondenkbare en
ter vergaderde de Sociëteit in mogelijkheid om sociaal te stij- onhoudbare situatie. In die peri-
haar ‘eigen’ West-Indisch Huis gen. De daadwerkelijke inhoud ode was dit gedrag van de be-
aan de Amsterdamse Heren- van het besturen stond volledig stuurders van de Sociëteit echter
markt. in het teken van het maken van niet strafbaar. Het feit dat ze op
Ingrijpend was het besluit van winst. Suriname werd bestuurd afstand regeerden en dus de el-
de bestuurders om Afrikaanse als een bedrijf. Voor de lokale si- lende die ze aanrichtten veelal
mensen naar Suriname te ver- tuatie had het bestuur vooral be- niet zagen, omdat ze nooit in Su-
schepen om ze daar tot slaaf te langstelling als het ging om het riname kwamen, zal zeker bijge-
maken. In de Sociëteit-notulen innen van belasting. Vanuit de dragen hebben tot hun techni-
heeft Fatah-Black teruggevon- Sociëteit in Amsterdam werden sche, economische en onmense-
den dat dit gebeurde zonder dis- de bewoners van Suriname, vrij lijke besluiten.
cussie. Die was er wel toen het of onvrij, belast. Ze moesten een Auteur Fatah-Black is met dit
ging over de vraag uit welk deel hoofdgeld afdragen. Volgens dit onderzoek geslaagd in wat hij in
van Afrika de slaven moesten onderzoek kwam uit alle be- zijn voorwoord schrijft: een be-
komen. De auteur geeft aan dat lastingen ongeveer vijftig pro- gin maken met een nieuwe ge-
dit bijzonder is omdat op dat cent van alle inkomsten van de schiedenis van de kolonisator.
moment in Nederland er wel de- Sociëteit. Door het perspectief breder en
gelijk een discussie gaande was groter in de wereldgeschiedenis Plantage Witsen.
te plaatsen blijkt het ‘Lage Land
over slavenhandel en slavernij. Slaventransport
Vooral uit de hoek van de kerken De harde cijfers voor Suriname aan de zee’, niet zo klein als eer-
was er verzet, terwijl er binnen maken duidelijk dat vanaf 1683 dere publicaties ons doen willen
de Sociëteit geen enkele twijfel jaarlijks ongeveer duizend man- geloven. Nederland was een venhandel toestond, maar dit Met deze publicatie zijn de be-
was. Jammer genoeg is in dit nen, vrouwen en kinderen uit wereldleider, had een wereldrijk, wel legaliseerde en stimuleerde wijzen geleverd waar burge-
onderzoek niet vermeld of in de Afrika naar Suriname werden wat niet alleen door een plotse- met besluiten voor de West en meester Halsema rond 1 juli
notulen ook iets terug te vinden gebracht. Ondanks het feit dat linge samenloop van omstandig- andere bezette gebieden. Er 2019 om vroeg en waarmee zij
is over de manumissieregeling de Nederlanders toen al bijna heden maakte dat het ‘een klein werd dus een dubbele moraal op namens de stad Amsterdam in
die vanaf 1702, tegen betaling de honderd jaar allerlei praktijker- landje was dat plots groot kon na gehouden. In Suriname wer- 2020 excuses zou kunnen aan-
mogelijkheid bood om een tot varingen hadden opgedaan met zijn’, maar een land vol met be- den in het beboste achterland bieden voor hetgeen haar be-
slaafgemaakt persoon vrij te slavenschepen en -handel was stuurders die gericht op handel oorlogen gevoerd met de ‘mar- stuurders Suriname en haar be-
kopen. Een besluit dat mogelijk de sterfte groot onder de gekid- en handelsgeest, een handelsim- rons’ die van de plantages waren volking eeuwenlang heeft aan-
werd gemotiveerd en tot doel napte, over land en zee vervoer- perium opzette. Burgemeesters ontsnapt. Ondertussen zagen de gedaan als grootaandeelhouder
had om vluchten en andere vor- de en tot slavenarbeid gedwon- van Amsterdam waren tegelij- bestuurders zichzelf niet als oor- van zowel de WIC als de Socië-
men van verzet tegen slavernij te gen mensen. Niet alleen onder- kertijd (groot)handelaren en logszuchtige types, maar als aan- teit van Suriname.
