Page 14 - ANTILL DGB
P. 14
14 Antilliaans Dagblad Donderdag 4 januari 2018
Achtergrond
Pastoor Putman e
De zusters begonnen in 1842 op deze plek met volksonderwijs. Uit ‘150 jaar Rooms Katholiek Onderwijs’, Imprenta/Scherpen- In 2016 werden de door wijlen M
heuvel, 1992, blz. 23. Eustatia verzamelde bronnen ov
werk van de priester Jacobus Pu
gepubliceerd. De ondertitel ‘God
onderwijs op Curaçao in de nege
geeft duidelijk aan welke onderw
komen. Dat dit boek van 444 bla
van voorbereiding toch nog vers
aanwinst voor onderzoekers van
cultuur, godsdienst en geschiede
Door Ronald Donk
Het is een prettig door de pastoor genoemde fei- den leerlingen, studenten en van 18 juli 1837 bovenstaande maakte de koloniale overheid
leesbaar bronnen- ten en interpretaties geven ons historici veel mogelijkheden conclusie. ,,Jammer maar, dat een duidelijk onderscheid tus-
boek dat een schat ook een beeld van het maat- om een scriptie, opstel, artikel hier geen school voor dergelijke sen twee soorten landsscholen.
aan gegevens be- schappelijk leven op het eiland of biografie over deze onderne- kinderen is opgerigt. Konden Landsscholen van de eerste
vat over de verhou- van 1837 tot 1853. De bronnen mende missionaris te schrijven. wij dit vroeg of laat nog eens be- klasse waren vooral bestemd
ding tussen Putman en de be- in de vorm van brieven, reisbe- reiken. Bijna niemand leert le- voor leerlingen van wie de ou-
volking van Santa Rosa. De schrijvingen en verslagen bie- De brieven zijn chronolo- zen of schrijven. Er is een ders schoolgeld betaalden en
gisch geordend en verdeeld school op Curaçao maar dat die van de tweede klasse voor
over meerdere hoofdstukken en kostgeld is alleen voor de voor- kinderen van behoeftige ou-
worden ingeleid door verbin- name, die dan ook dikwijls bij ders. De scholen van de tweede
dende teksten van Wim Rutgers hunne kinderen een meester in klasse werden ook armenscho-
(hoofdstukken 1 t/m 9). Hij huis hebben of die van tijd tot len genoemd en volledig door
geeft de lezer waardevolle en tijd komt lesgeven, zoodat de de overheid bekostigd.
heldere achtergrondinformatie groote massa, de geheele min-
over de brieven van Putman en dere klas van alle onderrigt ver- De vraag naar gratis onder-
trekt conclusies over de beteke- stoken blijft.” (Rutgers 2016: wijs in de stad was groot. In
nis van de pastoor voor de Cura- 141). 1820 volgden 42 stadskinderen
çaose missie. De inleidende bij- van onvermogende ouders gra-
drage is van Lampe en de laatste Lampe nam niet de moeite tis onderwijs op de twee lands-
twee hoofdstukken van Echteld de brieven van de pastoor met scholen van de tweede klasse, in
en Severing. de notulen van de schoolcom- 1830 ging het om 77 van de 167
missie en de besluiten van de leerlingen (46 procent). Vijf
Dat Putman, net als Nie- koloniale overheid te vergelij- jaar later schreef gezaghebber
windt, heel veel betekend heeft ken. Hij geloofde zonder meer I.J. Rammelman Elsevier sr. dat
voor de Curaçaose missie en het dat Putman de waarheid sprak. 146 leerlingen (bijna 62 pro-
onderwijs, staat buiten kijf. In Hij had bij een nadere analyse cent van de 236) op de lands-
dit artikel ga ik toch nader in op van andere bronnen kunnen scholen gratis onderwijs volg-
een conclusie van Armando constateren dat er in 1837 vier den. Een deel van deze school-
Lampe die op de bladzijden 11 scholen in de stad waren. Lam- kinderen was in dat jaar
t/m 33 van het boek een uiteen- pe maakte ook geen duidelijk katholiek en kleurling. Uit deze
zetting geeft over de opvattin- onderscheid tussen godsdienst- gegevens kan de conclusie ge-
gen van Putman over de missie. en schoolonderricht. Het geven trokken worden dat reeds lang
Daarin plaatst hij de ideeën van van catechismuslessen en een vóór de komst van Putman en
Putman tegenover die van Nie- aantal andere pastorale zorgen de Zusters van Roosendaal de
windt. Lampe concludeert op waren toen belangrijke onder- overheid een stevige basis legde
blz. 14: ,,De verdienste van Put- delen van het godsdienstonder- voor het volksonderwijs in de
man is dat hij de grondlegger richt. Daarover schreef pastoor stad (1).
was van het volksonderwijs te Putman, die pas in 1837 op het
Curaçao. Vanaf het begin zag eiland aankwam, vrij uitvoerig. Niewindt besteedde vanaf
hij het onderwijs van de armen Maar vóór Putman gaven al zijn komst op het eiland in 1824
als een grote uitdaging. Hij tientallen katholieke geestelij- veel aandacht aan het gods-
kwam aan op Curaçao en in een ken godsdienstonderricht. dienstonderricht. In februari
van zijn eerste brieven van het- 1831 deed hij een voorstel om
zelfde jaar schreef hij dat het De conclusie van Lampe over een katholieke armenschool
jammer was dat er geen school Putman als de grondlegger van voor 30 kinderen op te richten,
voor armen bestond.” het volksonderwijs is niet te ver- maar de koloniale overheid
dedigen en spoort helemaal niet stemde daar niet mee in. Deze
met de feiten uit de verslagen weigering was geheel in over-
