Page 28 - Djasabra 17 februari 2018.pdf
P. 28
30 Djasabra 17 Febrüari 2018
Amiguitunan ke tal. Felis djasabra. bo keda sin limpia esaki,
E dushi temporada di karnaval ta bakteria ta forma riba e
tras di lomba i awor ta tempu pa herida i ta iritá e área.
nos focus kompletamente bek riba Esaki por plama pa otro
skol. partinan di e kurpa kual por
lagabu sinti doló di kabes,
Bo a yega di skucha di ‘antibiotika’? keintura, malu òf mas pió.
Esaki ta un tipo di medisina ku ta
buska i destruí tur bakyeria kuta No ta tur bakteria ta malu.
hasibu malu. Antibiotika ta traha Algun bakteria ta biba den
bon kontra bakteria pero esaki no nos kurpa i ta yuda digerí
ta traha kontra virusnan. kuminda, traha vitamina
manera vitamina K, i ta
Kiko ta un bakteria? yuda kombatí bakterianan
dañino.
Bakteria ta organismonan
chikitu di un sel, ku ta biba Kiko ta un vírus?
tur kaminda, riba i paden
di nos kurpa, den awa, riba Vírusnan ta mas chikitu ku bakteria.
flur i riba tur kos ku bo Nan por biba den e kurpa pa un
mishi kuné. periodo kòrtiku pero mester di un
kurpa pa krese aden. Nan ta drenta
Bo mester di un mikroskop den un sel di e kurpa i ta alimentá
poderoso pa bo wak nan. riba esaki, despues e ta dividí pa
asina traha mas vírus.
Nan por krese tur kaminda Manera tante a bisa kaba,
ku tin e alimentu ku nan antibiótikonan no ta mata vírus.
mester, kual ta tur kaminda Algun di e malunan kousa pa un
ku no ta steril. vírus ta sende paga, verkout i grip.
E bon notisia ta ku nos por inmunisá
Mayoria bakteria no ta e sistema kontra sierto vírusnan
hasibu malu pero e ta ku ta kousa ku muchanan por bira
kousa otro malesanan hopi malu òf asta muri.
ora e drenta den e kurpa.
Algun di e malunan aki ta Kon un antibiótika ta traha?
infekshon òf ora bo shuata
despues di kome algu. Nos kurpa tin su propio sistema
inmune. Esaki ta manera un armada
Si bo kòrta bo kurpa i ku ta kla pa defendébu kontra un
invashon di bakterianan antibiotika
dañino.
Ora un bakteria drenta e Debí ku bo kurpa tin su
kurpa, esaki ta traha ani- propio sistema inmune pa
kuerpo, kual ta manera kombatí bakteria, mayoria
sòldatnan buskando pa malesa ta bira mihó despues
destrosá e enemigu. di un temporada. Bo dòkter
E antibiótikonan ta ta esun ku sigur sa ki ora
kímikonan ku ta yuda bo antibiótika ta yuda i ki ora
kurpa gana e bataya dor di ta bon pa laga e kurpa mes
mata e bakterianan dañino kombatí esaki.
òf stòp nan di krese. Nan por Tin biaha antibiótikonan no
rekonosé e enemigu debí ta funshoná mas. Esaki ta
ku e sèlnan di e bakteria ta debí ku e bakteria ta bira
diferente ku e sèlnan den ‘sabi’. Pues e ta siña kon
bo kurpa. pa defendé su mes kontra
Unabes e bakteria wòrdu e kímiko. E or’ei bo mester
mata, bo kurpa su sistema buska un otro antibiótika pa
inmune ta limpia tur deshasí di e bakteria.
bakteria morto i saka nan di I keda kòrda ku
e kurpa. antibiótikonan no ta mata
Antibiótikonan no por traha vírus i mayoria malesa ku
kontra vírusnan debí u e nos tin ta wòrdu kousa
vírus ta drenta den sèlnan pa vírusnan. Bo kurpa
di e kurpa i e antibiótika su sistema inmune tin
no ta destiná pa ataka e e kapasidat pa surpasá
sèlnan. e vírusnan sin ningun
Ki ora bo no mester di un yudansa.