Page 3 - AHATA
P. 3
Diahuebs, 14 Augustus 2025 AWEMainta LOCAL 3
Mentalidad di Aruba:
Bon madrastra, mal mama
DEN e circulonan politico di Aruba, tin un dicho bieu: stranhero mas cu conocemento local. Ora un consehero di
“Bon madrastra, mal mama.” E ta un metafora skerpi pa Europa, Merca, of hasta otro parti di Latino America papia,
lidernan cu ta mustra generoso cu esunnan di afo, mientras nan palabranan ta ser tuma como berdad absoluto. Pero,
ta neglisha nan propio hendenan. Awe, hopi ciudadano ta nos propio profesionalnan — hendenan cu ta biba e real-
sinti cu e descripcion aki ta cuadra perfectamente cu nos idad di e isla y ta compronde su cultura — hopi biaha ta
gobierno. Si e sentimento aki ta completamente husto of no, ser ignora of poni un banda. Esaki ta mas cu un falta di
e ta e realidad cu ta resona den combersacionnan rond di respet; E ta un daño cu nos ta causa nos mes. Un nacion cu
nos isla. no ta confia su propio pensadonan, pocopoco ta caba cu su
propio forsa.
E sentimento ta simpel: Partidonan na poder ta parce di
lubida lihe e hendenan cu a haci campaña pa nan, a bati na Nos mester puntra nos mes: cual ta e costo a largo plaso di
porta, y a duna nan voto. Una bes den gobernacion, prome- e patronchinan aki? Un gobierno desconecta di su pueblo ta
sanan ta desaparece, prioridadnan ta cambia, y esunnan cu cria cinismo y apatia. Un cultura cu ta duna prioridad na apro-
a carga e bandera politico ta keda ta puntra nan mes si nan bacion stranhero en bes di sabiduria local, ta core e riesgo
tabata util solamente durante temporada di eleccion. Esaki di perde su alma. Si nos sigui menosprecia Papiamento, si
no ta gobernacion — e ta politica transaccional. nos sigui engrandece bosnan di afo riba di nos mes, nos ta
core e riesgo di bira stranhero den nos propio tera.
E negligencia ta bay mas leu cu politica y ta penetra den nos
structura cultural. Tuma idioma como ehempel. Pa cortesia, Ser un “bon madrastra” pa mundo tin su luga — genero-
of kisas pa custumber, hopi biaha nos ta cambia pa Spaño sidad, un mente habri, y bondad ta virtudnan. Pero ningun
— tin biaha un Spaño kibra — pa acomoda esunnan recien bon madrastra lo neglisha su propio yiunan pa duna otronan
yega for di Latino America. Mientras cu bondad na otro ta cuminda prome. Liderazgo ta nifica balansa tur dos: Duna
parti di ken nos ta, tin un consecuencia no intencional: Nos bonbini na otronan mientras ta protege y nutri fuertemente
ta pone Papiamento un banda, e curason di nos identidad. bo propio hendenan, idioma y cultura.
En bes di yuda e hendenan nobo adapta y brasa nos lenga
materno, nos ta adapta nos mes. Si Aruba di berdad ta nan Aruba mester dicidi si e kier sigui hunga e rol di e anfitrion
hogar scogi, nos no mester encurasha nan pa papia e idioma acomodante na custia di su propio cas. Pasobra si nos no
cu ta uni nos? pinta e liña, nos por lanta un dia y haya nos cas ireconocibel
— y nos hendenan lubida den e luga cu un dia nan a yama
Despues tin e custumber preocupante di balora experticio di nan.

