Page 13 - HOH
P. 13

A3
                                                                                                           LOCAL Diamars 9 september 2025
                                        Jayburtt J. Dijkhoff cu carta abierto na minister di Salud:

                         “Pueblo merece transparencia awor riba e maneho di salud”



            Ayera, un ciudadano preo-                                                                                           IVA tuma keho y yuda pash-
            cupa, Jayburtt J. Dijkhoff,                                                                                         ent  den  un  forma  corecto?
            a comparti un carta abier-                                                                                          Y  si  e  Decreto  Nacional  aki
            to na drs. Sra. Mervin Wy-                                                                                          no ta existi, a base di kico ta
            att-Ras  (AVP),  minister                                                                                           atende e pashent? Hopi pash-
            di  Salud  Publico,  Asunto                                                                                         ent ta wordo manda di cashi
            Social,  Asunto  di  Adulto                                                                                         pa  muraya  y  IVA  no  ta  tene
            Mayor  y  Cuido  di  Adic-                                                                                          cuenta cu vooral hende gran-
            cion. Den e carta, fecha 5                                                                                          di  no  tur  ora  por  pone  nan
            di  september 2025,  e  fun-                                                                                        keho  riba  papel.  Si  minister
            dacion ta haci un peticion                                                                                          por aclaria e situacion penoso
            a base di e LOB (Ordenan-                                                                                           aki pa e pashent.
            sa Nacional transparencia
            den gobernacion, AB 1999                                                                                            “IVA ya ta existi pa mas cu 7
            no. 12).                                                                                                            aña, pero ta hopi leu for di co-
                                                                                                                                munidad. Minister por duna
            E  carta,  firma  pa  presidente                                                                                    un resumen di e cantidad di
            di  Fundacion  SIKI,  Jayburtt                                                                                      keho cu IVA a haya y solucio-
            J.  Dijkhoff,  un  “ciudadano                                                                                       na durante ultimo 7 aña aki,
            preocupa cu a duna hopi les                                                                                         y si a base di esaki IVA a logra
            den  e  area  di  derechonan  di                                                                                    saca un analisis of rapport pa
            pashent y bon gobernacion,”                                                                                         indica  unda  e  problemanan
            tambe  a  ser  manda  pa  AZV,                                                                                      grandi ta den salud?
            Hospital  Horacio  Oduber,
            IVA y DVG.                                                                                                          “Si minister por elabora tam-
                                         y pa restaura  e integridad di  LOB. Mi ta cita Articulo 2 na  influencia  demasiado  grandi  be riba e hecho cu door di e
            “Cu  un  preocupacion  pro-  nos instancianan.            Hulandes como lo siguiente:  riba  e  maneho  nacional  di  e  cultura  di  miedo  solamente
            fundo mi ta dirigi mi mes na                              “Een  ieder  kan  de  minister  minister.  “Den  pasado  esaki  un par di hende ta bay entre-
            bo persona den nos lenga ma-  “Mi ta entrega e peticion aki  schriftelijk verzoeken om in-  a mustra un practica comun  ga keho na IVA, e asina-yama
            terno.  E  nivel  di  corupcion,  no  pa  motibonan  politico,  formatie, neergeleged in doc-  cu ta hiba na conflicto di in-  ‘tip of the iceberg’. Kiermen
            formacion di cartel y conflic-  sino como un ciudadano pre-  umenten.” Den otro palabra,  teresa. SI minister por splica  gran  mayoria  di  caso  nunca
            to di interes den nos sistema  ocupa.  Mi  persona  ta  traha  cualkier  ciudadano  por  pidi  pueblo  con  esaki  lo  wordo  ta yega na atencion di IVA. E
            di  salud  ta  parce  di  ta  au-  incansablemente  pa  seguri-  minister pa divulga informa-  combati.”            ora, ki balor agrega IVA tin cu
            mentando mas y mas, y esaki  dad y calidad di cuido di salud  cion di gobernacion.                                  e poco kehonan cu e ta anali-
            ta bay costa di nos pueblo – di  y a funda e Plataforma Plash-                         Den  mesun  linea,  kier  sa  ki  sa, y con e tin pensa di cam-
            e jong te grandi. Locual cu a  entnan di Aruba, e prome or-  Conforme  articulo  3  di  e  maneho tin pa evita conflicto  bia su manera di traha pa bira
            wordo traha pa proteha pash-  ganisacion riba nivel nacional  mesun ley aki, bo persona ta  di  interes  entre  AZV  y  du-  mas efectivo?”
