Page 2 - bon-dia-aruba-20250210
P. 2
A2 LOCAL
Dialuna 10 Februari 2025
Puntonan di enfoke pa Ombudsmannen pa 2025
Dianan 13, 14 y 15 di janu- corta awa pa motibo cu no a cion – direct of indirect – ta
ari a tuma lugar e encuen- haya pago. E proveedornan di un extension di e servicio di
tro anual di e Ombuds- awa a wordo duna un ordo pa gobierno y e pueblo di Aruba
mannen di Reino aki na reestablece ta depende di e institutonan
Aruba. Esaki tabata un awa of soru pa e casnan haya aki.
encuentro historico paso- e cantidad di awa estableci
bra ta pa prome biaha cu segun normanan di World P’esey tambe lo organisa en-
Aruba a participa na esaki Health Organisation te na cuentro informativo pa e or-
y e prome Ombudsman di momento cu awa wordo co- ganisacionnan cu mester ta
Aruba, Sra. Jurima Bryson necta back. na altura di e legislacion di
tabata anfitrion di e en- Ombudsman di Aruba cu
cuentro importante. Na e islanan sinembargo te e meta pa informa di e rol y
cu awo awa ta wordo corta autoridad di Ombudsman na
Concincion, Ombudsman di acceso na awa limpi pasobra
Corsou, Sint Maarten y Hu- Corsou y Sra. Gwendolien esaki mester di atencion ur- na momento cu no haya pago e organisacionnan cu ta cay
landa tin nan Ombudsman- Mossel, Ombudsman di Sint gente na e islanan. sin cu ta tene cuenta si na e bou di e hurisdiccion di e ley
nen caba ya pa casi 10 aña. Maarten. Con e apoyo aki pa adres ey tin mucha ta biba. aki.
Dia 1 di october 2024 Sra. Sra. Jurima Bryson lo tuma No ta permiti pa casnan ca-
Jurima Bryson a huramenta lugar y lo haya forma tabata minda tin mucha keda sin E Ombudsmannen lo keda Oficina di Ombudsman
como e prome Ombudsman entre otro e puntonan riba awa enfoca den 2025 riba e pun- Aruba kier informa cu nan lo
di Aruba y cu esaki tur pais agenda di e encuentro anual. Na maart 2024 Corte di Apel- tonan aki. mantene pueblo na altura di
den Reino tin un Ombuds- Otro puntonan cu a wordo acion di Den Haag a duna un e ultimo desaroyonan y en-
man. E grupo di Ombuds- trata ta temanan manera in- sentencia hopi importante Ta remarcabel con e legisla- cuanto e apertura oficial di
mannen ta completo. migracion, derecho di mu- pa loke ta trata e derecho di cion di Ombudsman Aruba, oficina.
cha y extension di servicio awa limpi pa casnan di cual e Landsverordening Om-
Den e fase actual di formacion di Ombudsman di Mucha. menornan di edad ta forma budsman, ta esun mas avansa Pa por keda na altura di e ulti-
di e Instituto di Ombudsman E Ombudsmannen tambe a parti di dje. Corte a determi- den Reino. E Ombudsman di mo desaroyonan, por bishita
di Aruba, Sra. Jurima Bryson papia tocante derecho di tin na cu tanto Estado Hulandes Aruba tin e autoridad unico tambe e pagina di Facebook
por conta riba ayudo y sos- acceso na awa limpi. como e proveedornan di awa di por investiga no solamente ‘Ombudsman Aruba’, Ins-
ten di su coleganan Sr. Rei- Den cuadro di esaki Om- a actua den forma ‘onrecht- un instituto di gobierno of tagram ‘ombudsmanaruba’
nier van Zutphen, Ombuds- budsmannen a pone atencion matig’, pues contra ley contra entidad publico, pero tambe y LinkedIn ‘Ombudsman
man Nacional, Sr. Keursly special na e derecho pa tin e muchanan na momento a institutonan cu nan opera- Aruba’.
