Page 51 - MIN VOS JULY 13
P. 51

AMIGOE                                                                                                                                                                                             5ZATERDAG

                                                                                                                                                                                                   11 JULI 2015

Salud!                                                                                          Muurschilderingen in San Nicolas

Risico’s suikerdranken en transvetten                                                           SAN NICOLAS — Vanaf nu
                                                                                                zullen hier en daar prach-
Henry Does is arts en schrij-                                                                   tige schilderingen aange-
ver. Op deze plek beziet hij                                                                    bracht worden op muren in
elke zaterdag het dagelijks                                                                     San Nicolas. Aruba Mural
leven door de bril van de                                                                       Projects gaat ervoor zorgen
gezondheid.Voor reacties op                                                                     dat de buurt weer aantrek-
de column: dokterhenry@                                                                         kelijk wordt voor toeristen,
outlook.com.                                                                                    maar ook voor de bewoners.
                                                                                                Het project is een samenwer-
Voedingsdeskundigen advi-                                                                       king tussen het Ministerie
seren een gebalanceerd voe-                                                                     van Cultuur, Directie Cul-
dingspatroon waarin ruim                                                                        tuur en de Arubaanse kun-
plek is voor groente, fruit,                                                                    stenaar Robert A. Tromp,
vezels, water, vis, noten, za-                                                                  beter bekend als Spect-RUM.
den en magere vleesproduc-                                                                      Uit een groep van negentig
ten. Afwisseling in fruit en                                                                    kinderen werden er uitein-
groente, het voldoende maar                                                                     delijk vijftien geselecteerd
niet te veel eten en het ver-                                                                   die twee weken lang het pro-
mijden van ‘lege’ suikerrijke                                                                   gramma mogen volgen. Dit
calorieën in frisdranken en                                                                     vindt plaats op Scol di Arte
bewerkt voedsel, zijn andere                                                                    in San Nicolas. De kinderen
aanbevelingen die er vanuit                                                                     zullen lokale kunstenaars as-
de moderne voedingsweten-                                                                       sisteren bij het aanbrengen
schap komen.                                                                                    van de muurschilderingen.
Niet zonder aanleiding.                                                                         Unoca en Aruba Airport Authority (AAA) maken het project financieel mogelijk. Het doel van de muurschilderingen is om de
Recent onderzoek wees uit                                                                       aandacht te vestigen op het historische erfgoed van Aruba. Er een attractie van te maken, zodat het meer mensen naar deze
dat wereldwijd 184.000                                                                          kant van het eiland zal trekken.
mensen per jaar overlijden
vanwege (over)consumptie                                                                        Jeugdhonkballers aan slag
van suikerrijke dranken. In
het wetenschappelijke tijd-     Henry Does Den Haag, 22 november 2008                           ORANJESTAD — Het wordt             tien jaar. Afgelopen woens-     het honkbalveld in Pos Chi-     website van TeleAruba via de
schrift Circulation, publi-                                                                     een belangrijk weekend voor        dagavond werd de concur-        quito. Voor het lokale team is  link: www.telearuba.aw. Wil
ceerden de wetenschappers       het betreffende nutriënt.       glycemische index worden        het lokale Pony-honkbal            rentie, afkomstig uit Guata-    het belangrijk om te winnen,    je op de hoogte blijven van
hun bevindingen. Van niet                                       gegeten (GI). Niet alleen ge-   jeugdteam. Aruba is deze           mala, Panama, Sint-Maarten,     omdat zij dan Aruba mogen       het wedstrijdschema en de
minder dan 600.000 men-                                         ven deze producten een min-     dagen namelijk de belang-          Puerto Rico en de Bahamas,      vertegenwoordigen tijdens de    resultaten, surf dan naar de
sen onderzochten zij het ef-                                    der verzadigd gevoel, zij zor-  rijke organisator van het          warm verwelkomd bij Palm        wereldkampioenschappen die      facebookpagina Pony League
fect van de inname van met                                      gen dus ook voor een andere     honkbalevenement genaamd           Beach. Eergisteren gingen de    op 30 juli en 2 augustus wor-   Aruba. Meer informatie over
suiker gezoete dranken op                                       suiker-vet-stofwisseling.       Mustang Division Caribbean         wedstrijden, die vandaag en     den gehouden in Walnut, Ca-     Pony (dat staat voor Protect
hun body mass index (BMI).                                      Van de nutriënt vetten is       Championships voor jeugd in        morgen zullen worden voort-     lifornië. De wedstrijden wor-   Our Nation’s Youth) zie www.
