Page 14 - bon-dia-aruba-20200401
P. 14
a14 bista politico
Diaranson 1 aPriL 2020
Ex-Prome Minister Nelson Oduber:
“Corona virus a trece pa henter mundo instabilidad y insiguridad”
ORANJESTAD - E Corona virus a mas grandi y su efectonan a paralisa
mustra con vulnerabel nos tur ta. casi henter nos economia. E factor
Nos ta depende mucho di coop- salud ta mucho mas importante cu
eracion di otro. Ni guera mundial nos a kere y aki - mirando cu hopi di
a para mundo su economia. E vi- nos mes no ta cuida nos salud y no
rus aki casi a pone nos tur stop di tin disciplina - no ta keda gobierno
produci pa nos economia. Hotel nada otro cu impone reglanan con bo
y empresanan tur ta cera. Placa a tin cu cuida bo salud of e ta bira im-
resulta un factor cu apesar nos no pagabel pa nos tur. E sentido comun
por biba sin dje, esaki a resulta in- di responsabilidad mester wordo in-
ferior pa cu e importancia di nos culca den nos hendenan. E margen cu
salud. Ni cuanto placa nos por politico, comercio y gremionan por
tin, nos a ser mustra riba e re- a move cune mester cambia, unda e
alidad cu placa bo no ta cumpra sentido comun di responsabilidad,
bo salud. Salud a resulta den algo solidarismo mester bira mas grandi di
cu abo mes mester cuidele, unda un pa cu e otro. Nos mester biba cu e
gobierno ta pone e medionan pa realidad cu espacio pa cosnan pa score
yuda cuida nos. E factor mas im- ta hopi chikito y cu e poco medionan
portante pa nos mes cuida nos financiero ta limita den tur sentido
salud ta disciplina propio locual di palabra. E tempo di mustra dede,
cu hopi hende a resulta di no tin critica sin kier carga responsabilidad
y no kier ni obedece e reglanan pa drecha cos a pasa ya cu e Corona
pa cuida nos tur y hasta nan mes. virus a bay cune dia bieu caba. Nega-
Un berguensa ya cu respet no t’ey tivismo lo ta nos destruccion y lo crea
mas. caos.
Instabilidad y insiguridad No tin tempo mas pa perde
Si bo mira tur e miyones di dollar cu Conciudadanonan, laga nos cada un
a ser hinca den e mundo medico, den prepara nos mes mentalmente cu
remedi y estudionan den medicina, mundo y Aruba no lo ta mescos mas
awe a resulta cu nos a ser sorprendi y cu hopi cos lo bay cambia. Mester
desagradablemente. Kico y pakico haci uzo di e momento pa cambia cos.
e malesa aki a sorprende nos? Nos Laga nos inculca den otro creatividad,
cada un ta puntra nos mes con bin un inventividad y boluntad propio con
suceso na China por a afecta nos tur por sali afo di un calamidad cu te cu
te aki banda y dicon ningun experto awe ningun pais ni experto no por a
sa exactamente con ta combati’e cu bisa cuanto tempo e lo por dura y con
kico y cuanto tempo e lo bay dura. Ta pa sali afo. E tin nos tur den instabili-
e factornan aki a crea e instabilidad dad y insiguridad. Si nos no haci nada
y insiguridad di mas grandi pa casi e lo ta un peliger pa nos democracia y
tur pais. Tur hende ta man na cabes nos sistema di capital.
