Page 20 - Antilliaanse Dagblad
P. 20
20 Antilliaans Dagblad Maandag 16 november 2015
Regio
Vrijheid van nieuwsgaring in Peru
Van onze redactie
Lima - Bij het recht op vrijheid van meningsuiting wordt
meestal gedacht aan de vrijheid om te zeggen wat je wil
en aan het verspreiden van het geschreven woord in
druk of in digitale media.
Maar cultuuruitingen als the- grootste mediabedrijven van het Hoewel Peruanen kunnen kiezen uit zo’n 100 kranten- en tijdschriftentitels, kiest 78 procent van de
ater of film vallen ook onder dit land. Het is geen monopolie lezers El Comercio.
recht. Bovendien hebben men- (verboden in de grondwet), maar
sen het recht op vrije nieuwsga- komt aardig in de buurt van een recht. Een concreet voorbeeld is Buenaventura voorbereidingen campagnes van de voorstanders
ring en meningsvorming. Dit al- eveneens verboden ’posición do- te vinden in de buurt van Caja- troffen om 24 kilometer verder- van de Congamijn, zo vertelt Fri-
les moet natuurlijk wel mogelijk minante’(overheersende positie) marca, in het noorden van het op een andere goudmijn te ope- gola per e-mail vanuit Lima.
gemaakt worden: bij papier- van één aanbieder. Daarom land. Hier bevindt zich de Yana- nen; Conga. Met een waarde van
schaarste, gebrekkige toegang heeft een aantal kleinere media cochamijn, waar in dagbouw 5 miljard dollar zou deze mijn de Producer Ernesto Cabellos
tot het internet of conservatieve onder aanvoering van Gustavo grote hoeveelheden goud ge- grootste buitenlandse investe- werd in rechtse media afgeschil-
theaterdirecteuren wordt het uit- Mohme, directeur van de krant wonnen worden. Deze mijn is ring ooit in Peru moeten wor- derd als ‘radicale ecoloog’ en net
oefenen van deze rechten be- La República, de concurrentie naar verluidt de één-na-grootste den. Tegenstanders vreesden als gebeurde bij protesten tegen
lemmerd. Een voorbeeld uit Pe- aangeklaagd met een beroep op goudmijn ter wereld. Ze is gro- echter voor nog ernstiger gevol- de Yanacochamijn, kregen voor-
ru. De vrijheid van meningsui- de grondwet. Hoe dit beroep uit tendeels in handen van de Ame- gen voor het milieu dan bij Ya- al de inheemse omwonenden al
ting kan in Peru slechts zal pakken, is op dit moment rikaanse Newmont Mining Cor- nacocha al het geval is en stelden gauw het etiket ‘domme tegen-
ingeperkt worden ter bescher- nog niet bekend en hoewel de poration en levert sinds 1993 alles in het werk om de opening standers van de vooruitgang’ op-
ming van de staatsveiligheid, overheid terughoudend zal zijn veel werkgelegenheid en inkom- van de mijn te verhinderen. De- geplakt. Pesterijen en intimida-
openbare orde of ‘ter bescher- met ingrijpen in de mediasector, sten voor de Peruaanse staat op. monstraties tegen de mijn vanaf ties in de buurt van de Conga-
ming van de geestelijke gezond- stelt ze wel de kaders waar- Tegelijkertijd is ze onderwerp 2011 raakten aan belangen van mijn namen toe. Subsidies van
heid van kinderen en jongeren’. binnen de media opereren. van aanhoudende controverses. machtige bedrijven en personen het ministerie van Cultuur voor
Aan de andere kant zijn media- Tegenstanders leggen de nadruk en de reacties tegen de demon- de film waren voor enkele natio-
monopolies, oorlogspropaganda Ingrijpen in de nieuwsvoor- op het gebruik van het gevaar- stranten waren hard: demon- nale televisiezenders en andere
en haat zaaien uitdrukkelijk ver- ziening hoeft dus niet alleen een lijke natriumcyanide voor de straties werden door de politie media aanleiding zelfs de mi-
boden. De huidige overheid gevolg te zijn van economische winning van het goud, met veel met geweld uiteen gedreven en nister herhaaldelijk te beschuldi-
voert een actief beleid ter onder- overwegingen, ook politieke be- milieuschade als gevolg. Steeds veel boeren hing gedwongen gen van subversieve activiteiten.