Vervolgens keken de onder-                                      het voor onze gezondheid        de leeftijdscategorie negen á      gezet, officieel van start op   den live uitgezonden op de      pony.org.
zoekers naar het effect dat                                     vooral van belang, wat de
het BMI had op cardiovas-       Zo wordt voor eiwit gead-       samenstelling van het vet       Nieuwe directie Rotaract
culaire aandoeningen (hart-     viseerd om deze maximaal        in onze voeding is. Zo is het
en vaatziekten), diabetes en    10% van je dagelijkse ener-     voor onze gezondheid het
kanker.                         gie-inname te laten zijn.       beste om de zogenaamde
De onderzoekers kwamen          Ook wordt bij de eiwitten       transvetten – denk aan: fri-
tot de conclusie dat ge-        wel de norm gehanteerd om       turen, maar ook in stroop-      ORANJESTAD — Met een
zoete dranken wereldwijd        dagelijks max. 0.8 gram per     wafels en croissants – volle-   feestelijke ceremonie nam
verantwoordelijk zijn voor      kg lichaamswit in te nemen.     dig te vermijden. Deze vet-     het oude bestuur van Ro-
133.000 overlijdensgeval-       Met de enorm populaire ei-      ten – op het voedingsetiket     taract Club Aruba afscheid
len ten gevolge van diabe-      witdiëten, die kunnen zor-      zie je vaak ook namen als       en deed de nieuwe lichting
tes, 45.000 ten gevolge van     gen voor een snel gewichts-     geharde of gehydrogeneerde      haar intrede. De focus ligt
cardiovasculaire ziekten en     verlies, moeten volgens         plantaardige vetten staan –     dit jaar op jeugd, ouderen
6450 ten gevolge van kan-       onderzoekers van de Mayo        zorgen voor een verhoogd        en gehandicapten.
ker. In Mexico is 30% van de    Cinic vooral ouderen voor-      cholesterol en een grotere
mensen die aan deze ziek-       zichtig zijn: zeker met slecht  kans op hart- en vaatziek-      Voorzitter is vanaf nu Shelby
ten overlijdt jonger dan 45     functionerende  nieren,         ten. Geadviseerd wordt ook      Maduro, bijgestaan door vi-
jaar, de (over)consumptie       zijn de gezondheidsrisico’s     om verzadigde vetten in de      cevoorzitter Kareline van der
van suikerrijke dranken is      groot. Een overschot aan ei-    voeding zoveel als mogelijk     Linden. Myrienne Figaroa is
daarvan de oorzaak. In de       wit wordt bovendien gelijk      te vervangen door onverza-      de penningmeester en Marli-
Verenigde Staten sterven        opgeslagen als lichaamsvet,     digde vetten. Met name de       enne Lyder neemt de taak van
er jaarlijks 25.000 mensen      anders dan bij koolhydraten     essentiële vetzuren - deze      secretaris op zich. Zyndra de
door de consumptie van          en vet kan het lichaam eiwit    kan het lichaam niet zelf       Jongh gaat dit jaar over Club
deze dranken. Hoofdonder-       niet ‘opslaan’. Bestaat meer    aanmaken - verdienen onze       Development en Recruiting.
zoeker Dariush Mozaffarian      dan 25% van de dagelijkse       aandacht in de voeding. Het     Het werven van nieuwe leden
is dan ook duidelijk in zijn    voedingsinname uit eiwit,       advies om twee keer per         is iets waar voorzitter Maduro
commentaar: “We moeten          dan treden er volgens de Ge-    week een portie vis te eten,    dit jaar sterk op wil inzetten.
deze dranken elimineren         zondheidsraad gezondheids-      waarvan ten minste één          “We moeten ons richten op
uit ons voedingspatroon. We     risico’s op.                    keer een portie vette vis,      het werven van nieuwe leden.       werd ook teruggeblikt op de     voor de school weer begint.     doen aan diverse sporten. Dit
hebben ze niet nodig en ze      Voor koolhydraten wordt         is hierop gebaseerd. Vooral     Mensen die hun gave willen         projecten en activiteiten die   ‘Un p’ami un p’e’ wordt ook     gaat in november van start.
