Page 15 - ANTILL DGB

Achtergrond 15
Zaterdag 10 februari 2018
in Nieuw-Amsterdam

spilfunctie heeft gehad in de sla- handelen. Hoewel de WIC met koloniseren. Aan dit doel werd
vernij. een officieel monopolie op kaap- het naleven van regels onderge-
De auteurs tonen met duide- vaart, zout en beverhandel het schikt gemaakt. De auteurs stel-
lijke beschrijvingen van feiten Caribisch gebied in ging, werd len dat men in Nieuw-Neder-
aan dat in New York een ont- zij bijna overal geconfronteerd land leek te leven volgens het ge-
moeting waarneembaar was met ‘illegale’ handel en vaart. zegde, ‘het doel heiligt de
tussen vroegkapitalisme en ruil- Zo blijken Nederlanders, bui- middelen’.
handel. Schelpen en paarse kra- ten de officiële kanalen en wet- Behalve grote winsten, omdat
len (‘wampum’) kon men om- ten rond de VOC en WIC, al in men de bevervellen en stukken
ruilen voor beverhuiden. Naast 1605 te zijn begonnen deel te land ‘kocht’ in ruil voor produc-
de bekende ruilgoederen, zoals nemen aan de wereldwijde sla- ten die een lage of lagere waarde
spiegels, wapens, munitie hadden, ontstonden er
en drank, worden ook de ook verwarrende toe-
minder bekende ruilmidde- De stad is een archief: standen. Bijvoorbeeld
len genoemd zoals brood, in 1626 doordat men de
shirts, sokken, messen, Mapping Slavery: New grond ‘slechts’ verpacht
schoenen, pijpen en scha- had gekregen, terwijl de
ren. Naast het ruilen wer- Amsterdam/New York Nederlanders dit be-
den in de eerste vriende- schouwden als een per-
lijke ontmoetingen ook giften venhandel. In dat jaar vervoerde manente aankoop van land.
ontvangen. het Nederlandse schip ‘Duver- Manhattan zou gekocht zijn
In het boek wordt duidelijk ne’ tot slaaf gemaakten naar Es- voor een bedrag van 24 dollar.
dat de Tachtigjarige Oorlog niet sequibo (Zuid-Amerika). Jaar- Terwijl de inheemse bevolking
alleen in Europa werd gevoerd. lijks zeilden toen al meer dan het begrip kopen en verkopen
Middels kaapvaart op de vijande- honderd schepen vanuit Europa niet kende. De Europeanen
lijke Spaanse en Portugese sche- naar het Caribisch gebied om moeten, met hun kapitalistisch
pen kon met tot slaaf gemaakte zout, tabak en suiker te halen uit denken, vaak vastgesteld hebben
Afrikanen in beslagnemen. de daar aanwezige (Spaanse) ko- dat ze heel goed handeldreven Sojourner Truth (1797-1883) geboren als Isabella Baumfree,
Hun arbeid bleek cruciaal voor loniën. door voor belachelijk lage prij- wist rond 1829 de slavernij te ontvluchten en veranderde
het kolonisatieproces of zoals de Bijzonder is dat rond 1640 zo- zen en producten met een lage in1843 haar naam in Truth en voerde actie voor het abolitio-
auteurs schrijven: ‘slavernij was wel in New York als in Amster- waarde in Europa zeer waarde- nisme.
een integraal onderdeel’. Verder dam de mensen van kleur het volle exotische producten te
worden er vragen gesteld bij recht hadden om te trouwen. kunnen inkopen.
begrippen als ’ontdekking(srei- Gedoopt werden ze ook, maar In deze gids komt het ‘oldboy stond er frictie tussen de oor- serieus te nemen voorstel. Naast
zen)’ en de, tot op heden, gebrui- voor slavenhouder Peter Stuyve- network’ duidelijk bovendrijven. spronkelijke bewoners en de deze gegevens valt ook hier
kelijke koppeling van de slaver- sant was dat geen reden om zijn De WIC-bestuurders hebben Nederlandse kolonisten met de uit de archiefstukken weer op
nij en de WIC. Die moet losgela- veertig tot slaaf gemaakten als nauwe banden met de VOC-be- komst van gouverneur Kieft. In te tekenen hoe superieur men
ten worden. De auteurs stellen vrij te beschouwen. Onder zijn stuurder en samen zijn ze sterk de wandelgids zijn citaten terug de witte man ziet en hoe deni-
met hun onderzoek vast, wat bewind kon men als kind in sla- verbonden met lokale en natio- te vinden waarin de lokale bevol- grerend men denkt over men-
steeds duidelijker uit de archie- vernij geboren worden vanwege nale politieke bestuurders. Re- king zich uitlaat over Kieft waar- sen van kleur en vrouwen. Zo
ven blijkt, dat de VOC niet onder het feit dat de moeder al in sla- gelmatig komen deze bestuur- uit is op te maken dat deze gou- noemt men bij een opsomming
deed voor de WIC wat betreft vernij leefde. Een kind kreeg dus ders samen in een en dezelfde verneur zich ontpopte als een van bezittingen naast koeien en
slavernij en handel. ,,De Neder- als erfenis van de moeder de si- persoon of familie. Zoals die van olifant in een porseleinkast. Zijn andere dieren het bezit van een
landse VOC was actief in en om tuatie waarin zij leefde. Een ge- de familie Pauw en in de per- dictatoriale gedrag creëerde zo- vrouw, een ‘negroman’ en ‘ne-
Madagascar, en haalde ook tot dachtegang die lijkt te passen bij soon Peter Stuyvesant. Hij veel spanning dat men uiteinde- groboys’.
