Page 2 - bon-dia-aruba-20250210
P. 2

A2   LOCAL
                  Dialuna 10 Februari 2025
                                      Puntonan di enfoke pa Ombudsmannen pa 2025

            Dianan 13, 14 y 15 di janu-                                                            corta awa pa motibo cu no a  cion – direct of indirect – ta
            ari a tuma lugar e encuen-                                                             haya pago. E proveedornan di  un extension di e servicio di
            tro  anual  di  e  Ombuds-                                                             awa a wordo duna un ordo pa  gobierno y e pueblo di Aruba
            mannen  di  Reino  aki  na                                                             reestablece                  ta  depende  di  e  institutonan
            Aruba.  Esaki  tabata  un                                                              awa of soru pa e casnan haya  aki.
            encuentro historico paso-                                                              e  cantidad  di  awa  estableci
            bra ta pa prome biaha cu                                                               segun  normanan  di  World  P’esey tambe lo organisa en-
            Aruba a participa na esaki                                                             Health  Organisation  te  na  cuentro informativo pa e or-
            y e prome Ombudsman di                                                                 momento cu awa wordo co-     ganisacionnan  cu  mester  ta
            Aruba, Sra. Jurima Bryson                                                              necta back.                  na  altura  di  e  legislacion  di
            tabata  anfitrion  di  e  en-                                                                                       Ombudsman  di  Aruba  cu
            cuentro importante.                                                                    Na  e  islanan  sinembargo  te  e meta pa informa di e rol y
                                                                                                   cu  awo  awa  ta  wordo  corta  autoridad di Ombudsman na
                                         Concincion, Ombudsman di  acceso na awa limpi pasobra
            Corsou, Sint Maarten y Hu-   Corsou  y  Sra.  Gwendolien  esaki  mester  di  atencion  ur-  na momento cu no haya pago  e  organisacionnan  cu  ta  cay
            landa  tin  nan  Ombudsman-  Mossel, Ombudsman di Sint  gente na e islanan.            sin cu ta tene cuenta si na e  bou di e hurisdiccion di e ley
            nen  caba  ya  pa  casi  10  aña.   Maarten. Con e apoyo aki pa                        adres ey tin mucha ta biba.   aki.
            Dia  1  di  october  2024  Sra.   Sra.  Jurima  Bryson  lo  tuma  No ta permiti pa casnan ca-
            Jurima  Bryson  a  huramenta   lugar  y  lo  haya  forma  tabata  minda  tin  mucha  keda  sin   E  Ombudsmannen  lo  keda  Oficina   di   Ombudsman
            como e prome Ombudsman       entre  otro  e  puntonan  riba  awa                       enfoca den 2025 riba e pun-  Aruba kier informa cu nan lo
            di  Aruba  y  cu  esaki  tur  pais   agenda di e encuentro anual.   Na maart 2024 Corte di Apel-  tonan aki.        mantene pueblo na altura di
            den  Reino  tin  un  Ombuds-  Otro  puntonan  cu  a  wordo  acion di Den Haag a duna un                             e  ultimo  desaroyonan  y  en-
            man.  E  grupo  di  Ombuds-  trata  ta  temanan  manera  in-  sentencia  hopi  importante   Ta  remarcabel  con  e  legisla-  cuanto  e  apertura  oficial  di
            mannen ta completo.          migracion,  derecho  di  mu-  pa loke ta trata e derecho di   cion  di Ombudsman  Aruba,  oficina.
                                         cha  y  extension  di  servicio  awa  limpi  pa  casnan  di  cual   e  Landsverordening  Om-
            Den e fase actual di formacion   di  Ombudsman  di  Mucha.  menornan  di  edad  ta  forma   budsman, ta esun mas avansa  Pa por keda na altura di e ulti-
            di e Instituto di Ombudsman   E  Ombudsmannen  tambe  a  parti di dje. Corte a determi-  den Reino. E Ombudsman di  mo desaroyonan, por bishita
            di Aruba, Sra. Jurima Bryson   papia  tocante  derecho  di  tin  na cu tanto Estado Hulandes   Aruba  tin  e  autoridad  unico  tambe  e  pagina  di  Facebook
            por  conta  riba  ayudo  y  sos-  acceso na awa limpi.    como e proveedornan di awa   di por investiga no solamente  ‘Ombudsman  Aruba’,  Ins-
            ten  di  su  coleganan  Sr.  Rei-  Den  cuadro  di  esaki  Om-  a  actua  den  forma  ‘onrecht-  un  instituto  di  gobierno  of  tagram   ‘ombudsmanaruba’
            nier van Zutphen, Ombuds-    budsmannen a pone atencion  matig’, pues contra ley contra   entidad  publico,  pero  tambe  y  LinkedIn  ‘Ombudsman
            man  Nacional,  Sr.  Keursly   special  na  e  derecho  pa  tin  e  muchanan  na  momento  a   institutonan  cu  nan  opera-  Aruba’.


