Page 20 - HOH
P. 20
A3
LOCAL Diaranson 26 Februari 2020
Expectativa di bida di hende homber den edad di pension ta bahando
ORANJESTAD – Den e entrevista cu Di otro banda, el a conta cu loke nan ta mira
Bon Dia Aruba tabatin recientemente cu preocupacion ta cu edad promedio na mo-
cu Edwin Jacobs, director di SVb, el a mento di fayecimento di pensionado hende
duna lagun detaye tambe di e situacion homber a baha na 76.8 na aña 2018, y na 2019
di expectativa di bida di nos pension- a yega te 76.6.
adonan. Segun Jacobs, edad promedio di
pensionado na momento di fayecimento Desde 2015 e edad promedio di hende
den ultimo 5 añanan ta keda, pa hende homber unda nan ta fayece a baha di 77.1 aña,
muhe, na e edad promedio di 80.5 aña, un retroceso di edad promedio, un tendencia
loke por mira tambe riba e graficonan cu no ta mira cerca hende muhe. Esaki por ta
acompañante. un indicacion cu expectativa di bida di hende
homber lo ta bahando.
Jacobs a señala cu esaki por ta un indicacion
cu expectativa di bida di e personanan cu edad Ademas, el a bisa cu nan ta wardando e ci-
di pension bay ariba ta kedando basta stabiel, franan di e Censo di e aña aki pa nan por traha
aunke den pasado a constata un aumento di e e tabla di mortalidad pa pais Aruba y asina nan
edad promedio general, pa muhe y homber, por indica si expectativa di bida, en general o
desde cu nan yega na edad di pension. pa homber y muhe separa, ta subi of baha.
Apenas 67% di dunado di trabou registra na ‘Mi SVb’
ORANJESTAD – Den cuadro di e momentonan aki tin 2.474 dunado ceso en cuestion.
digitalisacion di SVb, e banco di di trabou cu ya a registra riba e plata- Jacobs tambe a manifesta cu nan a
seguro social ta haci un yamado forma aki, cual ta representa 67% di haya informacion cu ta existi hende
na tur dunado di trabou riba e cantidad total di dunado di trabou cu no ta habri ni lesa e carta y esey
e importancia di registra riba na Aruba. ta hopi lamentabel, pa motibo cu
e plataforma digital nobo, ‘Mi Asina mes, el a menciona cu e de- ta un decision cu ta perhudica nan
SVb’. partamento ta haci un campaña pa empresa y por conduci na problema
stimula e dunado di trabou pa pasa den futuro.
Director di SVb, Edwin Jacobs a over pa cu ‘Mi SVb’. Nan ta man-
comenta cu esaki ta e plataforma di dando carta pa tur dunado di tra- Tambe Jacobs a duna di conoce cu a
comunicacion den era digital cu nan bou cu no a registra ainda, den cual cuminsa cu cobransa digital. A traves
ta hinca den e departamento un par ta duna nan un opcion di un forma di e web portal, e dunado di trabou
di luna atras. Asina tambe comuni- facil pa registra y despues ta haci un tin tur informacion y por mira cu-
dad a cuminsa acepta e cambio. Na yamada pa sigura cu a realisa e pro- anto e ta paga pa cada trahado.
