Page 31 - AM210802

9
Djasabra 31 yüli 2021
mun na Boneiru na e sitio aki. denvangst bezig houden”.
Historiadó Johan Hartog Pues for di e relato aki di
den su buki ‘Bonaire – Van In- Bosch por konkluí ku den Pla-
dianen tot Toeristen’ ta referí ya tabatin kaba e tempu ei al-
na un mapa di aña 1825, riba gun kas mediano di hendenan
kua e sitio kaminda Kralendijk ku tabata hasi negoshi riba e
òf Playa ta ubiká awe, tabatin isla aki. Di mes mester tabatin
notá “De Rheede met Goede pues algun pakus kaba.
Ankerplaats’. Teenstra, banda di e kas-
Den dokumentonan di e nan di piedra ku tabatin na
époka ei por nota ku tabata Playa, a señalá tambe den su
skirbi mayoria bes ‘Rheede’ relato ku tabatin algun kas di
òf ‘Reede’ na momentu ku ta- bara.
bata referí na e sitio aki. Misa di Playa, trahá na
Aparte di e fòrti, na unda e 1828/’29, ku Teenstra mester
Un bista riba kosta di Kralendijk masoménos 110 aña komandùr tabata biba te na a mira tambe, no a kai den
pasá. 1840, no tabatin masha kas òf e deskripshon ku el a duna.
edifisio. Esaki por dedusí for Probablemente pasobra esaki
di deskripshonnan ku Bosch i a kai pafó di ‘De Rheede’. Sí el
tambe un tal Teenstra a duna a skirbi ku tabatin un kaminda
di e área aki, respektivamente ku tabata sali for di e fòrti bai
mas o ménos na 1825 i 1828. e misa aki i ku na banda ta-
bata krese hopi palu di brasia.
Bunita Opviamente ta e kaminda ku
Boneiru na kuminsamentu awendia ta Kaya Libertador
di siglo 19 tabata un lugá buni- Simon Bolivar, den pasado
ta, rústiko, segun por lesa den yamá Savanneweg.
deskripshonnan ku ta data dje
tempu ei. Un lugá trankil, sin Van Lennep Coster
masha edifisio, kaminda ‘het Na luna di mei 1837 Kapi-
fort’, pues Fort Oranje, tabata tan Naval G. van Lennep
e lugá mas importante. Ei e Coster huntu ku Gezagheb-
komandùr tabata biba origi- ber Reinier Baron van Rad-
nalmente. ers ta realisá un biahe pa Bo-
Boneiru su defensa durante siglonan. Un otro deskripshon intere- neiru. Den e tempu ei tabatin
sante di Fort Oranje ta bini di un tráfiko intensivo di barku
grootere hitte. meer dan een deel van het M.D. Teenstra, kende na 1828 entre Kòrsou i Boneiru i Van
Tokante e wardadónan di ligchaam, dat gebroken werd; a bishitá Komandùr Claas Lennep Coster, kende a bishi-
fòrti (fortwachters) Bosch no hij herstelde echter weder, en Schotborgh, susesor di Isaac tá Boneiru tambe na 1820,
tabatin masha bon palabra: men zag hem daarna zijne di- Debrot. Schotborgh tambe ta- ta konstatá na 1837 ku taba-
“Deze laatsten werden enst als vroeger op de batterij bata biba den e fòrti. Banda di tin kambionan grandi a tuma
oudtijds Ruiters genaamd, verrigten”. e komandùr, kende tabatin 7 lugá den e pueblo situá ‘aan
mogelijk omdat zij, bij het ver- “De beide op Bonaire le- yu muhé, tabatin tambe algun de Rheede’. Asina e ta skirbi
krijgen dier posten, meestal vende fortwachters hielden militar bibá den e fòrti aki. Mas ku tin awor mas kas i kasnan
zoo oud en afgeleefd waren, de eer op van den naam des aleu tabatin un mangasina òf di mihó konstrukshon ku na su
dat zij niet goed meer loopen eilands; want zij beiden had- depósito di gobièrnu. bishita anterior na 1820.
konden. Zij waren de over- den den gezegenden ouder- Teenstra tabata un agróno- E fòrti si tabata permanesé
blijfels van weggesmoltene dom van tusschen de 70 en mo, kende a haña enkargo di ainda den e mesun estado,
garnizoenen, dat de mensch 80 jaren bereikt. Ik ging één Minister di Kolonia pa hasi un pero pabou di esaki awor a
in warme gewesten, onder hunner bezoeken, die wegens investigashon di e posibilidat- bini diferente bon kas, ku Van
het gebruik van sterke dran- ver-zwakking zijnder onder- nan pa desaroyo di agrikultura Lennep Coster ta kere ku ora
ken, nog een hoogen ouder- danen niet meer uit kon gaan, riba e islanan aki. El a bishitá pone kurá rònt di nan, lo keda
dom bereiken kan. anderzins, zeide hij, bevond Boneiru na dos okashon, re- mas bunita ainda, dunando
Ik heb er een te Curacao hij zich wel”. spektivamente na 1828/’29 i realse na e imágen di Kralen-
gekend, een man van 74 of na 1833/’34. dijk òf ‘De Rheede’.
76 jaren, die op de batterij ‘De Rheede’ Bosch ta deskribí e kasnan Van Lennep Coster sinem-
naar de seinmachine moest E aktual Kralendijk, pueblo ku el a topa den loke awen- bargo ta indiká tambe ku ai-
kijken; de dronkenschap, kapital di Boneiru, a forma dia ta Kralendijk komo “ee- nda tabatin algun kas di bara
waaraan hij slechts eens rondó di Fort Oranje. Pero nige middelmatige huizen, op mahos pariba di Fòrti. Un bon
op iederen dag zich over- promé ku a yega na e nòm- korte afstanden van elkaar kos e ta haña ku a limpia e
gaf, deed hem op zijn ouden ber aki, e sitio aki tabata ko- langs het zuidelijk zeestrand, tereno entre Fòrti i Misa Kató-
dag van de batterij vallen; nosí komo ‘De Rheede’ òf ‘De toebehoorende aan blanke liko, kitando yatu i yerba shi-
hij brak twee beenen of een Reede’. Un 70 pa 100 aña ingezetenen, die hier winkels maron, i a traha un kaminda
been en een arm, dit weet ik pasá ainda uso di e nòmber doen of op Curacao varen of di grastèn entre e dos edifi-
niet regt meer, doch het was ‘Playa di Re’ tabata hopi ko- zich met de karetschildpad- sionan aki.