             Organo Social Economico ta ilustra problema di hopi edificio y cas bashi

             Mester bin cu redestinacion pa resolve e decadencia di espacio na Aruba

            Pa  un pais  asina  pobla ta  sigui promove decadencia di  con pa atende cu e problema  secuentemente  hopi  edificio  trola  mas,  cu  inspectornan
            dificil  pa  kere  cu  tin  asi-  edificionan.  Pero  realidad  ta  aki, cu mester mitiga e canti-  den caya principal ta den un  cu por duna boet si nota cu
            na  hopi  edificio  bashi  y  si  cu  na  e  momentonan  aki  dad di edificio/cas bashi y cu  condicion deplorable. No tin  edificionan/cas ta den un es-
            den un estado deplorable.  ta  traha  solamente  a  base  di  ta cuadra cu metanan di de-  mucho diferencia entre edifi-  tado  deplorable.  E  discrep-
            Conseho  Social  Econom-     hurisprudencia,   particular-  saroyo  sostenibel.  Gobierno  cionan cu awor aki ta den uso  ancia cu actualmente ta existi
            ico,  SER  ta  preocupa  cu  mente e aresto Didam, cu ta  por  cuminza  cu  su  propio  cu esnan bashi, pa motibo di  ta cu na momentonan aki ta
            e  cantidad  di  edificio,  di  uno di Hulanda unda Corte  edificionan,  dor  di  revisa  e  falta di mantencion. E resul-  rosa  mondi  prome  cu  haya
            Gobierno, comercial y res-   Supremo  a  duna  municipi-  proceso  compleho  di  benta  tado  ta  un  aspecto  di  deca-  aanlegvergunning  di  DIP  y
            idencial cu ta para bashi y/  onan  e  luz  berde  pa  actua  di edificio publico. Si resulta  dencia cu ta trece tur tipo di  toch ta honra e bouwvergun-
            of den estado di decaden-    na  momento  cu  edificionan  cu e idea pa intercambia edi-  problema.  Unda  cu  no  por  ning. Unicamente si impone
            cia  aki  na  Aruba.  SER  ta  bashi, incluso si nan ta priva,  ficio ta funciona, mester haci  efectua  un  redestinacion,  lo  e  boetnan  por  percura  cu  ta
            considera esaki un desper-   ta bira un molester. Aunke na  esaki  cu  tur  otro.  Pero  e  ta  mester pasa pa basha edificio-  duna bouwvergunning segun
            dicio di espacio cu ademas  Aruba a duna inicio na e pro-  rekeri un standarisacion legal  nan abou. Pero hasta pa logra  e procedura corecto.
            por crea un sin fin di con-  cedura di intercambio, e sos-  pa standard y rekisito di taxa-  un permiso pa por haci e tra-
            secuencia negativo cu por  ode cu mas frecuencia, segun  teurs.                        bou aki ta complica. “Si ber-  Mester  revisa  procesonan
            yega na un circulo vicioso  SER.                                                       dad ta purba busca alternativa  burocratico pa evita cu struc-
            cu  dificilmente  por  kibra                              SER ta preocupa cu e red tape  y  solucion,  pero  procesonan  turalmente ta bin edificionan
            y  a  crea  e  fenomeno  di  Herencia                     den y di sector publico ta un  ta dificulta pa motibo di bu-  y cas para bashi, y sigura cu
            ‘chollers’ rond Aruba.       Un  di  e  estorbonan  ta  cu  estorbo pa facilita, entre otro  rocracia, anto e ta bira un tra-  por  tin  redestinacion  di  es-
                                         herederonan te den e di seis  redestinacion  di  edificionan.  bou inmenso pa por solucio-  akinan door di evita cu chol-
            Tin tres periodo di e ciclo du-  grado ta keda cu derecho riba  Esaki ta particularmente bisto  na e problema,” segun SER.   lernan ta tuma cargo. Pero pa