onderdrukken. Na heel lang spa- weg maar ook in het land van stelden hun persoonlijke belan- voerders van een rijk dat moge-
ren kon immers op een wettige aankomst stierven de mensen gen niet op de achtergrond als lijkheden creëerde voor kolo- Nieuwe geschiedenis
manier, de vrijheid terugge- door hun werk-, leef- en woon- het ging om deelname van de nisten, handelaren en De geschiedschrijving over Suri-
kocht worden. omstandigheden. stad aan een onderneming als producenten in de Republiek. name is tot op heden vooral ge-
Hoewel het bestuur van de ko- In 1707 stonden meer dan de WIC. Iedere Amsterdammer De Sociëteit verdiende aan de schreven vanuit het koloniaal be-
lonie grotendeels in Amster- 10.000 mensen officieel gere- weet dat de familie Bicker er kolonisten, die kregen voor iede- stuur, vanuit de machthebbers,
damse handen was, leverde alle gistreerd als ‘slaven’. De auteur zelfs een eiland met pakhuizen re slaafgemaakte op hun planta- de invalshoek van handel en de
drie de deelnemende partijen merkt hierbij op dat de aanvoer en scheepswerf aan overhield, ge (ongeacht leeftijd) een be- dominante handelsgeest. Dat
bestuurders voor de onderne- van het aantal slaafgemaakten in terwijl burgemeester Pauw zijn lasting opgelegd. zou starten en eindigen met de
ming. Om zitting te nemen in Suriname veel hoger was. Op zouthandel zag bloeien nadat hij Fatah-Black maakt met dit kolonialisatie, die als een zwarte
het bestuur stonden beroemde dat moment waren er al ruim rond 1621 die handel uit het onderzoek niet alleen duidelijk bladzijde omgeslagen zou kun-
regenten in de rij omdat het een 23.000 aangevoerd. Uit de be- WIC-monopolie wist te houden. dat Suriname een groot koloni- nen worden, als iets dat eens ge-
functie was die aanzien ver- waard gebleven archiefstukken De WIC werd opgericht inclu- aal, op winstgericht succes was. weest is. Met de in dit onderzoek
schafte. Personen met een carri- blijkt dat de Sociëteit bestuur- sief de wetgeving dat men in Ook toont hij aan dat voor de lo- beschreven geschiedenis wordt
ère in het slop konden deze vlot- ders in Amsterdam hiervan op Nederland geen slavernij en sla- kale bevolking en de naar Suri- duidelijk gemaakt dat we eerder
name vervoerde honderddui- van een zwarte draad moeten
zenden Afrikanen, die daar tot spreken, die dwars door de
slaaf werden gemaakt, die kolo- Nederlandse geschiedenis loopt
niale tijd een periode was van en nu nog steeds aanwezig is.
ruim tweehonderd jaar leven on- De geschiedenis van de Neder-
der uitbuiting, vernedering en lands gekolonialiseerde Caribi-
onderdrukking met geweld. Dit sche gebieden kent geen punt
terwijl Nederland een Wereld- maar een komma. Ze is nog
rijk was met als centrum de steeds in het nu aanwezig en zal
wereldhandelsstad Amsterdam. dit ook in de toekomst zijn.

Sabi Suriname
In het Tropenmuseum is mo- mee te vieren, muziek te ho-
menteel een tentoonstelling ren en erop te dansen. De
waarbij bijzondere zaken ont- band met Nederland en de
dekt kunnen worden uit de wereld komt duidelijk in
wereld achter de Surinaamse beeld, net als in de Grote Suri-
voorwerpen in het depot. Men name-tentoonstelling die tot
kan meer te weten komen januari 2020 te bezoeken is
over de Surinaamse cultuur in de Nieuwe Kerk in Amster-
door verhalen, door feesten dam.
Suriname op een kaart uit 1737 met plantages.