zorgen voor tienduizenden       een energiepercentage van       Omega 3-vetzuren krijgen        inzetten voor de gemeenschap       in de jaren 2014-2015 zijn ge-  weer voortgezet. In december    Daarnaast wordt ook dit jaar
doden per jaar.”                40% aanbevolen; er is geen      we te weinig binnen uit voe-    en onze projecten.” Dit jaar ligt  realiseerd. Het project ‘Back-  ontvangen arme gezinnen         het ‘YouInc. Seminar’ gehou-
De macronutriënten              bovengrens vastgesteld.         ding. De essentiële vetzuren    de focus vooral op jeugd, oude-    2School’ zal in augustus weer   een pakket met boodschap-       den voor jong-professionals
De voedingscomponenten          Krijgt het lichaam te wei-      zijn nodig als bouwstof voor    ren en gehandicapten.              gehouden worden, waarbij        pen en cadeautjes voor Kerst.   en studenten, waarbij zij hun
eiwitten, vetten en kool-       nig koolhydraten binnen         onze hersencellen en ons        Projecten                          het doel is om een kleine       Een nieuw project is ‘Pasa      communicatievaardigheden
hydraten zorgen voor de         – een risico bij de vele kool-  immuunsysteem. Ondanks          In de Alhambra Ballroom            groep kinderen een leuke,       pret cu Rotaract’, waarbij      kunnen ontwikkelen en ver-
energievoorziening van het      hydraatarme diëten - dan        de grote gezondheidsrisi-                                          leerzame dag te bezorgen        kinderen gratis kunnen mee-     beteren.
lichaam. Eiwitten functi-       wordt er lichaamseiwit          co’s krijgt maar liefst 90%
oneren daarnaast ook als        afgebroken om glucose te        van de Nederlanders teveel
bouwstoffen (spieren) en        vormen, hetgeen ten koste       verzadigde en transvetten       Festivalprogramma’s ontvouwen zich
vetten hebben een functie       kan gaan van je spieren, im-    binnen. Niet alleen in de
bij de isolatie, bescherming    muunsysteem en groei. Een       bekende junkfood vind je
en opnames van de vitami-       overschot aan koolhydraten      deze vetten, maar ook in het
nen A, D, E, K.                 wordt door het lichaam op-      bewerkte voedsel en in veel     ORANJESTAD — Hoe dichterbij ze komen, hoe meer tree. Artiesten op 25 septem-                       te deze week een nieuwe ar-
Het is dus van gezondheids-     geslagen als glycogeen in de    snoepgoed. Lees maar eens       er bekend wordt over de programma’s van Electric ber zijn, voor zover bekend,                      tiest bekend, ‘speciaal voor
belang om bij de inname         lever en/of spieren, maar zal   het voedingsetiket van een      Festival en Caribbean Sea Jazz. Ook zijn er nu al kaar- The Ploctones, Roy Hargro-                 de Techno-fans’: Paco Osuna.
van je voeding, voldoende       als het niet gebruikt wordt     gevulde koek.                   ten verkrijgbaar in de voorverkoop.                                ves’ RH Factor, Mike Stern      Deze DJ wordt getypeerd als
van deze macronutriënten        door het lichaam ook opge-                                                                                                         Band en Earth, Wind & Fire      ‘vernieuwend’. Vanaf nu kun-
binnen te krijgen. De Ne-       slagen worden als lichaams-                                     Gisteren startte, na de actie tickets, de voorverkoop voor Experience. De dag daarna               nen geïnteresseerden zich
derlandse Gezondheidsraad       vet. Koolhydraten worden                                        in juni voor de Early Bird- het jazzfestival. Kaarten zijn (26 september) staat Roberta            opgeven voor meet&greets
geeft in energieprocenten       sneller omgezet in vet als                                                                         online verkrijgbaar, maar Gambarini op het podium,              met artiesten, workshops en
aan, wat het aanbevolen         de insulineproductie in het                                                                        ook bij Superfood, Plaza net als Delbert Bernabela,             meer via de website van het
percentage van de totale da-    lichaam hoog is: dit is vaak                                    Roep om                            Bookshop, Valero Boulevard, Jessy J, Maite Hontelé en           festival. De lokale ticketprij-
gelijkse hoeveelheid energie    het geval als er suikerrijke                                    meer wind                          Valero Essoville en The Mar- Grupo Niche.                       zen zijn verhoogd, maar nog
uit voeding moet zijn van       producten met een hoge                                                                             ket in Alhambra. Een kaartje Maar voor het zover is, vindt      steeds verkrijgbaar in de
                                                                                                surfevenement                      kost 55 dollar per avond, een eerst het Electric Festival       voorverkoop bij Bula Surf-
                                                                                                                                   VIP-ticket is 175 dollar. Aan plaats van 3 tot en met 6 sep-    shop, Valero St. Cruz, Boule-
Nu zelf het verschil maken                                                                      ORANJESTAD — Meer dan de deur betaal je 70 dollar en- tember. De organisatie maak-                 vard en Essoville.
