Page 10 - AHATA
P. 10

Diahuebs, 21 Augustus 2025                                     AWEMainta                                            BONEIRO                37



              Cambio den direccion di biento ta causa




       obhetonan indesea na Costa West di Boneiro







       E organisacion di naturalesa STINAPA

       ta adverti pa  un situacion inusual na
       e costa west di Boneiro. Debi na un
       cambio recien den direccion di biento,
       e bientonan di pasaat cu normalmente

       ta bini for di oost, temporalmente ta
       bira.
       Esaki ta nifica cu materialnan flotante
       y animalnan di lama cu generalmente

       ta pasa leu for di Boneiro, awor por drif
       yega na e costa west di e isla.


       Ta spera obhetonan indesea

       Segun STINAPA, no ta trata solamente
       di material flotante natural, sino tambe
       obhetonan cu por ta dañino pa hende y
       medio ambiente. Loke ta mas probabel

       ta un aumento di sargassum, un tipo di           Pa naturalesa, e riesgonan ta mes                 obhetonan cu yega tera directamente
       alga  flotante  cu  den  e  ultimo  añanan       grandi of pio. Ora sargassum yega                 y pa alinea actividadnan  den lama
       ya a causa problema den Caribe. Den              tera den cantidad grandi, e por sofoca            cuidadosamente cu e situacion actual.
       cantidad grandi, sargassum por cubri             areanan di mangrove y stroba  turtu-

       beachnan, haciendo e awa di lama                 ganan di lama den nan reproduccion.               Contexto regional
       pober na oxigeno y asina afecta seri-            Contaminacion cu petroli ta ainda mas             E fenomeno  no  ta unico  pa Boneiro.
       amente rifnan di coral y animalnan di            dañino: un biaha cu e drenta lama,                Na Aruba y Corsou tambe, den e
       lama.                                            petroli por pega  na rifnan di  coral y           ultimo añanan, cantidadnan consider-

                                                        perturba e ecosistema marino pa un                abel di sargassum a yega tera, cu un
       Ademas, ta tene cuenta cu petroli                tempo largo.                                      impacto grandi  riba  beach y turismo.
       y restonan di tar, cu por drif for di                                                              Cientificonan  ta  señala  cu  cambi-
       rutanan di barco of accidentenan den             Reaccion y medidanan di STINAPA                   onan den coriente di biento y di lama,

       Lama Caribe yega Boneiro. Tambe                  STINAPA ta hunga un rol central den               combina cu cambio climatico, ta
       tin un chens mas halto di kwallen, cu            monitoreo di e desaroyonan aki y tin              aumenta e chens pa e tipo di fenomeno
       por ta doloroso y tin biaha peligroso            un asina yama plan di reaccion  pa                aki. Boneiro awor ta experenciando un
       pa  landado y snorkeldo. STINAPA ta              sargassum cla. E plan aki  ta encera              situacion cu normalmente ta tuma luga

       subraya cu e composicion y cantidad              monitoreo, coordinacion di boluntario             na e costa oost, pero cu pa motibo di
       di e obhetonan aki por varia hopi y cu           y  cooperacion  cu  organisacionnan               condicion di tempo ta bira notabel na
       habitante y  turistanan mester keda              manera Mangrove Maniacs, cu ta uza                un manera excepcional na e costa west.
       alerta.                                          bareranan fisico manera net y booms

                                                        pa proteha areanan vulnerabel.                    E cambio den direccion di  biento ta
       Riesgonan pa hende y naturalesa                                                                    pone Boneiro den un situacion excep-
       E consecuencianan  di e  situacion  aki          Experiencianan  anterior  na  Boneiro  y          cional e siman aki. Unda normalmente
       ta tanto ecologico como recreativo.              otro islanan  den Caribe ta demostra              e costa oost ta wordo afecta, awor e

       Pa esnan cu ta recrea tin un riesgo              cu  accion  rapido  ta  esencial.  Unda           costa west ta vulnerabel pa un mescla
       directo: un picadura di kwal por causa           sargassum cuminsa  descompone,  ta                di obheto natural y no-natural. STINAPA
       iritacion di cuero of hasta reaccionnan          crea un cocktail toxico di sulfuro di             ta haci un yamada na tur hende pa keda
       alergico severo. Petroli y tar riba beach        hidrogeno y amoniak cu ta dañino                  alerta y tuma medidanan di precaucion

       tambe por hiba na riesgonan di salud             pa hende y  animal.  P’esey  STINAPA              durante  actividadnan recreativo  den
       si bo drenta den contacto cu nan.                ta  conseha  pa  pasa  notificacion  di           lama.
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15