ArubABC ta contribui na escasez di material visual den curiculo
ORANJESTAD - Steffen haya chens pa siña cu ‘Ayaca, Ramón Todd Dandaré, pero mira luz di dia, ta keda isola cu a financia e proyecto,
Maas, diseñador grafico Djampou, Tamarein’. no limita solamente na su na e isla specifico unda ta pero den futuro e ta mira cu
y ilustrado di Hulanda Actualmente e diseñado di persona. E ortografia di e implement’e. Pa e rason aki World Literacy Foundation lo
actualmente bibando ArubABC personalmente ta palabranan cu e diseñador Maas a traha un tipo di data- hunga un rol pa e financia-
na Aruba pa 4 aña a bin implementando e sistema aki, ta ilustra ta sigui e ortogra- base di e material existente, mento, pero tambe e comis-
cu e proyecto ArubABC integrando esaki cu lesnan fia oficial stipula den e buki cu solamente lo mester mod- ion nacional di UNESCO
despues cu el a nota den na scolnan den cual Maas ta blauw. ifica por ehempel por medio na Aruba, mirando cu nan
su trabou como docente duna les un biaha pa siman, World Literacy Foundation di cambia par detaye y color como institucion ta enfoca
di arte cu mayoria scol esta: Santa Famia, Francis- partner di ArubABC pa am- di un otro parha cu riba otro riba calidad di enseñansa y
basico no tin material dis- cus College, Princes Amalia plia proyecto na otro isla isla tin otro colo. Di e mane- programanan di enseñansa cu
ponibel cu ta enfoca riba e y Pius X School. Maas ta bisa Maas a dicidi di traha hunto ra aki e ta spera cu lo tin un enfoke local. Maas, riba pre-
cultura, medio ambiente y cu den e proceso aki, cual por cu World Literacy Founda- ‘pool’ colectivo di material gunta di Bon Dia, a indica cu
contexto specifico di Aru- bisa ta manera un proyecto tion, cual ta un fundacion es- cu ta cla pa implementa den docentenan por haci copia di
ba. Esaki specialmente ta piloto pa e sistema, “mi ta tableci na Australia y Merca cu sistema educacional riba e is- e diseñonan pa uza den les y
e caso ora ta trata di ma- haya feedback di e muchan- ta promove e acceso na mate- lanan. cu e no tin niun problema cu
terial visual. Maas ta spera an, pasobra muchanan ta rial di les pa muchanan rond Proyecto por haya bida den esaki. Kiermen cu pa meta-
cu e proyecto aki lo bay hopi honesto, riba con nan ta mundo. E idea ta, mirando sistema di enseñansa digital nan di enseñansa of metanan
haya bida bou di scolnan haya e plachinan y con e ex- cu e fundacion ya tin un plan tambe no-comercial, e diseñador no
basico. periencia di siña cu nan ta. E pa cuminsa traha den Caribe Manera e minister encarga ta kere mester tin restriccion
idea ta pa e ta un manera leuk Hulandes, pa nan aplica e cu enseñansa, Rudy Lampe pa uza e imagennan, mirando
E echo cu tin tiki material di siña tocante Aruba mien- concepto di ArubABC tambe (RED) a yega di indica, tin e meta di e proyecto.
visual enfoca riba Aruba den tras cu muchanan ta siña lesa na islanan ruman Corsou y borchi digital cu lo bay integ- Mañan atardi 25 di febru-
scolnan basico riba e isla, no y mientras nan ta bin den Boneiro. “Ora cu nos ta asina ra den klasnan rond di e isla, ari pa 7 or te 9 or, Maas lo ta
ta nada desconoci. Hopi hen- contacto cu e idiomanan cu leu, cual nos no ta ainda, nos esaki como parti di e plan di exhibiendo e buki ‘Mi Buki
de den comunidad a pasa di nos ta papia na Aruba.” lo adapta e dibuhonan of crea enseñansa innovativo. Maas di Aruba’ na Biblioteca Na-
kleuter pa scol basico siñando Den e proceso pa desaroya diseñonan nobo pa cada isla a bisa cu e minister ta conoci cional, e prome edicion di
cu plachinan y palabranan e proyecto aki, cual tin poco su cultura specifico, tambe pa cu su proyecto y cu e ta apoya e buki cu varios diseño di
manera ‘Maan, Roos, Vis’. mas cu 1 aña ya den desaroyo, e otrografia specifico di cada esaki. “Sigur ora bo mira e ArubABC, den Papiamento
Esaki ta pasobra mayoria ma- Maas ta hayando opinion ex- isla.” plan di innovacion den ense- pa publico en general. Aki
terial di les ta bin di Hulanda perto di tanto profesionalnan E problema hopi biaha cu ñansa, e proyecto aki ta fit net personanan por cumpra un
of tambe den cierto casonan den veld di enseñansa, cual islanan manera Aruba, Bo- bon pasobra mi por haci e copia di e buki. Dialuna 2 di
di Merca. Loke Maas ta sug- ta dun’e feedback riba con neiro y Corsou, ta cu no tin diseñonan interactivo, mi por maart lo tin un tour special pa
eri cu su diseñonan y sistema pa mehora e proyecto, como hopi recurso pa traha mate- anima nan, etc. pasobra ya e docentenan y otro profesion-
ArubABC, ta pa en bes di tanto di banda di Papiamen- rial di les dirigi riba e cultura diseñonan ta digital. alnan den enseñansa, pa 4 or
Maan, Roos, Vis, muchanan tistanan, manera e conoci local, y cualkier material cu Te awo e diseñador ta esun di atardi.