Page 6 - HOH
P. 6

2      LOCAL                                                  AWEMainta                                                  Diamars, 22 Juli 2025




       Nos ta Confia den Cuido Medico Ainda—of Nos ta



        Conforma cu Paracetamol y Wordo Manda Cas?






       DEN e sistema di cuido medico di awe, mas y mas hende  ta                  pa nan—y decepcion pa nos.
       cuminsa sinti manera un number mas. E conexion personal—e

       confiansa—entre pashent y dokter parce di ta desapareciendo.               Ora e ciclo aki continua, confiansa publico den cuido medico ta
       Den tur comunidad, incluyendo aki na Aruba, e experiencia a bira           cuminsa gasta. Hende ta tarda pa busca ayudo medico. Nan ta
       mucho familiar: bo ta drenta Emergencia, describi bo sintomanan,           bay en bes pa remedinan di cas, “expertonan” di social media,

       y sali diescinco minuut despues cu un receta pa paracetamol y e            of auto-diagnostico via Google. Condicionnan serio ta keda sin
       conseho pa “descansa y bay bo dokter di cas.”                              diagnostico. Problemanan di salud mental ta keda sin tratamento.
                                                                                  E desigualdad den acceso na cuido ta bira mas profundo.
       Esaki no ta un exageracion—e ta birando e norma. Un motibo
       principal tras di e cambio aki ta e presion poni riba e personal           Pero ban ta cla: e culpa no ta cay riba e dokternan of enfermer-

       di prome auxilio y profesionalnan medico pa un sistema sobre-              onan individual. Mayoria di nan genuinamente kier yuda, scucha
       carga. Presupuestonan limita y protocolnan estricto ta nifica cu           y haci un diferencia. E problema ta sinta den un sistema rigido, cu
       cada pashent mester ser evalua, categorisa y procesa lihe—hopi             falta di fondo y sobrecarga—uno cu ta duna prioridad na rapidez

       biaha den minuutnan—sin importa e complehidad di nan caso.                 en bes di substancia. Ora e sistema ey faya tanto su pashentnan
                                                                                  como su profesionalnan, nos tur ta perde.
       Aunke esaki ta yuda maneha e cantidad halto di pashent, e ta
       laga poco espacio pa un diagnostico profundo, cuido compasivo,             Pa  reconstrui  confiansa  den  cuido  medico,  mester  cuminsa  cu
       of un interaccion significativo.                                           transparencia,  empatia y  reforma.  Pashentnan  mester  sinti  cu

                                                                                  nan ta ser mira y scucha. Nos mester aboga pa un sistema cu ta
       Hopi pashent ta sali puntra nan mes: Nan a examinami di berdad?            permiti mas tempo pa cada pashent, suficiente personal, y miho
       Nan a considera tur posibel causa? Dicon mi a sinti manera un              sosten pa e trahadonan di prome liña. Nos mester bay mas leu

       tarea riba un lista pa caba cu ne, en bes di un persona cu mester          cu areglonan rapido pa ofrece un cuido cu ta personal, profundo
       di ayudo?                                                                  y respetuoso.


       E ambiente acelera aki no solamente ta afecta e pashentnan. E              Den un sociedad chikito manera esun di Aruba, unda noticia di
       personal  medico—specialmente  enfermeronan  y  e  personal  di            boca pa boca tin un rol poderoso den forma opinion publico, pa

       prome auxilio—hopi biaha ta e heroenan cu no ta haya recono-               restaura confiansa den cuido medico mester cuminsa pa devolve
       cimento, haciendo nan best pa tene un sistema cu ta colapsando             dignidad na cada encuentro medico.
       na su luga. Lastimamente, nan ta esnan tambe cu ta haya tur e

       frustracion di pashentnan insatisfecho.                                    Nos no por sigui acepta un triage haci den pura y paracetamol
                                                                                  como e opcion automatico. Nos mester spera—y exigi—miho:
       E profesionalnan aki ta traha oranan largo, ta enfrenta agota-             pa nos mes, pa nos sernan keri, y pa e profesionalnan di cuido
       mento emocional, y ta spera pa nan tuma decisionnan crucial sin            medico cu ta haciendo nan maximo esfuerso dentro di un sistema
       e tempo of e recursonan cu nan mester. E resultado ta “burnout”            kibra.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11