Page 3 - MIN VOS

4 DONDERDAG AMIGOE
14 APRIL 2016

Aruba, toen en nu...

‘Pedro Mata Kwater’, een gruwelijke moord in Noord

Ruim honderd jaar geleden werd Aruba opgeschrikt door een
van de gruwelijkste moordpartijen van de toen nog jonge
eeuw. In het aan historicus Johan Hartog opgedragen gedenk-
boek “Arubaans Akkoord” (1997), schreef wijlen Sisi Schwen-
gle hier een hoofdstuk over, onder de titel ‘Pedro Mata Kwatro:
een lichtvaardige veroordeling?’ Dit is wat er was gebeurd...

door Evert Bongers minder dan Horacio Oduber Politiekorps voor de toren, begin vorige eeuw. het huis van Pedro’s moeder. als zondebok gebruikt zijn
We schrijven het jaar 1903. (hij was de enige arts op het Ook waren er bloedsporen op om zijn medeplichtige buiten
Diaria de Cuba woonde in eiland), iedereen werd op- meer schulden had dan hij tiebureau in die tijd. Hij kreeg Curaçao overgebracht, waar kleren van hem aangetroffen. schot te houden.
Noord en had twee kinderen getrommeld, een zoektocht kon afbetalen met armetie- daar de bijnaam ‘Pedro Mata hij een half jaar moest wach- Van DNA-onderzoek kon in Dreyfussaffaire
die zij vaak naar haar moe- naar de dader(s) werd meteen rige baantjes. De dag na de Kwater’ oftewel de viervou- ten op behandeling van zijn die dagen natuurlijk nog geen De zaak Pedro Rebecca ver-
der bracht om op te passen, begonnen, waarbij de visser- moord werd hij gesignaleerd dige moordenaar. Dat werd zaak. In augustus werd hij sprake zijn. toont overeenkomsten met
waarna de kleintjes meestal boten in de schoenerhaven bij zijn schuldeisers waar ook op de deur van zijn cel gedagvaard. Voor het proces Doodstraf een ander groot juridisch
bij hun grootmoeder bleven in de gaten werden gehou- hij met klinkende munt zijn gekalkt. waren niet minder dan ne- Op 25 augustus 1903 werd schandaal uit die tijd, dat van
slapen. Dan kwamen zij de den om te voorkomen dat de schulden afbetaalde. Voor een zo serieuze misdaad gentien getuigen vanuit Aru- Pedro Rebecca ter dood ver- de Dreyfussaffaire. Een na-
volgende ochtend weer te- schuldige(n) per boot het ei- Bij zijn arrestatie was een diende de rechter commissa- ba opgeroepen, waaronder de oordeeld. Op 29 augustus vrant geval van antisemitis-
rug naar hun moeder’s huis. land zouden ontvluchten. kleine menigte op de been die ris uit Curaçao naar Aruba dokter (Horacio Oduber) en de verzocht hij de gouverneur me. De Franse militair Drey-
Zo waren de twee kinderen Roofmoord hem uitschold voor ‘moorde- te reizen om het onderzoek apotheker. De verdachte voer- om zijn straf te wijzigen en fuss werd wegens vermoedde
en een neefje die 13e janu- Als motief lag roofmoord met- naar, beul’, waarna hij, ook uit te voeren. Daarna zou de de zijn eigen verweer, erkende twee weken later werd de spionage veroordeeld, voorna-
ari ook naar hun grootmoeder een voor de hand, er was een voor zijn eigen veiligheid, berechting plaatsvinden door bij de moord betrokken te zijn doodstraf omgezet in 20 jaar melijk omdat hij van Joodse
gegaan, Maria Tromp-Kelly. geldkist opengebroken en de werd opgesloten in één van het Hof van Justitie te Wil- geweest, maar alleen op de dwangarbeid. Hij zat zijn afkomst was. Schrijver Emile
Maar toen op de ochtend van inhoud, waarschijnlijk 500 de politiecellen die er waren lemstad. Maar door ziekte van uitkijk te hebben gestaan. Hij straf uit, maar bleef volhou- Zola nam het voor hem op en
