Page 9 - HOH
P. 9
6 LOCAL AWEMainta Diaranson, 25 Juni 2025
Ora defende bo mes ta haci bo un criminal
PA hopi homber na Aruba — y rond mundo — cas no semper ta un luga di paz.
Den e sombra di combersacionnan di abuso domestico, tin un berdad cu nos
rara bes ta papia na bos halto: hombernan tambe por ta victima. Pero diferente
di nan coleganan femenino, hombernan cu ta sufri abuso hopi biaha ta sinti nan
pega — no djis pa nan agresor, sino p’e miedo di con sociedad y ley lo reacciona
si nan ‘dal’ bek.
Miedo y consecuencianan legal
Un homber cu ta defende su mes contra un pareha violento ta cana riba un hilo
fini. Na un banda tin e instinto pa auto-preservacion. N’e otro, e realidad teribel
cu cualkier acto di resistencia fisico por conduci na aresto, berguensa, of mas
pio. Mientras violencia nunca no mester ta un solucion, hopi homber ta biba cu
e conocemento cruel cu si nan lanta un man den auto-defensa, mundo kisas no
lo mira un victima — sino un agresor.
E miedo aki no ta imaginario. Hopi sistema legal, incluyendo esun di Aruba, ta
mas experencia den reconoce victimanan femenino. Refugio di abuso y hotlines, insulto, y control riba nan finansa of yiunan.
aunke vital, ta tipicamente diseña pa hende muhe. Poco opcion ta existi pa
hombernan cu tin mester di refugio of sosten. Den hopi caso, ora polis yega, e P’esnan cu ta purba papia, burla of incredul-
prehuicio ya caba ta haci: E homber t’e menasa. idad ta comun. “Un homber? Abusa pa un hende
muhe? Ban mira.” E tipo di actitud desestima ey
Normanan cultural y falta di sosten ta mantene miles di homber pega den hogarnan
Normanan cultural ta profundisa e silencio. Hende homber ta wordo lanta pa peligroso, miedo pa defende nan mes pasobra
ta “fuerte,” “duro,” y “den control.” Admiti vulnerabilidad, specialmente den haci esey por pone nan den prizon, no den sigur-
relacionnan, ta desafia tur locual a siña nan pa ta. Abuso — emocional, fisico, idad.
of psicologico — no ta “pas” den e stereotipo di masculinidad. Pues ora e ta
sosode, victimanan hopi biaha no ta bisa nada, maske nan ta soporta dalmento, Un yamada pa igualdad y proteccion universal
Esaki no ta tocante kita for di experencianan di
hende muhe. Violencia domestico contra hende
muhe ta real y mester semper wordo atendi cu ne.
Pero silencio rond di victimanan masculino sola-
mente ta haci nos tur menos sigur. Si husticia
ta nifica algo, e mester ta proteccion igual, no
proteccion basa riba genero.
Kico Aruba por haci? Prome, reconoce e prob-
lema. Rapport di gobierno y campañanan publico
mester inclui victimanan masculino. Imposicion
di ley tin mester di training pa evalua casonan
di violencia domestico sin prehuicio. Y refugio of
servicionan di sosten mester habri nan porta pa
tur sobreviviente — hombernan inclui.
Nos mester cambia tambe e script cultural. Laga
nos stop di hari dolor di homber of spera nan keda
keto pa ta “fuerte.” Laga nos reconoce cu abuso
no tin genero — y tampoco husticia mester tin.
Te ora nos crea espacio pa tur victima, hombernan
lo sigui sufri den silencio, pa miedo di e reaccion
di un mundo cu demasiado biaha solamente ta
mira un banda di e storia. Y nos lo sigui faya nan
— no pasobra nan no a papia, sino pasobra nos
no tabata cla pa scucha.