                                                                                                160 sporters doen mee aan
                                                                                                Zegt u het maarHiWinds 2015, met leeftij-                                                          de wet van kracht werd. Zelf
                                                                                                                                                                                                   heb ik twee honden en die
                                                                                                den tussen de 6 en 65 jaar                                                                         zitten gewoon in de tuin. Ze
                                                                                                oud. De eerste twee dagen                                                                          kunnen er niet uit, dus ik
                                                                                                vol races zijn al voorbij,                                                                         houd me er wel aan.”
                                                                                                maar dit weekend zijn de                                                                           Iraida (52), vrouw,
                                                                                                meeste grote wedstrijden. De redactie van Amigoe schrijft elke dag over het nieuws                 receptioniste:
                                                                                                De teams van Aruba, Bonai- op Aruba. Van de Landsbegroting tot het dierenasiel en                  “Je moet voor je hond zorgen,
                                                                                                re en Curaçao hebben hun van scherpe interviews tot het aan de kaak stellen van                    hij moet een goede plek heb-
                                                                                                tenten ingericht en versierd misstanden. Maar wat vindt u van de gebeurtenissen                    ben en goed te eten krijgen.
                                                                                                met vlaggen. Een ceremo- deze week? We vroegen het aan mensen op straat.                           Dat ze loslopen op straat, is
                                                                                                niemeester zorgt ervoor dat                                                                        niet goed. De hond van de
                                                                                                toeschouwers op de hoogte door onze verslaggever                   een hondenvriend. Maar het      buren komt in mijn tuin en
                                                                                                blijven van wat er op het Leanne van Spronsen                      beste voor de honden zelf       eet het voer van mijn hond
                                                                                                water gebeurt. De wind was                                         zou zijn als ze in een kennel   op! Vlakbij ons is een pitbull,
                                                                                                op de eerste dag wat matig De ‘hondenwet’ is niet zo of aan een lijn zitten. Daar                  die bijt weleens kinderen of
                                                                                                en veel surfers hoopten dan nieuw meer, maar deze week worden ze gelukkig van.”                    dieren. Dat is erg gevaarlijk.
                                                                                                ook dat het harder zou gaan ging de politie gericht de                                             Ik vind dat het net zo moet
                                                                                                waaien. Gedurende de races straat op om te controleren Omaira (57), vrouw, admi-                   worden als in Nederland.
                                                                                                op de tweede dag werd hun of hondeneigenaren zich aan nistratief medewerkster:                     Daar zie je nooit een hond
                                                                                                wens verhoord. In de cate- de regels houden. Honden “Het is goed dat die wet er                    los, maar aan een lijn. Alleen
                                                                                                gorie pro/men gaat de strijd moeten aan een (loop)lijn of is gekomen. Er zijn erg veel             soms een paar katten die
                                                                                                tussen Ethan Westera en achter een hek, moeten vol- honden op straat. Ze bijten                    over straat lopen, maar daar
                                                                                                Taty Frans. In de categorie doende schaduw hebben en regelmatig iemand, maar                       heb je geen last van. Het is
                                                                                                grandmasters gaat Colom- de baas moet goed voor ze er kan niemand aansprake-                       zielig als je soms van die ma-
                                                                                                bia aan kop, gevolgd door zorgen.                                  lijk worden gesteld. Het is     gere, zieke honden ziet lopen
                                                                                                Nederland en Argentinië. De                                        niemands verantwoordelijk-      hier. Dat is ook niet goed
                                                                                                HiWinds wordt elk jaar door De hondenwet: goed heid. Ik denk dat het op deze                       voor het toerisme. Dus ja, ik
                                                                                                vrijwilligers georganiseerd. idee?                                 manier beter gaat.”             ben blij met deze wet!”
                                                                                                Veertig man steekt de han- Hubert (63), man, gepen-
                                                                                                den uit de mouwen om het sioneerd:                                 Ulrich (25), man, informa-
ORANJESTAD — De 29 IPA-studenten kunnen hun geluk niet op. Geslaagd, op naar een                evenement te laten slagen. “Het is iets dat moet ge- tion officer:
nieuw avontuur, daar waar ze zo hard voor hebben gewerkt. Na de vakantie kunnen ze als          Voor de veiligheid zijn er ook beuren, het is ook normaal, “Zo’n wet is goed, maar dan
docent zelf het verschil gaan maken en dat doen waar hun hart ligt, bij de leerlingen. De       mariniers aanwezig voor on- toch? Rond mijn huis zijn moet er wel gecontroleerd
feestelijke afsluiting van hun jaren aan het pedagogisch instituut IPA vond onlangs plaats      dersteuning op het water en veel honden, maar ik heb er worden. Ik zie weinig ver-
in de Grand Ballroom van het Marriott hotel.                                                    het strand.                        geen last van, want ik ben schil met begin dit jaar, toen
   46   47   48   49   50   51   52   53   54   55   56