14 januari de kinderen niet gulden (een klein fortuin voor in het Fort Zoutman, het poli- de rechter en problemen bij beweerde onschuldig te zijn den dat hij de moord niet schreef ‘J’accuse!’ Dreyfuss
waren komen opdagen, ging die tijd) in gouden munten, de vervanging kwam er hele- aan de moord, die was begaan had begaan. Toen hij vrij werd vastgezet op Duivelsei-
Diaria zelf naar het huis van nog bij de fosfaatwinning ver- maal niemand over en moest door zijn compaan Gregorio kwam, bleef hij op Curaçao land, maar later werd hij vrij-
haar moeder toe om te kijken diend door de overleden echt- gezaghebber Zeppenfeldt de Luydens. Van de gruwelijke wonen en keerde nooit terug gelaten en hij kreeg gratie.
wat er aan de hand was. Tot genoot van Maria Kelly, was zaak met schriftelijke instruc- afslachting had hij, naar eigen naar Aruba. De historische zaak ‘Perdo
haar verbazing zag zij dat het verdwenen. Er was ook nog tie van het Hof zelf behande- zeggen, niets meegekregen. De casus ‘Pedro Mata Kwa- Mata Kwater’ leeft nog steeds
huis nog helemaal dicht was. een poging gedaan tot brand- len. Men moet bedenken dat De buit zouden zij volgens af- ter’ wordt gezien als een ui- in de Arubaanse juridische
Eenmaal binnen trof zij daar stichting om de sporen uit te er nog geen vliegverbinding spraak hebben gedeeld. terst dubieus proces met een wereld. Ter gelegenheid van
een afschuwelijk bloedbad wissen. Dit was er echter ge- was tussen de eilanden, een De getuigen verklaarden ech- lichtvaardige veroordeling. de Paseo Monumental (Monu-
aan: haar moeder en de drie lukkig niet van gekomen. bootreis naar Aruba kostte ter dat Luydens een man van Er schortte van alles aan mentenwandeling) van sep-
kinderen waren op gruwelijke De verdenking viel op ene Pe- enkele dagen, er was geen goede naam en faam was. Alle de bewijsvoering: zo was de tember 2006 werd in het juist
wijze om het leven gebracht. dro Rebecca Tromp, een wat telefoonverbinding, alleen te- getuigen hadden het met hun medeplichtige Luydens niet na restauratie opgeleverde
Politie, justitie, de ‘lands- sjofele man, een visser, die legraaf, zodat alles voor mo- verklaringen op Pedro ge- eens voor het proces gedag- gerechtsgebouw een demon-
geneeskundige’, niemand veel rondhing in de buurt en derne maatstaven ongeloof- munt. En het politieonderzoek vaard. Deze gang van zaken stratiezitting voor het publiek
lijk moeizaam en traag werd liet weinig ruimte voor twijfel. leidde mogelijk ook tot de gehouden, waarbij de histori-
afgehandeld en er veel fouten Zo zou het bij de moord ge- beslissing van de gouverneur sche inhoud op moderne ma-
werden gemaakt. bruikte scheermes in het huis tot omzetting van de straf. nier werd behandeld. Hetzelf-
van Pedro zijn aangetroffen Er leken ook andere, min- de vond eind vorig jaar nog-
Huis in de cunucu, begin vorige eeuw. Medeplichtig en werd de koevoet, blijkbaar der nobele zaken te spelen: maals plaats op de open dag
Uiteindelijk werd Pedro Re- gebruikt bij het openbreken Pedro Rebecca was van indi- ter gelegenheid van het vijf-
becca drie weken later naar van de geldkist, gevonden bij aanse afkomst (zijn moeder jarig bestaan van het Gerecht
kwam uit het Colombiaanse in Eerste Aanleg van Aruba.
Guayira) en mensen met die De rollen in het spel werden
achtergrond hadden zeer vertolkt door leerlingen van
slecht aanzien in de Aru- een middelbare school.
baanse maatschappij van De casus ‘Pedro Mata Kwater’,
die tijd. Pedro zou daarom een stuk juridisch erfgoed!