Page 5 - bon-dia-aruba-20170408
P. 5

editorial/colofon                              5

                                               Diasabra 8 APRIL 2017

Cuanto efecto debate electoral tin?

                 Nan por ta decisivo?

E critica fuerte y e sucesivo cambio di        Naturalmente, despues di e super victoria
rumbo di Camara di Comercio encuanto           na 2013, e partido den gobierno a hay’e
formula pa nan proximo debate politico         confronta, menos cu un aña despues, cu
tabatin un efecto grandi caba: el a aumenta    un intervencion di parti di Hulanda, pa kita
e interes pa e debatenan cu nan ta organisa.   nos di e caminda cu tabata hiba nos linea
Manera e decision ta awor, tur partido         recta direccion abismo. Tur loke a sucede
politico por participa, mientras cu na         den e dianan ey, ta fresco den nos memoria
2013 e participacion tabata limita na e tres   ainda.
partidonan representa den parlamento.          Kico anto ta importante den un debate
E formula ey KvK tabata di aplica atrobe,      televisa, si no ta tanto contenido di e
pero awor a scoge pa otro set up. Esaki        temanan mes? Na prome luga, carisma
naturalmente tin su consecuencia pa e          personal. Pero no carisma cu un persona
tempo disponibel pa cada partido y ta          ta bin gana e anochi ey; ta loke e ta trece
haci necesario tambe pa revisa e forma         caba. Y unabes e tin esey, e no ta bay perde
di introduci e preguntanan y e tempo           facilmente tampoco. Aña pasa nos por a
disponibel pa contesta.                        presencia e cosnan horendo cu candidato
Pregunta ta con efectivo e formula por ta      presidencial Trump tabata permiti su mes
pa permiti e discusion tin cierto contenido,   di bisa di, entre otro, hende muhe, pero pa
y no keda pega den expresion superficial.      nada esey tabata cambia opinion di esunnan
Esaki na prome luga ta un problema pa e        cu a dicidi caba cu despues di ocho aña, nan
organisadonan. Pero ta surgi e pregunta        tabata fada di Obama y partido democrata
tambe ki efecto realmente e tipo di debate     y kier a mira un cambio, ‘no matter what.’
grandi aki tin riba e resultado electoral.     Den nos situacion actual, ta dificil pa bisa
Laga nos bolbe na e prome ( y unico) debate    con e posibel reparticion di voto lo por ta,
grandi na 2013, cu TeleAruba a transmiti       no tin poll confiabel y di mes caba, despues
live y online, y cu a brinda e posibilidad pa  di e fayo catastrofico di e encuestanan
haci pregunta via internet for di cualkier     profesional na Merca, unda tur tabatin
luga na mundo.                                 Hillary Clinton como vencedora, ta ken ta
E debate tabata consisti di cuatro parti       bay tras di encuesta electoral ainda?
tematico, di cual e ultimo tabata trata        Anto esaki ta implica cu debate grandi, cu
financia publico. Netamente esaki a bira       confrontacion directo entre e lidernan di
un drama pa e prome ministro, cu a bira        cada partido, no tin balor agrega? Nos no
bastante emocional mientras cu te na           lo bisa esey, y pa un motibo importante.
e momento ey e tabata defendiendo su           Aunke nos ta tende regularmente cu e
posicion bastante bon.                         ‘Arubiano’ gusta vota tradicional, es decir
Despues di e anochi desastroso aki, e          pa e partido faborito pa decada caba den su
prome ministro y su partido a pasa na          famia, historia reciente ta proba cu esey ta
celebra e victoria mas grandi den nan          solamente parti di e berdad. Tanto na 2001,
historia como partido y tambe esun mas         como na 2009, e partidonan den gobierno
grandi desde 1986. Kico esaki ta siña nos?     a sufri derotanan aplastante, cu un parti
Por ehemplo, cu tin topico cu ta atrae         importante di electorado cambiando su
atencion di e personanan interesa, pero cu     voto pa e otro banda, un voto di protesta y
no necesariamente ta capta atencion di e       di inconformidad.
publico grandi. Un tema asina ta netamente     Atrobe nos tin un situacion di un gobierno
financia publico, unda e cantidad di cero      cu tin ocho aña na mando, cu algun logro
den e suma no ta interesa mayoria di hende     importante, pero tambe cu un monton
tanto. Un cero mas o menos, cu e debe ta       di problema cu a keda mescos o a bira
500.000.000 of e ta 5.000.000.000, of den      mas grandi ainda. Ademas cu e cancer di
palabra cinco cien miyon o cinco biyon, e      corupcion cu a cuminsa sali na superficie
magnitud di e problema no ta algo cu ta        na un manera cu ya no por tapa esaki mas.
capta preocupacion di tur hende. Tambe         Y cu ta exigi di cada partido un contesta
e magnitud di e consecuencianan pa             concreto kico nan ta pensa di haci pa
decadanan largo pa presupuesto ta algo cu      mehora e situacion aki. Banda di e temanan
no tin tanto efecto pa cambia opinion di       di custumber, por añadi combati corupcion
hende.                                         como prioridad importante den e debate,
Mas bien, na un momento asina, e               unda no por tin luga pa expresionnan bashi
reaccion riba e tema ta bin di esunnan cu      manera ‘nos si no ta practica corupcion’ y
ta berdaderamente interesa y ta comprende      no ta bisa kico ta bay haci concretamente. E
e consecuencianan di e problema describi.      debatenan por bira interesante!
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10