Page 3 - AHATA
P. 3

Diahuebs, 14 Augustus 2025                                     AWEMainta                                                  LOCAL             3




                                                            Mentalidad di Aruba:

       Bon madrastra, mal mama
















































       DEN e circulonan politico di Aruba, tin un dicho bieu:                     stranhero mas cu conocemento local. Ora un consehero di
       “Bon madrastra, mal mama.”  E ta un metafora skerpi pa                     Europa, Merca, of hasta otro parti di Latino America papia,
       lidernan cu ta mustra generoso cu esunnan di afo, mientras                 nan palabranan ta ser tuma como berdad absoluto. Pero,
       ta neglisha nan propio hendenan. Awe, hopi ciudadano ta                    nos propio profesionalnan — hendenan cu ta biba e real-

       sinti cu e descripcion aki ta cuadra perfectamente cu nos                  idad di e isla y ta compronde su cultura — hopi biaha ta
       gobierno. Si e sentimento aki ta completamente husto of no,                ser ignora of poni un banda. Esaki ta mas cu un falta di
       e ta e realidad cu ta resona den combersacionnan rond di                   respet; E ta un daño cu nos ta causa nos mes. Un nacion cu
       nos isla.                                                                  no ta confia su propio pensadonan, pocopoco ta caba cu su

                                                                                  propio forsa.
       E  sentimento ta simpel: Partidonan na poder ta parce  di
       lubida lihe e hendenan cu a haci campaña pa nan, a bati na                 Nos mester puntra nos mes: cual ta e costo a largo plaso di
       porta, y a duna nan voto. Una bes den gobernacion, prome-                  e patronchinan aki? Un gobierno desconecta di su pueblo ta

       sanan ta desaparece, prioridadnan ta cambia, y esunnan cu                  cria cinismo y apatia. Un cultura cu ta duna prioridad na apro-
       a carga e bandera politico ta keda ta puntra nan mes si nan                bacion stranhero en bes di sabiduria local, ta core e riesgo
       tabata util solamente durante temporada di eleccion. Esaki                 di perde su alma. Si nos sigui menosprecia Papiamento, si
       no ta gobernacion — e ta politica transaccional.                           nos sigui engrandece bosnan di afo riba di nos mes, nos ta

                                                                                  core e riesgo di bira stranhero den nos propio tera.
       E negligencia ta bay mas leu cu politica y ta penetra den nos
       structura cultural. Tuma idioma como ehempel. Pa cortesia,                 Ser un “bon madrastra” pa mundo tin su luga — genero-
       of kisas pa custumber, hopi biaha nos ta cambia pa Spaño                   sidad, un mente habri, y bondad ta virtudnan. Pero ningun

       — tin biaha un Spaño kibra — pa acomoda esunnan recien                     bon madrastra lo neglisha su propio yiunan pa duna otronan
       yega for di Latino America. Mientras cu bondad na otro ta                  cuminda prome. Liderazgo ta nifica balansa tur dos: Duna
       parti di ken nos ta, tin un consecuencia no intencional: Nos               bonbini na otronan mientras ta protege y nutri fuertemente
       ta pone Papiamento un banda, e curason di nos identidad.                   bo propio hendenan, idioma y cultura.

       En bes di yuda e hendenan nobo adapta y brasa nos lenga
       materno, nos ta adapta nos mes. Si Aruba di berdad ta nan                  Aruba mester dicidi si e kier sigui hunga e rol di e anfitrion
       hogar scogi, nos no mester encurasha nan pa papia e idioma                 acomodante na custia di su propio cas. Pasobra si nos no
       cu ta uni nos?                                                             pinta e liña, nos por lanta un dia y haya nos cas ireconocibel

                                                                                  — y nos hendenan lubida den e luga cu un dia nan a yama
       Despues tin e custumber preocupante di balora experticio                   di nan.
   1   2   3   4   5   6   7   8