            rante  cual  un  edificio  ta  cay  edificio/casnan, hasta si esaki-  den  ‘Caya  Grandi,’  unda  e                 logra,  departamentonan  pu-
            den  decadencia  despues  di  nan no ta completa. Aunke cu  disponibilidad  di  inversioni-  Sector priva           blico mester ta profesionalisa
            ta bashi y si tin accion rapido  ta existi e posibilidad pa Huez  stanan  ta  parce  di  ta  cay  pa  Gobierno mester percura cu  cu  trahadonan  recapacita  cu
            por evita na tempo cu pa para  dicidi riba benta, poco ta con-  por  duna  e  area  bida.  Con-  DOW tin e autoridad pa con-  por  funciona  optimalmente
            e  proceso  cu  por  crea  prob-  sciente di esaki.                                                                 pa genera data y implementa
            lema  grandi  despues,  segun  Otro punto ta cu implemen-                                                           maneho. “Esaki ta un rekisito
            SER.                         tacion di e leynan existente ta                                                        primordial, esta cu mester in-
                                         deficiente,  unda  por  ehem-                                                          verti  den  un  sistema  di  data
            E organo consultativo a bisa  pel no ta duna boet, y hasta                                                          unda  ta  monitoria  y  analisa
            cu  Aruba  conoce  diferente  ta  duna  vergunning  di  con-                                                        edificionan para bashi. Esaki
            factor cu ta stroba cu edificio-  struccion  (bouwvergunning                                                        lo duna contribucion ta iden-
            nan ta keda para bashi. Un di  =  DOW)  sin  e  asina  yama                                                         tifica  e  areanan  di  problema
            nan ta falta di ley y regulacion.  aanlegvergunning   (DIP).                                                        y formula ley, regla y mane-
            Entre otro no tin un base le-  “Tin  discrepancia  entre  de-                                                       ho  adecuado  pa  por  para  cu
            gal pa asina yama ‘taxateurs,’  partamentonan  (DOW-DIP)                                                            edificionan ta keda bashi y ta
            dus  expertonan  cu  ta  evalua  mientras  cu  netamente  ta                                                        cay den decadencia, cu tur su
            balor  di  edificio.  Ademas,  ta  rekeri  cooperacion.  Y  si  e                                                   consecuencianan.  Ademas,  e
            Parlamento  mester  aproba  burocracia ta stroba mehora-                                                            sistema aki lo yuda den hisa
            benta di edificio publico. SER  cion, ta ora pa tuma medida,”                                                       eficiencia den y entre depar-
            ta aplaudi e forma innovativo  segun e organo.                                                                      tamentonan di Gobierno, sin
            pa haci intercambio di edifi-  SER  ta  duna  un  serie  di  re-                                                    cu  mester  amplia  e  cantidad
            cio, pero sin ley necesario ta  comendacion  na  Gobierno                                                           di personal.
   1   2   3   4   5   6   7