Page 14 - ANTILL DGB
P. 14

14     Achtergrond                                                                            Zaterdag 10 februari 2018
                          Hollandse slavernij


    AD WIKÈNT
    INHOUDSOPGAVE

   Hollandse slavernij
   in Nieuw-              De historische tweetalige New York-wandelgids
   Amsterdam
                          levert, naast prachtige beschouwende teksten van
                          belangrijke onderzoekers als prof. Gloria Wekker
   pagina 14+15
   Friet van McDonald’s   over onderwerpen als ‘witte onschuld’ en de
             helpt tegen
             kaalheid     ‘ondergrondse spoorweg’, heel veel nieuwe
                          feiten.
                pagina 16
   Bijzondere auto's:
   Porsche                Door Cees Luckhardt
   911                       n de archiefstukken hebben  uitvoeren op alle Spaanse en
                             de auteurs ontdekt dat al in  Portugese slavenschepen waar-
   pagina 17
                             1625 de eerste tot slaaf ge-  mee Nederland verwikkeld was
           Te klein en te    maakten door de Nederlan-  in de Tachtigjarige Oorlog. Door
           zwaarmoedig    Iders in de staat New York  deze feiten wordt duidelijk dat
                          aan land werden gebracht. Ook  Nederlanders zich veel eerder
                          ontdekten ze dat al in 1644 een  met slavernij hebben bezigge-
                          inheemse Amerikaan naar Am-  houden dan algemeen wordt
                  pagina
                          sterdam werd gebracht om te  aangenomen.
                  18+19
                          worden tentoongesteld als ker-  De auteurs trachten de tijd-
    ‘Jumanji krijgt tweede  misattractie. Deze Munsee-strij-  geest van de 17e eeuw te vangen
    deel’                 der was gevangengenomen tij-  door de overheersende visie te
                          dens de eerste Nederlandse-  omschrijven op het tot slaaf ma-
                          Munsee oorlog (1643-1645),  ken van mensen. Er bestonden
                          kreeg de naam Jaques en werd  verschillende vormen van lijfei-  De omslag van het boek.
                          met toestemming van gouver-  genschap en het was zelfs moge-
   pagina 20
                          neur Kieft door twee soldaten  lijk om voorwaardelijke vrijheid
   Ziekenhuizen doen      van de West-Indische Compag-  te krijgen. Hierdoor heerste een
   energiedrankjes in de  nie (WIC) naar Nederland ge-  willekeurige sortering van men-  Afrika al tot slaaf zijn gemaakt.  bouw van Nederlandse forten
               ban        bracht waar hij werd gepresen-  sen die leidde tot een voortdu-  Terwijl dit een theorie is die he-  niet alleen permanente vestin-
                          teerd als een ‘wilde indiaan’. De  rende strijd om vrijheid. Het  den ten dage door Nederlandse  gen werden gecreëerd, van waar-
                          Munsee was een stam die woon-  kan de lezer van deze gids niet  historici wordt aangehangen,  uit het land werd gekoloniseerd
                          de in een gebied rond wat nu  ontgaan dat het tot slaaf maken  waarbij de Nederlanders aan de  en hoe de inheemse Amerika-
                pagina 21
                          New York heet.          van Afrikanen en het institutio-  Afrikaanse kust ‘slechts’ gebruik  nen, in het door hun bewoonde
    Puzzels    pagina 22    De Amsterdamse burgemees-  naliseren van de slavernij tege-  zouden hebben gemaakt van  gebied, gebruikt werden als buf-
   Nederlandse banken     ter Reinier Pauw - die we in de  lijk opging met de komst van het  een reeds bestaande gewoonte  ferzone om aanvallen van ande-
                          geschiedenisboeken kennen als  kapitalisme en de ontwikkeling  waarin Afrikaners andere Afri-  re (Europese) veroveraars en be-
   weren ondernemers      zowel de Vereenigde Oostindi-  van rassentheorieën. Zo vroeg  kaners ‘te koop’ aanboden.   zetters af te kunnen slaan.
   cryptovaluta           sche Compagnie (VOC)-bewind-  de filosoof John Locke zich af of  Ook het geven van ‘nieuwe’  Rond 1630 leefden er al drie-
                          hebber als de WIC-aandeelhou-  Afrikanen dezelfde soort waren  namen aan de ‘tot slaaf gemaak-  honderd witte kolonisten en zes-
                          der - had een zoon die als kolo-  als Europeanen. Andere filoso-  te mensen’ komt aan bod.   tig zwarte slaafgemaakten in de
                          nist  in  Nieuw-Nederland  fen beargumenteerden dat in-  Wat we al lange tijd vermoed-  zuidelijke Hudsonvallei. Onge-
   pagina 23
   Blade cloud-based      (Amerika) al in 1630 slaven ont-  heemse Amerikanen en Afrika-  den, wordt hier bevestigd: alle  veer de helft van de tot slaafge-
                          ving. Die mensen waren hoogst-  nen ‘natuurlijke slaven’ waren.  tot slaaf gemaakte mensen wer-  maakte mensen was eigendom
