Page 9 - HOH
P. 9

6      LOCAL                                                  AWEMainta                                               Diaranson, 25 Juni 2025




       Ora defende bo mes ta haci bo un criminal






       PA hopi homber na Aruba — y rond mundo — cas no semper ta un luga di paz.
       Den e sombra di combersacionnan di abuso domestico, tin un berdad cu nos
       rara bes ta papia na bos halto: hombernan tambe por ta victima. Pero diferente
       di nan coleganan femenino, hombernan cu ta sufri abuso hopi biaha ta sinti nan
       pega — no djis pa nan agresor, sino p’e miedo di con sociedad y ley lo reacciona
       si nan ‘dal’ bek.


       Miedo y consecuencianan legal

       Un homber cu ta defende su mes contra un pareha violento ta cana riba un hilo
       fini. Na un banda tin e instinto pa auto-preservacion. N’e otro, e realidad teribel
       cu cualkier acto di resistencia fisico por conduci na aresto, berguensa, of mas
       pio. Mientras violencia nunca no mester ta un solucion, hopi homber ta biba cu
       e conocemento cruel cu si nan lanta un man den auto-defensa, mundo kisas no
       lo mira un victima — sino un agresor.


       E miedo aki no ta imaginario. Hopi sistema legal, incluyendo esun di Aruba, ta

       mas experencia den reconoce victimanan femenino. Refugio di abuso y hotlines,              insulto, y control riba nan finansa of yiunan.
       aunke vital, ta tipicamente diseña pa  hende muhe. Poco opcion ta existi pa
       hombernan cu tin mester di refugio of sosten. Den hopi caso, ora polis yega, e             P’esnan cu ta purba  papia,  burla of incredul-
       prehuicio ya caba ta haci: E homber t’e menasa.                                            idad ta comun. “Un homber? Abusa pa un hende
                                                                                                  muhe? Ban mira.” E tipo di actitud desestima ey
       Normanan cultural y falta di sosten                                                        ta mantene miles di homber pega den hogarnan
       Normanan cultural ta profundisa e silencio. Hende homber ta wordo lanta pa                 peligroso, miedo pa  defende nan mes pasobra

       ta  “fuerte,” “duro,”  y  “den control.”  Admiti vulnerabilidad,  specialmente den         haci esey por pone nan den prizon, no den sigur-
       relacionnan, ta desafia tur locual a siña nan pa ta. Abuso — emocional, fisico,            idad.
       of psicologico — no ta “pas” den e stereotipo di masculinidad. Pues ora e ta
       sosode, victimanan hopi biaha no ta bisa nada, maske nan ta soporta dalmento,              Un yamada pa igualdad y proteccion universal
                                                                                                  Esaki no ta tocante kita for di experencianan di
                                                                                                  hende  muhe.  Violencia  domestico  contra hende
                                                                                                  muhe ta real y mester semper wordo atendi cu ne.
                                                                                                  Pero silencio rond di victimanan masculino sola-
                                                                                                  mente ta haci nos tur menos sigur. Si husticia
                                                                                                  ta  nifica  algo,  e  mester  ta  proteccion  igual,  no
                                                                                                  proteccion basa riba genero.



                                                                                                  Kico Aruba  por haci? Prome, reconoce e prob-
                                                                                                  lema. Rapport di gobierno y campañanan publico
                                                                                                  mester  inclui  victimanan  masculino.  Imposicion
                                                                                                  di ley  tin  mester di training pa evalua casonan
                                                                                                  di violencia domestico sin prehuicio. Y refugio of
                                                                                                  servicionan di sosten mester habri nan porta pa

                                                                                                  tur sobreviviente — hombernan inclui.


                                                                                                  Nos mester cambia tambe e script cultural. Laga
                                                                                                  nos stop di hari dolor di homber of spera nan keda
                                                                                                  keto pa ta “fuerte.” Laga nos reconoce cu abuso
                                                                                                  no tin genero — y tampoco husticia mester tin.


                                                                                                  Te ora nos crea espacio pa tur victima, hombernan
                                                                                                  lo sigui sufri den silencio, pa miedo di e reaccion

                                                                                                  di un mundo cu demasiado biaha solamente ta
                                                                                                  mira un banda di e storia. Y nos lo sigui faya nan
                                                                                                  — no pasobra nan no a papia, sino pasobra nos
                                                                                                  no tabata cla pa scucha.
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14