Page 7 - HOH
P. 7
a7
salud Diabierna 6 Juni 2025
Minister di Salud Publico y PAHO ta reforsa cooperacion strategico pa
salud publico
Recientemente, Minis- Oduber y Centro Medico oracion cu DVG y Wit Gele
ter di Salud Publico, drs. IMSan, pa comparti infor- Kruis. E obhetivo ta pa forti-
Mervin Wyatt-Ras, a ricibi macion medico y optimalisa fica e base di salud for di edad
un delegacion oficial di maneho di casonan. E strate- mas tempran.
e Pan American Health gia pa un maneho mas eficaz
Organization (PAHO) y dirigi ta clave den e desar- Ademas PAHO a presenta e
na oficina di e Ministerio oyo pa futuro. Country Cooperation Strat-
na Cocolishi. E reunion a egy (CCS) 2025-2030, cu ta
tuma luga den contexto di Na e reunion tambe a trata delinea e prioridadnan strate-
fortifica cooperacion re- e importancia di innovacion gico pa Aruba y cu ta alinea
gional y evalua e direccion tecnologico den cuido med- cu e necesidad nacional y
strategico pa salud publi- ico, incluyendo e uzo even- obhetivo mundial. E CCS
co na Aruba. tual di sistemanan robotico ta representa un formato pa
y inteligencia artificial. Min- traha colectivamente riba
diabetes. PAHO a subraya cu frenta un realidad caminda
For di 2012, PAHO ta brinda esakinan tin prioridad halto y sobrepeso y obesidad ta au- ister Wyatt-Ras a enfatisa cu temanan avansa di WHO pa
sosten continuo na Aruba ta pone un presion financiero menta, y esaki ta pone nos Aruba no por keda atras den e garantisa un impacto real den
den forma di conseho tecni- enorme riba e sistema di cui- comunidad den riesgo. E desaroyonan moderno cu por salud publico.
co y asistencia strategico riba do medico na Aruba. unico manera pa enfrenta e mehora eficiencia y cuido pa
temanan crucial di salud. problema serio aki ta cu data nos comunidad. Minister Wyatt-Ras a expresa
Minister Wyatt-Ras a indica concreto, cooperacion entre su gratitud pa e colaboracion
Durante e intercambio re- cu e dato tecnico y sosten di institutonan medico y accion Adicionalmente, e delegacion continuo cu PAHO, y a re-
cien, un di e temanan prin- PAHO ta esencial pa Gobier- preventivo. a discuti un plan pa haci cier- afirma cu Gobierno ta com-
cipal cu a atende tabata e au- no por desaroya un maneho to facilidadnan medico mas prometi pa sigui traha riba un
mento alarmante di malesan- di cuido preventivo pa mitiga Un di e pasonan importante “baby friendly”, cu enfoke sistema di salud cu ta moder-
an no- comunicabel (NCD), e gastonan medico y reduci cu a ser identifica ta e nece- riba screening y monitoreo no, accesibel y sostenibel, pa
manera problemanan cardio- e cantidad di malesanan cro- sidad pa mehora e colabora- structural di e muchanan for bienestar di tur hende.
vascular, cancer, pulmon, y nico. Nos comunidad ta en- cion entre Hospital Horacio di nan nacemento, den colab-
Reportahe di violencia sexual ta aumenta 54% na Hulanda
(NLTimes) - E cantidad di Hospital na Utrecht. juli te cu december 2024, e saroyonan politico y societal,
persona cu ta reportando cantidad di ofensanan sexual eora mas financiamento ta
violencia sexual na Hu- CSG no ta categorisa e tipo di haci na polis a aumenta cu 16 necesario - preferiblemente
landa a aumenta den 2024, violencia sexual experiencia porciento compara cu añanan na nivel nacional.”
cu centronan pa sosten di pa e victimanan, sinembargo anterior. Un total di 3.567 re-
victima citando e pais su Bicanic ta kere cu e aumento portahe di polis oficial di vio- Bicanic a enfatisa e conse-
leynan di ofensa sexual drastico aki ta directamente lencia sexual tabata entrega cuencianan na salud mental
nobo como e causa mas conecta na e implementacion den 2024, un aumento for di serio di violencia sexual, de-
probable pa e aumento in- di Wet Seksuele Misdrijven, e 3.151 mira den 2023. clarando cu hopi biaha esaki volucra cooperacion cercano
espera, NRC a reporta. cual lo drenta den efecto dia ta resulta na depresion, adic- entre polis y proveedornan di
1 di juli 2024, despues di un Ministerio Publico (OM) di cion y desorden alimenticio y cuido psicosocial y medico.