cual medidanan y kico lo ta miho pa
nos. Empresanan grandi di un dia pa E momento aki ta un pa nos por sa-
otro a kibra y ni cu sosten di gobierno yega di hinca mas di 100 miyon florin momentonan aki ainda segun mi nos cudi otro pa ban stop di perde tempo
mayoria hasta no lo bolbe of tin cu y nos a perde tur cos. E obrero cu ya banconan ta den un bon posicion di cu discuti cos cu bo mes sa cu ta otro
redefini nan tipo di negoshi. Aki ta tabata tin’e dificil, e mester ser con- likides saludabel. Nos tur lo mester y stop di pidi cos cu no tin placa pe y
como sifuera nos tur tin cu cuminsa scientisa cu cos lo bira pio pa nos tur, bay bati cabes hunto, unda y den kico no por. Cada bes puntra bo mes, ken
di nobo den tur ramo cu nos ta aden. si e tambe no contribui. Fondonan nos ta bay hinca placa den 3-6-9 luna ta paga e cuenta! Laga e momento aki
manera AZV, SVB. APFA etc. lo mira of 1 aña pa sali afo. Mas largo lo ta di bida ta un pa - como Arubiano of
Mester bira creativo y inventivo cu nan entrada y contribucionnan devastador pa Aruba. un cu a bin yuda nos - uza bo inteli-
Pa Gobierno, politiconan, empresa- lo bay baha cu un porcentahe hopi gencia na beneficio di bo pueblo. Nos
rionan, sindicalistanan y e obrero cos halto. Puntra bo mes cu ki placa nos Jump start di economia opcion pa keda wak cos pasa sin in-
lo no ta mescos por lo pronto pa nin- lo por keda manda casi 150 pashent Den crisis gobierno mester bay guia tenta otro cos pa haci a bay laga nos
gun di nos. Ni e miho expertonan di pa luna den exterior y si tin placa pa nos economia cu incentivonan pa desde Corona virus. No tin tempo
mundo lo no por pronostica cuanto paga? SVB, cuanto luna di reserva lo e proyectonan cu tin placa pe y cu por mas pa perde.
tempo e crisis aki lo por dura. Mester por tin? 3 of 6 luna? Si bo no ta traha, crea trabao, cumpra material, yuda Laga nos fe den nos Creador ilumina
cuminsa visiona 3-6-9 luna of hasta 1 ta ken lo keda paga e primanan? gobierno cu entrada y e fondonan nos di no perde tempo cu locual no
aña y Dios duna cu no ta mas largo. di AZV y pensioen cu pagamento di por, pero cu kico si por y con ta ha-
Gobiernonan por lo pronto lo no tin Plan di contingencia prima. Un jump start ta un mester! cie. Cu Dios ilumina y bendiciona
e entradanan di impuesto cu tabata Sector priva su turismo lo por keda Aki nos cada un mester mustra nos nos isla y cu fe den dje nos lo salo afo.
drenta. Doñonan di trabao tampoco 3-6-9 luna of 1 aña sin turista? Di habilidad, inteligencia, experencia y Pues, man na obra.
a keda cu entrada, pasobra no tin unda ta tene Aeropuerto, Haf y ho- cu nos no por sinta warda laga e cri-
negoshi y e economia lo no ta lora. telnan habri cu lo por cubri nan sis mundial aki caba cu nos tur. No Like us on
Hopi negoshi mester bira creativo y gastonan. Aki sigur nos expertonan tin tempo ni pa keha corda pa yora. E
inventivo pa wak con pa sigui. Kere mester bati cabez cu un plan di con- incentivonan mester ta di 3 pa 5 aña Facebook
cu gobierno cu a perde mayoria di tingencia. Kico rapidamente lo mes- of hasta mas cortico, pasobra un so-
su entradanan lo por keda yuda no ta ter ser haci? Un scenario di corto lucion no ta solamente den nos man,
factibel. periodo, medio y mas largo. Esun cu pero ta bin di factornan externo.
kere cu gobierno lo bay fia placa pa
Conscientisacion nos tur paga pa keda tene empresanan Sentido comun di responsabili-
E unico cos cu gobierno por haci ta habri lo mira cu si bo no tin credibili- dad
cu e poco medionan yuda solamente dad financiero y un presupuesto poco E crisis aki nos no por compar’e cu e
e empresanan cu lo por sobrevivi. Pa balansa, e condicionnan pa fia placa lo ceramento di e refineria riba dia 31 di
e otronan lo no ta facil, pasobra e fac- ta devastador pa nos tur. Hasta mi ta maart 1985 (awe net 35 aña pasa!) of
tor insigur di nan futuro ta demasiado bisa cu nos democracia y nos merca- caida mundial di institutonan finan- facebook.com/bondianoticia
riesgoso. Den pasado nos gobierno a do di capital lo bay ta diferente. Na e ciero na 2008, pero e Corona virus ta