            ent,  awor  ta  menasa  di  bira  pa  derechonan  di  pashent  y  rekeri pa responde dentro di  nadornan  di  cuido,  ya  cu  ta
            un sistema scur y inhusto.   tambe  Fundacion  SIKI.  Pa  3  siman  di  tempo,  kiermen  consulta of nombra e mesun  3.  Calidad  di  cuido  via
                                         añanan largo mi a yuda pash-  mas tarda riba 26 di septem-  expertonan  cu  tin  contract  maneho di AZV
            “Esaki  no  ta  un  caso  trivial.  ent gratuitamente cu conseho  ber 2025, y pa haci esaki por  of  ta  haya  pago  for  di  AZV,  Pa ley, AZV ta un seguro na-
            Na  2019  Banco  Central  di  y sosten den nan buskeda pa  escrito  y  cu  argumentonan.  por ehempel den e comision  cional cu ta ehecuta maneho
            Aruba  a  haci  investigacion  un cuido di salud husto y di  Mi ta solicita pa minister su  pa manda pashent den exte-  di minister. E maneho aki ta
            riba corupcion. E conclusion  bon calidad, pero tambe mi a  contesta  wordo  haci  publico  rior.  “Con  minister  ta  kere  hopi  importante  pa  e  dere-
            general tabata cu den nos pais  duna  hopi  les  riba  tereno  di  tambe,  pa  asina  pueblo  por  cu AZV por cambia esaki pa  chonan  di  pashent  y  ta  im-
            esaki ta aumenta cada bes mas  derechonan di pashent y mas  wak  ki  medidanan  a  wordo  evita  conflicto  di  interes  di  portante pa publica esakinan.
            y hasta a para bira un custum-  ainda  riba  e  tereno  di  bon  tuma.”                colega dokter cu mester keur  “Minister  por  divulga  tur  e
            ber  den  haci  negoshi.  Den  gobernacion.                                            verwijsbrief di su colega?   manehonan cu AZV ta bezig
            mes rosea ta mustra cu mas di                             Sr. Dijkhoff despues ta e cin-                            ta  ehecuta  pa  asina  pashent
            85  porciento  di  Arubianon-  “Como  tal  mi  por  papia  cu  co punto riba cual e ta solici-  Ademas,  ki  medida  a  of  ta  por  ta  bon  informa  tocante
            an  ta  [na  fabor]  pa  tin  mas  autoridad  duna  na  mi  pa  tando pa minister Wyatt-Ras  bay tuma pa mehora control  su  derechonan,  incluyendo
            transparencia y e asina-yama  Universidad di Utrecht y mi  divulga informacion.        riba  e  ‘lumpsum’  cu  HOH  clausulanan  den  modelcon-
            ‘Open  Government  Data’  trabao como educador riba e  1.  Conflicto  di  interes  ta haya tur aña y riba cual no  tract di AZV?”
