Page 3 - bon-dia-aruba-20201117
P. 3
A3
LOCAL Diamars 17 November 2020
Crisis di Covid-19 a trece problemanan laboral pa compania dunado di
trabou y trahadonan
Pandemia di Covid-19 cu a causa y coriente ta asina halto cu ni cu nan
un impacto grandi riba varios sec- ta hayando subsidio di salario, nan no
tor na isla como esun economico, por sobrevivi pa esey, segun loke Giel
social y laboral, na e momenton- a declara algun di nan ta usando nan
an aki companianan y dunado di mesun placa pa wanta y pasa e perio-
trabou ta pasando momentonan do aki, por ehemplo, el a menciona
dificil, igualmente trahadonan un restaurant grandi cu ta den area di
cu ta sufriendo abuso door di hotelnan su doño a bisa cu e luga no
doñonan di trabou . ta pasa di januari.
“Si januari e cos no ta drecha e ta bay
Bon Dia Aruba a haci un entrev- cera su portanan”, Giel a comenta.
ista exclusivo cu mr. Carl Giel ken Un di e gastonan fiho cu un dunado
ta hurista experto den area di Labor di trabou tin ta e ‘payroll’ cu ta e sala-
y Admision, el a conta cu na e mo- rio di trahadonan, ademas di coriente
mentonan aki cu el a lanta su mesun y awa, e gastonan mas halto y cu e
compania di Consultancy y cu e ta mester cubri di loke e ta haya na base
hayando varios caso cu tin di haber cu di e clientela cu ta drenta den su ne-
problemanan entre dunado di trabou goshi, “pero di e poco clientenan cu ta
y trahado pa via di e crisis Covid-19. hayando awor nan no ta yega pa cubri
Giel a splica cu un di e partinan afecta nan gastonan”, Giel a afirma.
ta hendenan cu ta traha ilegal, per- Asina mes, tambe tin hopi desem-
sonanan cu no tin un status legal na pleo na e momentonan aki di e cual
Aruba pero nan ta duna nan servicio a el a enfatisa cu companianan cu no ta
base di un contract laboral, tin com- inscribi na SVb, no ta paga belasting articulo 5 inciso 1 di Ley di Retiro y inscribi na SVb cu no tin entrada di
panianan cu no ta haya subsidio di y ta pasando e mesun situacion cu no cu mester pone departamento di La- subsidio di salario, mester paga nan
salario pa motibo cu nan no ta inscri- ta haya subsidio di salario, el a seña- bor na haltura di esaki. trahadonan for di su saco pero nan no
bi na SVb, e dunado di trabou ta tuma la cu por ehempel tin un caso di un Manera ta conoci, subsidio di salario ta haci esey, pa e motibo ey e persona
un persona sin status legal pa haci un persona cu te fin di juni e no a cobra ta pa evita cu trahadonan lo perde nan ta keda sin trabou.
trabou pero nunca e no a registr’e na mas, ta trata di un persona local cu un trabou , gobierno ta pagando e sala- Giel a expresa cu hopi hende ta wor-
ningun caminda. contract pero e dunado di trabou no rio aki pero toch “e compania ta pre- do engaña pa nan dunado di trabou
Di esaki, door cu nan no ta haya e ta paga pa via cu e no ta haya sufici- sentando paketenan pa trahadonan como ta e caso di personanan stran-
subsidio di salario nan ta keda sin ente placa pa paga pe, “otro situacion aki tumel’e y retira nan mes”. hero cu no ta compronde e idioma
paga nan, el a menciona cu aworaki cu tambe ta ilegal y cu algun doñonan local y ora nan ta haya algun papel na
e tin un caso di un persona cu a traha di trabou no ta respetando esey”, el a Giel a expresa cu ora a haci un calcu- su dilanti nan no sa kico ta hinca den
for di maart te augustus, 16 ora pa dia bisa. lacion di lo cual e dunado di trabou otro y e trahado ta firme.
y e no a haya pago, e persona aki cu Asina mes, Giel a trece dilanti dunado kier paga pa trahado, lo minimo ta e Giel a informa cu el a haya un caso
no tin status legal a keda sin nada pa di trabou cu ta haci uso di e crisis aki cesantia y e pre-aviso, esey so segun asina na unda e trahado a haya su carta
motibo cu su dunado di trabou no a pa retira trahado, el a comenta cu un loke el a manifesta, tambe a bisa cu tin di retiro y e compania no tin di haber
haya subsidio y el a keda sin paga su compania grandi reconoci kier haci algun di nan cu tin 30 aña di servicio nada mas, den caso aki e trahado por
trahado, algo cu pa ley ta ilegal. un retiro masal di trahado, specifica- pa loke compania ta haci mal uso di e bringa e legalidad pa motibo cu e no
E parti di contracto laboral pa dunado mente kier kita 30 trahado haciendo crisis pa retira trahado. sa kico ta bisa den e carta y e ora ey e
di trabou cumpli cu e trahado e no ta uso di pandemia pero nan ta hayando Giel a sigura cu e compania aki a cam- carta por bira nulo.
wak e status legal di e trahado, algun subsidio di salario. bia di doño, “un doño stranhero cu Ta existi personanan cu nan no sa
caso asina a bin dilanti den temporada Retiro masal ta ora un dunado di tra- aworaki kier bin haci abuso y retira nan derechonan laboral y ta nan ob-
aki di Covid-19 y cu “ta birando un bou kier retira 25 of mas di su tra- trahado cu mayoria di nan ta persona ligacion como dunado di trabou y tra-
situacion fastioso” segun loke Giel a hadonan, of 25% di e cantidad di su local”. hado di sa esey, tin dos partido cu tin
sigura. trahadonan tanten cu e no ta menos Di otro banda, tin dunadonan di tra- nan obligacionnan y nan debernan pa
Di e caso cu companianan cu no ta cu 5 trahado, segun loke ta regla den bou tambe cu nan gastonan di huur cu e otro.