Page 4 - bon-dia-aruba-20200518
P. 4

A4   LOCAL
                        Dialuna 18 Mei 2020
            Loke gobierno a aproba na exigencia

                                        Gobierno a mara prestamo na mas condicion



                                                                      condicionnan ta bay un poco  cu lo mester bolbe cambia e
                                                                      mas leu cu loke gobierno di  ley aproba desde algun dia, pa  Pa loke ta e categoria di fun-
                                                                      Aruba a duna di conoce dia-  cumpli cu loke ta condicion  cionario  halto  den  sector
                                                                      bierna  pasa.  Por  ehemplo,  e  fiho pa haya prestamo di Hu-  (semi-)publico,  incluyendo
                                                                      medidanan di austeridad riba  landa.                      empresa estatl y fundacion y
                                                                      salario ta inicia 1 di juli 2020,  Esaki  pasobra  e  acuerdo  cu  demas institucion financia pa
                                                                      pero  “pa  tempo  indefini”.  Hulanda  ta  stipula  austerisa  por lo menos 50% for di pre-
                                                                      Esaki  pa  salario  di  tur  em-  25% riba e “totale pakket ar-  supuesto  di  gobierno,  sala-
                                                                      pleado  den  sector  publico  y  beidsvoorwaarden”  di  parla-  rio ta keda limita te maximo
                                                                      semi-publico y tambe den tur  mentario  y  ministro.  “Esaki  di  130%  di  e  salario  “nobo
                                                                      entidad di cual mas di 50% ta  riba base anual y entrante 1 di  norma”  di  e  ministro  presi-
                                                                      procedente di gobierno       juli 2020 y vigente te proxi-  dente  di  e  pais,  incluyendo
                                                                                                   mo aviso”, e texto di e docu-  un maximalisacion igual di e
                                                                      Medida di 25% riba salario  mento di RMR ta bisa.         condicionnan  secundario  di
                                                                      no ta temporal                                            trabao) y cu un efecto similar
                                                                      E ley cu parlamento a caba di  Tambe e acuerdo cu Hulanda  pa loke ta tarifanan di consul-
                                                                      aproba encuanto e salarionan  ta  stipula  cu  un  austerisa-  tant. “Medida ta conta tambe
                                                                      di parlamentario, ta contem-  cion  di  12,5%  ta  concerni  e  pa  contratonan  laboral  exis-
            ORANJESTAD  -  Despu-        Conseho  di  Ministro  di  pla  un  austerisacion  durante  total  di  beneficio  di  un  per-  tente.”
            es  cu  gobierno  diabierna  Reino.                       2020  so,  ya  cu  e  ley  ta  bisa  sona cu ta empleado publico,
            pasa  a  anuncia  mainta                                  di ta na vigor te cu 31 di de-  empleado  di  entidad  semi-  Nota di redaccion:
            tempran caba cu a yega na  Gobierno  di  Aruba  riba  su  cember 2020. E ta contempla  publico  incluyendo  empresa  Por mira cu, mientras e exi-
            un  acuerdo  cu  Hulanda  turno a laga sa cu nan a bay  pago  di  81/3%  di  e  salario  estatal  y  fundacion  y  demas  gencianan di Hulanda diabi-
            y  cu  a  aproba  e  siguiente  di  acuerdo  caba  cu  e  condi-  bruto  mensual  vakantieuit-  institucion  cu  ta  financia  pa  erna pasa mainta tabata indica
            prestamo,  a  bin  resulta  cionnan  stipula  pa  gobierno  kering, conta desde juli 2019  por lo menos 50% for di pre-  un austerisacion pa tempo in-
            den curso di dia cu esey ta  Hulandes y cu por lo tanto ta  te  cu  juni  2020,  cu  ta  100%  supuesto  di  gobierno.  Esaki  defini,  ainda  cu  unanimidad
            informacion  eroneo.  Ber-   sigur cu diaraNson venidero  di e vakantieuitkering a base  tambe  “riba  base  anual”,  cu  parlamento  di  Aruba  ta  pasa
            dad  ta  cu  tur  tres  minis-  lo tin aprobacion.        anual. Ademas 162/3% riba e  un  minimo  igual  na  salario  ley temporal te fin di aña. E
            tro plenipotencario a pidi                                salario  como  “medida  tem-  minimo legal y tambe vigente  pregunta  ta  si  tin  coordina-
            mas tempo pa consulta cu  For  di  e  documento  cu  ta-  poral” cu ta core ta cu fin di  desde  1  di  juli  2020,  tambe  cion  entre  gobierno  y  parla-
            nan  gobierno,  resultando  batin  riba  mesa  durante  re-  2020  pa  e  stipulacion  men-  “tot  nader  order”.  Aki  tam-  mento, o cu cada un ta haci
            den e acuerdo pa yega na  union di Conseho di minis-      ciona te cu fin di e aña aki. E  poco  por  aplica  indexering,  loke  ta  parce  nan  lo  corecto
            decision  definitivo  den  tro di Reino por destila cu e  acuerdo cu Hulanda por haci  tambe “tot nader order”.     pa haci.