            (data abierto di gobierno).   tereno di derecho di salud y  AZV-HOH-IVA                ta exigi pa duna cuenta di tur
                                         bon  gobernacion,  cu  a  yega  Den esaki, Dijkhoff ta pidi pa  inversion haci “den supuesto  Tambe  ta  pidi  e  minister  pa
            “Den  su  di  dos  investiga-  tempo pa cuminsa papia abi-  e minister revela “i tin mane-  nomber di pashent.”     elabora for di cual instancia ta
            cion na 2021, Banco Central  ertamente tocante e situacion  ho of otro regla publica den  “HOH  a  inverti  den  varios  haya sosten tecnico, di salud
            a  conclui  cu  e  manera  mas  cu  Aruba  ta  aden.  Berdad  cual  ta  para  con  ta  preveni  cos y ta costa pueblo mas cu  y  huridico  pa  maneha  AZV.
            efectivo  pa  combati  corup-  Aruba  tin  bon  dokter,  nurse  of  limita  conflicto  di  interes  400  miyon  [Florin]  pa  aña.  “Pa ley, AZV no por dirigi su
            cion  ta  pa  hendenan  hu-  y  profesionalnan  di  cuido,  entre AZV, Hospital Horacio  Lo ta bon pa informa pueblo  mes y practica a mustra cu e
            milde  meld  esaki.  Introduci  nos  tin  un  seguro  nacional  Oduber, y IVA. Tin un rela-  mihor unda e placa aki ta bay  no  por  tampoco.  Por  ehem-
            un asina-yama proteccion di  pa  cubri  lo  necesario  y  tin  cion amigable entre e instan-  pa asina wak berdad si aten-  pel AZV ta paga pa cuido so y
            divulgante   (klokkenluider-  interes pa nos sigui mehora.  cianan  aki  y  no  tin  claridad  cion ta bay na unda e mester  no den inversion. Un ehem-
            sregeling)  dentro  di  sector  No ta mi intencion tampoco  con  IVA  ta  haciendo  uso  di  bay.”                  pel  ta  cu  HOH  tin  aworaki
            publico por ta e medida mas  pa punta dede riba otro, pa-  su  autoridad  pa  guia  sector                          un  MRI  cu  no  ta  adecua  pa
            importante  cu  gobierno  por  sobra esey no ta bay yuda pa  di salud pa cumpli cu ley. “Si  2. E proceso di tuma keho  detecta cierto tipo di cancer.
            tuma pa combati corupcion.   nos yega na solucionnan ber-  no tin maneho, minister por  door di IVA                 Tampoco  AZV  kier  bay  den
                                         dadero.  E  punto  cardinal  ta  splica pueblo na placa chiki-  Dijkhoff tabatin tres pregun-  direccion  di  prevencion  ba-
            “Kiermen,  cu  e  peticion  aki  cu e sistema di salud y mane-  to?”                   ta riba e topico aki:        sico pa vooral grupo vulnera-
            no solamente mi ta haci uso  ho  nacional  no  ta  funciona-                           IVA ta e inspeccion pa pash-  ble. Minister por elabora con
            di mi derecho como ciudada-  ndo  optimal.  Al  contrario,  e  Tambe  ta  puntra  ki  maneho  ent  y  ta  propaganda  di  ta  e  lo sigui maneha AZV pa hacie
            no, tambe mi ta uni mi mes  ta permiti fayonan grandi den  tin  pa  evita  cu  e  propio  co-  autoridad pa tuma keho, pero  sostenible?
            na  e  conclusionnan  di  Ban-  comunicacion, coordinacion,  ordinadornan  di  e  minister,  ningun  caminda  por  haya  e
            co Central: pa meld, pa pidi  atencion y hasta corupcion.   cu tin of tabatin un relacion  base legal pa esaki. “Minister
            transparencia  y  un  maneho                              laboral of cu ta den conseho  por confirma si tin un Decre-  Continuacion riba Pag. 6
            abierto, cual ta factornan es-  “P’esey mi kier haci uso di mi  di supervision cu cualkier in-  to Nacional (Landsbesluit) a
            encial  pa  combati  corupcion  derecho a base di Articulo 2 di  stancia den cuido por tin un  base  di  art.  17  cu  ta  permiti
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18