Organo Social Economico ta ilustra problema di hopi edificio y cas bashi
Mester bin cu redestinacion pa resolve e decadencia di espacio na Aruba
Pa un pais asina pobla ta sigui promove decadencia di con pa atende cu e problema secuentemente hopi edificio trola mas, cu inspectornan
dificil pa kere cu tin asi- edificionan. Pero realidad ta aki, cu mester mitiga e canti- den caya principal ta den un cu por duna boet si nota cu
na hopi edificio bashi y si cu na e momentonan aki dad di edificio/cas bashi y cu condicion deplorable. No tin edificionan/cas ta den un es-
den un estado deplorable. ta traha solamente a base di ta cuadra cu metanan di de- mucho diferencia entre edifi- tado deplorable. E discrep-
Conseho Social Econom- hurisprudencia, particular- saroyo sostenibel. Gobierno cionan cu awor aki ta den uso ancia cu actualmente ta existi
ico, SER ta preocupa cu mente e aresto Didam, cu ta por cuminza cu su propio cu esnan bashi, pa motibo di ta cu na momentonan aki ta
e cantidad di edificio, di uno di Hulanda unda Corte edificionan, dor di revisa e falta di mantencion. E resul- rosa mondi prome cu haya
Gobierno, comercial y res- Supremo a duna municipi- proceso compleho di benta tado ta un aspecto di deca- aanlegvergunning di DIP y
idencial cu ta para bashi y/ onan e luz berde pa actua di edificio publico. Si resulta dencia cu ta trece tur tipo di toch ta honra e bouwvergun-
of den estado di decaden- na momento cu edificionan cu e idea pa intercambia edi- problema. Unda cu no por ning. Unicamente si impone
cia aki na Aruba. SER ta bashi, incluso si nan ta priva, ficio ta funciona, mester haci efectua un redestinacion, lo e boetnan por percura cu ta
considera esaki un desper- ta bira un molester. Aunke na esaki cu tur otro. Pero e ta mester pasa pa basha edificio- duna bouwvergunning segun
dicio di espacio cu ademas Aruba a duna inicio na e pro- rekeri un standarisacion legal nan abou. Pero hasta pa logra e procedura corecto.
por crea un sin fin di con- cedura di intercambio, e sos- pa standard y rekisito di taxa- un permiso pa por haci e tra-
secuencia negativo cu por ode cu mas frecuencia, segun teurs. bou aki ta complica. “Si ber- Mester revisa procesonan
yega na un circulo vicioso SER. dad ta purba busca alternativa burocratico pa evita cu struc-
cu dificilmente por kibra SER ta preocupa cu e red tape y solucion, pero procesonan turalmente ta bin edificionan
y a crea e fenomeno di Herencia den y di sector publico ta un ta dificulta pa motibo di bu- y cas para bashi, y sigura cu
‘chollers’ rond Aruba. Un di e estorbonan ta cu estorbo pa facilita, entre otro rocracia, anto e ta bira un tra- por tin redestinacion di es-
herederonan te den e di seis redestinacion di edificionan. bou inmenso pa por solucio- akinan door di evita cu chol-
Tin tres periodo di e ciclo du- grado ta keda cu derecho riba Esaki ta particularmente bisto na e problema,” segun SER. lernan ta tuma cargo. Pero pa
rante cual un edificio ta cay edificio/casnan, hasta si esaki- den ‘Caya Grandi,’ unda e logra, departamentonan pu-
den decadencia despues di nan no ta completa. Aunke cu disponibilidad di inversioni- Sector priva blico mester ta profesionalisa
ta bashi y si tin accion rapido ta existi e posibilidad pa Huez stanan ta parce di ta cay pa Gobierno mester percura cu cu trahadonan recapacita cu
por evita na tempo cu pa para dicidi riba benta, poco ta con- por duna e area bida. Con- DOW tin e autoridad pa con- por funciona optimalmente
e proceso cu por crea prob- sciente di esaki. pa genera data y implementa
lema grandi despues, segun Otro punto ta cu implemen- maneho. “Esaki ta un rekisito
SER. tacion di e leynan existente ta primordial, esta cu mester in-
deficiente, unda por ehem- verti den un sistema di data
E organo consultativo a bisa pel no ta duna boet, y hasta unda ta monitoria y analisa
cu Aruba conoce diferente ta duna vergunning di con- edificionan para bashi. Esaki
factor cu ta stroba cu edificio- struccion (bouwvergunning lo duna contribucion ta iden-
nan ta keda para bashi. Un di = DOW) sin e asina yama tifica e areanan di problema
nan ta falta di ley y regulacion. aanlegvergunning (DIP). y formula ley, regla y mane-
Entre otro no tin un base le- “Tin discrepancia entre de- ho adecuado pa por para cu
gal pa asina yama ‘taxateurs,’ partamentonan (DOW-DIP) edificionan ta keda bashi y ta
dus expertonan cu ta evalua mientras cu netamente ta cay den decadencia, cu tur su
balor di edificio. Ademas, ta rekeri cooperacion. Y si e consecuencianan. Ademas, e
Parlamento mester aproba burocracia ta stroba mehora- sistema aki lo yuda den hisa
benta di edificio publico. SER cion, ta ora pa tuma medida,” eficiencia den y entre depar-
ta aplaudi e forma innovativo segun e organo. tamentonan di Gobierno, sin
pa haci intercambio di edifi- SER ta duna un serie di re- cu mester amplia e cantidad
cio, pero sin ley necesario ta comendacion na Gobierno di personal.