slaaf gemaakten uit Zuid-Azië het protestantisme en haar erf- regeert over het gebied van de lijk te maken kreeg met (bur- Bijzonder is het gegeven dat
en Zuidoost-Azië, waaronder In- zondeleer dat Stuyvesant aan- huidige staat New York, in op- ger)oorlogen tegen de Nederlan- bijna alle landen in de eerste
dia en verschillende delen van hing. Hierbij moet worden op- dracht van de WIC dat door de ders. helft van de negentiende eeuw
Indonesië zoals Bali.” gemerkt dat er grote verschillen Engelsman Henry Hudson in Dit is een van de eerste boe- de slavernij afschaffen en dat, in
De compagnies worden hier waarneembaar waren tussen opdracht van de VOC is binnen ken waarin men uitvoerig stil- aansluiting hierop of om de af-
opgevoerd als nauw met elkaar praktijk en theorie. Zeker als het gevaren. staat bij de Nederlandse domi- schaffing in andere landen te be-
verbonden en gericht op het be- kind was verwekt door de slaven- Na aanvankelijk vredelieven- nantie in de slavenhandel, tus- werkstellingen, in 1834 een eer-
machtigen van winstgevende houder kon het gebeuren dat het de ontmoetingen met de in- sen 1650-1675, met Curaçao als ste anti-slavernijbijeenkomst
producten om deze uit de West kind een speciale en uitzonder- heemse bevolking en het toe- het slavendepot en de centrale plaatsvond.
en Oost te vervoeren naar Euro- lijke behandeling kreeg. staan dat de kolonisten zich op overslagplaats van het Caribisch Na het lezen van het boek gaat
pese steden als Amsterdam om Belangrijker dan de wetsre- een stuk land van hen vestigden, gebied. men in New York, net als ge-
ze daar met grote winsten te ver- gels leek het om het gebied te begin zeventiende eeuw, ont- De eerste slavenopstand vindt beurde met het mapping slavery
in dit gebied al vroeg in de 18e boek over Amsterdam, de ge-
eeuw plaats, in 1712. De straffen bouwen, begraafplaatsen, de
die opgelegd worden komen we parken en buitenhuizen anders
tachtig jaar later opnieuw, en bij- bezien. Voor iedereen die van
Tula-opstand. Ook hier worden
at het betekent om Waarom van gemarginaliseerde na identiek, tegen bij de grote New York houdt is dit boek een
must om de stad op een com-
Wzwart of wit te zijn stemmen maar ook het afschuwelijke, dodelijke lijfstraf- pleet andere manier te beleven
heeft tot op de dag van van- blootleggen van onderlig- fen uitgevoerd. Na het radbra- en ervaren. En niet alleen in de-
daag implicaties binnen mapping gende systemen en daar- ken gaat men over tot levend ver- ze stille getuigen is de erfenis
postkoloniale samenlevin- mee de erkenning dat ge- branden. Met dergelijke wreed- terug te zien, het kan ook gebeu-
gen. Dit beïnvloedt onze slavery? schiedenis schrijven ook heden lijken de Europese over- ren dat men, terwijl men in de
dagelijkse levens, hoe onze een manier is om racisme heersers in de West ‘een voor- staat of stad New York een
instituties georganiseerd en witte overheersing aan beeld’ te stellen, zoals ook in de wandeling maakt, een of meer-
zijn en met welke geloofs- geen gezin stichten. In on- de orde te stellen of, om Oost ‘gebruikelijk’ was. De op- dere van de veel achtergebleven
systemen we worden opge- ze hedendaagse samenle- met Gloria Wekker te spre- standleiders waren zich bewust Nederlandse woorden hoort
voed. Omdat tot slaaf ge- ving zijn nog veel monu- ken: ,,Mapping slavery is van dit feit. Net als Tula wisten uitspreken zoals Brooklyn
maakte zwarte mensen al- menten aanwezig die Euro- een zeer noodzakelijke ar- ze dat het ‘erop of eronder’ was. (Breukelen), Harlem (Haarlem),
tijd als eigendom werden pese koloniale macht ver- beid, werkend richting be- Of de vrijheid verwerven, of coleslaw (koolsla), Yankees (Jan-
beschouwd van witte men- tegenwoordigen. Het deko- wustwording in verschil- de afschuwelijke marteldood Kees), cookie (koekje), Wall-
sen, waren ze ‘een product’ loniseren van de geschiede- lende contexten en een weg ondergaan. Daarbij was onder- street (Walstraat), Broadway
dat verkocht kon worden of nis behelst niet alleen het wijzend, weg van de witte handelen met de Europese (Bredestraat), waffle (wafel), ca-
gebruikt. Ze mochten zelfs voor het voetlicht brengen onschuld.” onderdrukkers over een vrije af- nal (kanaal), hook (haak), of San-
tocht, eerder tijdrekken dan een ta Claus (Sinterklaas).