steuning van informatievoorzie- langen kunnen een rol spelen opnieuw is er namelijk sprake landonteigening boven het Om de veiligheid van medewer-
ning, zo schrijft La Chispa. om de vrijheid van meningsui- van bodemvervuiling en hoofd. kers, activisten en de plaatselijke
ting in te perken. Zo werd eind (drink)waterverontreinigingen bevolking zo veel mogelijk te ga-
Het recht op vrijheid van me- 2010 in de Limeense deelge- en sterven de vissen in de nabije Daarom besloot Guarango randeren, werkte Guarango tij-
ningsuiting staat in Peru dus meente San Isidro, na eerdere rivieren en meren. Dit leidt re- Films, dat zich toelegt op het dens het draaien van La Hija de
niet ter discussie en bovendien toestemming, een tentoonstel- gelmatig tot conflicten, vooral produceren van films en docu- la Laguna nauw samen met na-
hebben Peruanen een ruime ling van de ‘sjaal van de hoop’ tussen kleine boeren en Yanaco- mentaires over de economische tionale mensenrechtenorganisa-
keus uit (al dan niet digitale) (die aandacht vroeg voor de cha, waarbij soms zelfs doden ontwikkelingen in Peru, een do- ties. Geen overbodige luxe vol-
kranten en tijdschriften, artistie- 15.000 verdwenen personen ten vallen. Tegenstanders van de cumentaire te maken over het gens Frigola, want de politie
ke producties en sociale netwer- tijde van de Peruaanse burger- mijn worden regelmatig gear- nationale ontwikkelingsmodel kan gewoon gecontracteerd wor-
ken, zonder dat er door de over- oorlog) in een overheidsgebouw resteerd, geïntimideerd en in de dat gebaseerd is op de exploitatie den door het mijnbouwbedrijf
heid of anderen actief gestuurd verboden omdat deze politiek media geportretteerd als ‘radica- van grondstoffen, met als con- om mensen van hun land te zet-
wordt op inhoud. Toch vallen bij ‘niet neutraal’ zou zijn. Angst le milieubeschermers’ of ‘onno- creet voorbeeld het goud. Niet al- ten of demonstraties te ontbin-
deze vrijheden nog wel wat kant- voor protesten tegen een over- zele vijanden van ontwikkeling’. leen naar aanleiding van de ge- den.
tekeningen te plaatsen. Zoals in heid die uitsluitend geïnteres- Van hun kant beweren de tegen- beurtenissen in Cajamarca,
meer landen, is de nieuwsvoor- seerd zou zijn in het scheppen standers dat de onderneming maar ook als bijdrage aan de dis- Het feit dat een privébedrijf
ziening niet voornamelijk be- van een gunstig investeringskli- zowel de lokale bevolking als de cussie over het ontwikkelings- legaal overheidsdiensten kan in-
doeld als voorlichting, maar ook maat, won het op dat moment rest van de wereld bewust ver- model van het land dat geba- zetten tegen de bevolking, of dat
als ‘product’. Dat wil zeggen, van de emoties van slachtoffers keerd informeert over haar acti- seerd is op de exploitatie van media zich laten lenen voor pro-
nieuws wordt niet alleen ver- uit het recente verleden en de in- viteiten en de mogelijke schade grondstoffen. De goudwinning paganda voor grote bedrijven is
spreid als het ‘belangrijk’ is stallatie moest afgebroken wor- daarvan. Vanwege de afgelegen werd daarbij als concreet voor- zorgelijk. Dat een ministerie
maar vooral als het ‘verkoopt’. den. De ruim 1 kilometer lange locatie was het lastig voor de Pe- beeld gebruikt. echter subsidie verleent aan een
Als inkomsten een grote rol sjaal, inclusief Nederlandse bij- ruanen om zich een beeld te vor- kritische documentaire is daar-
gaan spelen bij de verspreiding dragen, werd later elders zonder men van wat er in Cajamarca Film- en theaterproducente entegen, ook volgens Frigola,
van nieuws, kan berichtgeving enig probleem alsnog tentoon- precies gebeurde of nog stond te Nuria Frigola Torrent was voor een teken van democratie.
over aantrekkelijk nieuws ten gesteld. gebeuren. Guarango Films betrokken bij
koste gaan van moeilijker onder- het maken van deze documen- Niet in de laatste plaats dank-
werpen. Dit geldt des te sterker Net als in andere landen in de De protesten namen in om- taire, getiteld ‘La Hija de la Lagu- zij druk via sociale media eiste
als de verspreiding van nieuws regio is er in Peru sprake van vang en hevigheid toe toen New- na’(De dochter van het meer, zie de regering een nieuwe Milieu
afhankelijk is van losse verkoop een groeiende polarisatie tussen mont en haar Peruaanse partner kader) .Al snel werd het bedrijf Effect Rapportage voordat de
en van advertenties: in Peru zijn voorstanders van snelle econo- echter ook doelwit van de laster- ontginning van goud in de Con-
vaste abonnees voor de media mische groei en tegenstanders gamijn van start kon gaan.
welhaast een droom en ze kun- van ‘groei tegen elke prijs’. In
nen de advertentie-inkomsten aanloop naar de nationale ver-
feitelijk niet missen. Zeker als kiezingen in 2016 zijn de stand-
de belanghebbenden achter de punten zich nu al aan het ver-
mediabedrijven ook belangen harden en is het modder gooien
hebben als adverteerder, kan het begonnen. Ondanks dat ‘haat
moeilijk worden kritische artike- zaaien’ bij wet verboden is, trek-
len over bedrijven of ontwikke- ken conservatieve media vaak al-
lingen te publiceren. le registers open om tegenstan-
ders van grootschalige economi-
Zonder vrijheid van menings- sche projecten zwart te maken of
uiting en vrije media, kan er lastig te vallen, vaak met mede-
geen sprake zijn van vrijheid van werking van overheidsdiensten.
meningsvorming en dus van de- De economische en politieke eli-
mocratie. Hoewel Peruanen tes van Peru hebben veel onder-
kunnen kiezen uit zo’n 100 uit- linge banden. Hierdoor kan bij-
eenlopende kranten- en tijd- voorbeeld een ondernemer met
schriftentitels, kiest 78 procent contacten in de politiek en bij de
van de lezers een titel aangebo- media gemakkelijker voor de ei-
den door één bedrijf: de El Co- gen belangen opkomen dan een
mercio-groep die in 2013 ont- activist of arme boer zonder die
staan is uit een fusie van de twee contacten, ook al staan zij in hun