            Resto mester tuma lugar na cas
                                            Conseho pa habri y mantene scol na 40%



            ORANJESTAD  -  Den  un  60% for di distancia, teniendo  un  ‘nulmeting’  pa  por  sigui                             re-educacion masal di e cuer-
            carta fecha 04 di mei 2020  cuenta cu vaknan di practica;  innova  e  sistema  educacio-  Nota di redaccion:        po di docente den tur catego-
            director  di  departamento  -  Educacion Profesional Me-  nal.  Ta menciona e siguiente  E  normanan  cu  distancia-  ria di enseñansa, y si ta existi
            di Enseñansa a duna min-     dio (EPI): 100% for di distan-  tipo  di  curso:  habilidad  di  mento  social  ta  bay  impone  tambe e capacidad pa organisa
            istro encarga cu Enseñan-    cia;                         ICT;  habilidad  encuanto  in-  riba  un  klas,cu  seguridad  pa  esaki den e proximo lunanan.
            sa  conseho  encuanto  ki  -  Educacion Superior: 100%  formacion;  conocimento  di  alumno  y  docente,  ta  haci  Si e propio promer ministro
            tempo y con pa habri scol,  for di distancia, desde inicio.  medio  di  comunicacion  y  necesario limita e cantidad di  ta  yega  publicamente  na  e
            segun e condicionnan di e  Re-educacion  obligatorio  di  ‘e-learning’ specifico pa cada  alumno cu por ta den un klas  conclusion cu 60% di e alum-
            actual  crisis  di  coronavi-  docente                    tipo  di  enseñansa.  Pa  e  do-  na mesun momento. Esey ta  nonan no a haya apoyo digital
            rus lo permiti esaki.        E  departamento  ta  duna  su   centenan  y  miembronan  di  un  desafio  grandi  den  cual  den e lunanan nos tras, kico
                                         opinion  encuanto  e  necesi-  management cera conoci cu e  no tin solucion facil. Sin em-  anto ta bay ta e efectividad di
            Pa loke ta e periodo di awor te  dadnan cerca docente y man-  forma nobo di siña mester tin  bargo,  opta  pa  habri  scol  te  no duna les te fin di augus-
            cu vakantie grandi ta conseha  agement  pa  maneha  e  situa-  esakinan disponible online y  den aña escolar nobo, cu un  tus, extendiendo e periodo di
            pa habri kleuterschool y scol  cion nobo, unda gran parti  di  pa tur tipo di scol. Pa tur do-  periodo di total di inactividad  ta  cana  perdi  pa  mayoria  di
            basico  so  pa  dos  dia  den  si-  enseñansa  lo  tuma  lugar  for  cente esaki ta implica cu nan  di mas di 5 luna, por ta causa  mucha te na mas di5 luna. E
            man (40%) mientras cu no ta  di cas. E departamento ta bisa  lo mester sigui e cursonan ey  un daño cu no ta bay repara  medida anuncia awor pa scol-
            conseha pa habri e scolnan di  cu  mayoria  di  e  “actornan  promer cu e aña escolar nobo  mas, sigur no si otro aña parti  nan basico y di kleuter habri
            otro tipo. Ademas mayornan  den  tereno  di  enseñansa  tin  cuminsa.                  grandi  di  enseñansa  ta  bira  segun  nan  propio  criterio,
            por opta pa no manda nan yiu  e preferencia pa laga scolnan                            responsabilidad  di  mayor  y  por añadi mas ainda na e caos
            scol durante e periodo aki, te  cera  y  haya  espacio  pa  sigui  Ta propone anto pa usa e cu-  alumno.  Fuera  di  esey,  tin  cu enseñansa ta parce actual-
            cu  10  di  juli  cu  vakantie  ta  desaroya  nan  mes  y  prepara  atro lunanan te cu aña escolar  duda grandi si  e recursonan  mente caba.
            cuminsa, segun e conseho.    pa e manera nobo den cual lo  nobo pa prepara docentenan  ta disponible pa organisa  un
            Pa  aña  escolar  nobo  ta  con-  mester  bay  duna  enseñansa  den  e  habilidadnan  mencio-
            seha:                        den  e  aña  escolar  nobo.”  Y  na,  pa  haci  posible  cu  ense-
            -  Kleuteronderwiis: 40% (2  tambe  cu  “enseñansa  digital  ñansa  ta  pasa  pa  e  proximo
            dia) na scol y 60 % for di dis-  principalmente for di e situa-  nivel  di  enseñansa  mayori-
            tancia (online).             cion  na  cas  lo  bay  ofrece  e  tariamente  online  durante  e
            - Scol basico: desde augustus  solucion pa e ‘normal’ nobo  proximo aña escolar.
            2020 pa 40% na scol (2 dia) y  riba tereno di enseñansa”.
            60% for di distancia (online);  Pa  por  haci  esaki  ta  necesa-  Mientras tanto, ministro en-
            -    Enseñansa  avansa  (Ciclo  rio  pa  ‘empower’  docente  y  carga  cu  enseñansa  a  duna
            Basico):  40%  na  scol  y  60%  management di scol a traves  permiso  pa  scolnan  basico
            for di distancia (online)    di  curso  cu  ta  orienta  riba  y di kleuter habri desde awe
            -    Enseñansa  avansa  (Ciclo  siña habilidadnan nobo y un  (18 di mei), pero no tin ob-
            Avansa): 20% na scol y 80%  modelo di traha nobo. Mes-    ligacion pa esey y no tin ob-
            for di distancia (online)    ter pone e cursonan obligato-  ligacion  tampoco  pa  manda
            -  EPB: 40% na scol (2 dia) y  rio, cu por sirbi ademas como  mucha scol.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9