Segun e rapport anual publi- debate nacional largo tocante Hulanda, den su propio rap- di drumi, problenanan med- Conscientisacion publico
ca diahuebs pa Centrum Sek- abuso sexual. “Nan a aumen- port anual di 2024, a declara ico, problemanan di person- aparentemente tambe a au-
sueel Geweld (CSG), un to- ta atencion na e problema aki, cu e ta anticipa cu e aumento alidad y aumento di riesgo cu menta. CSG su website a mira
tal di 2.344 individual a busca y esaki mester a resulta den den reportahe na polis “lo lo bolbe cay victima. “Ayudo 331.290 bishita den 2024 - un
sosten pa agresion sexual of mas reportahe na polis y mas resulta den un fluho mas rapido y efectivo por yuda aumento di 13% compara cu
violacion na un di e 16 lo- persona buscando ayudo,” halto di sospechoso na OM preveni esaki,” el a splica. 2023. Un aumento notable
calidadnan di CSG na e pais Bicanic a bisa NRC. asina cu completa e inves- “Un autopsia di analisis psi- den trafico a tuma luga den
durante e di dos mita di 2024. tigacionnan policial contra e cosocial di suicidionan recien november, sigui pa un speech
Esaki ta marca un aumento E ley a amplia e definicion ofensanan criminal aki.” ta demostra cu mas di 40% poderoso den Tweede Kamer
di 54% compara cue prome legal di mal conducta sexual. die muhenan cu ta kita nan pa ex Secretario di Estado pa
mita di e aña, ora cu 1,519 E ta criminalisa mas forma di Bicanic a adverti cu e au- propio bida tabata victima di Husticia y Seguridad Ingrid
persona a tuma contacto cu e comportamento sexualmente mento drastico den victi- abuso sexual.” Coenradie.
centronan. Menornan tabata transgresivo, incluyendo ac- manan buscando sosten por
30% di e casonan cu CSG a tividad sexual sin consenti- abruma e sistema. “E moda CSG tin cobertura den Coenradie, ken tabata re-
reporta den 2024. mento mutuo completo. Bao cu a cuminsa aña pasa lo sigui henter e nacion desde 2018. sponsable pa atende ofen-
e regla nobo, relacion sexual e aña aki,” el a conta NRC. E 16 centro ta opera 24/7. sanan sexual, a revela cu e ta
“Esaki ta un aumento den re- mester ta algo boluntario. “Mi ta preocupa cu e calidad Aproximadamente 160 pro- victima di abuso sexual cu
portahe cu nos nunca a mira Acoso sexual - ambos online di cuido cu nos ta ofrece ta fesional ta traha na e locali- a sucede ora cu e tabatin 13
antes,” Iva Bicanic, psicologo y offline - awo ta castigable bao presion. Si nos kier re- danan aki, incluyendo psi- aña. Despues di Coenradie
clinico y director di CSG a pa ley. sponde adecuadamente na e cologonan, enfermeronan y su revelacion, bishitanan dia-
conta NRC. Bicanic tambe ta aumento aki y sigui provee trahadonan social. Cada caso rio a riba e website di CSG a
hefe di e centro pa psicotrau- Cifranan di polis ta sostene e mesun calidad di cuido na ta maneha pa un manager di aumenta for di e tipico 1.000
ma na Wilhelmina Children’s e moda cu a reporta. For di mas persona, den bista di de- caso dedica y e strategia ta in- pa 2.000 pa dia te na 30.000
pa dia pa dos dia consecutivo.