                gaming    waarschijnlijk ‘gekocht’ in Afri-  Opvallend in al die theorieën,  den een Europese of Nederland-  van de WIC. De ruim driehon-
                pc        ka. Ze waren in ieder geval niet  van die tijd, is dat men (nog) niet  se naam gegeven. Men kreeg bij-  derd kolonisten kwamen niet al-
                          verkregen op de ‘vijand’, terwijl  spreekt van ‘krijgsgevangen’ of  voorbeeld de naam van de stad  leen uit de Nederlanden, maar
                          de WIC wel de kaapvaart mocht  ‘overwonnen’ volkeren die in  of het land van herkomst. Hier-  ook uit Europese gebieden als
                pagina 23
    IT-column                                                            van worden voorbeelden gege-  Duitsland, Scandinavië, Enge-
                                                                         ven in de vorm van Paulo Ango-  land en Frankrijk. De oorlogen
               pagina 23
   Selena denkt altijd                                                   la en Simon Congo. Een ander  om het gebied, waarvan uitein-
   depressies                                                            gebruik was het verzinnen van  delijk Engeland de bezetter
                                                                         een typische Nederlandse of Eu-
                                                                                                 werd, maakten niet dat de Ne-
   zal hebben                                                            ropese roepnaam zoals Jan, Ger-  derlandse kolonisten verdwe-
                                                                         rit, Pieter, Grote en Kleine Ma-  nen, zoals velen denken, ze ble-
                                                                         nuel, Jaques en ‘Bassie de Ne-  ven onder het nieuwe bestuur
                                                                         ger’. De laatste persoon wordt in  gewoon hun ‘nieuw’ verworven
                                                                         het boek besproken met zijn bij-  leven leiden in de kolonie en
   pagina 24
       WARWARÚ                                                           zondere levensverhaal. Zo werd  gingen gewoon door met hun
                                                                         hij in 1669 door de weduwe ‘Juf-  handel en landbouw.
                                                                                                   Sporen van deze geschiedenis
   Haat bevriest.                                                        frouw van Curler’ voorgesteld  zijn terug te vinden in gebou-
                                                                         als haar bediende en werd hij in
   Liefde ontdooit.                                                      1671 begraven bij de Dutch Re-  wen, kerken, forten en plekken
                                                                                                 zoals begraafplaatsen en archeo-
                                                                         formed Church.
                                                                           Bekend was wel al dat naam-  logische sites waar de gevechten
                                                                         geving vaak verbonden was met  voor volledige emancipatie en af-
             Martie Genger
   AD Wikènt is een wekelijkse uit-                                      de producten die men fabriceer-  schaffing van de slavernij wer-
      gave van ABCourant NV                                              de, of het beroep dat men uitoe-  den geleverd. Daarnaast worden
     en wordt als bijlage van de                                         fende, of het bedrijf waarvoor  in de wandelgids verschillende
                                                                         men werkte. Het tot nu toe be-
                                                                                                 huizen van slaveneigenaren be-
      zaterdageditie van het                                             roemdste voorbeeld in dit kader  sproken.
    Antilliaans Dagblad verspreid.                                       is Jan Compagnie, terwijl na-  Tot voor kort werd slavernij
                                                                         men als Broertje en Piet nog  beschouwd als iets wat alleen
        ABCourant NV                                                     steeds terug te vinden zijn in  maar plaats vond in de zuidelij-
        Scharlooweg 31                                                   voornamen die mensen uit het  ke Verenigde Staten, maar uit
     Willemstad, Tel. 7472200  Begraafplaats Rhinebeck, grafsteen van Jack, afkomstig uit  Caribisch gebied dragen.   dit onderzoek blijkt dat New
                          Afrika.                                          Er wordt uitgelegd hoe met de  York in de achttiende  eeuw  een
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19