Page 5 - HOH
P. 5
2 LOCAL AWEMainta Diabierna, 14 November 2025
Bo ta di edad medio na Aruba?
Keda saludabel y prepara pa traha te den bo 70 aña
PA hopi hende na Aruba cu ta den
nan 40 y 50 aña, e futuro di trabou
ta cambiando pocopoco. E realidad
ta esaki: Comokiera cu e poblacion ta
enbehece y menos hoben ta drenta e
mercado laboral, probablemente lo bo
mester sigui traha hopi mas largo cu bo
a imagina. Y si bo no ta cuidando bo
salud awo, kisas bo lo no ta fisicamente
capas pa manehe ora e momento yega.
Nos no ta papia mucho di dje, pero
Aruba ta enbeheciendo lihe. Grandinan
(65+) ta forma un parti creciente di
e poblacion, y e number ey ta sigui
subi. Na mes momento, e cantidad di
hende den edad pa traha ta bahando.
E desbalansa aki ta pone presion riba
nos sistema di siguridad social, servi-
cionan di cuido medico, y pensioen.
Den termino simpel: Tin menos hende
pa sostene mas pensionado. Esey
kiermen cu e edad di retiro proba-
blemente lo sigui subi pocopoco —
y Arubianonan di edad medio awe lo
mester sigui traha mas largo djis pa
sobrevivi.
un plan di reserva. Cu gastonan subi- ainda aki 20 aña? Bo habilidadnan ta
Esey por zona ok — te ora bo puntra endo y expectativa di bida mas largo, “up to date”? Bo por maneha un rol
bo mes, “Mi ta suficiente saludabel baha cu pensioen na 60 aña kisas no mas liviano y flexibel si bo salud exigi
pa traha den mi 60 of 70 aña?” Si e ta financieramente sostenibel mas. esey? Mas opcion bo tin, mas facil lo ta
contesta ta no, ta tempo pa actua. Esnan cu no por traha pa via di enfer- pa adapta.
medad por caba dependiendo riba
Pasobra esaki ta e berdad: Traha mas ayudo limita di gobierno of luchando Esaki no ta pa duna miedo — ta un
largo no ta djis tocante “update” bo CV cu entrada reduci. yamada pa spierta. Aruba ta cambi-
of siña habilidadnan nobo. Ta tocante ando, y e manera cu nos ta bira bieu
percura cu bo curpa y mente ta sufici- Anto kico bo por haci? mester cambia tambe. Bo no por
ente fuerte pa wanta. Enfermedadnan Cuminsa pa haci bo salud un prior- permiti bo mes pa djis pasa suave-
cronico manera diabetes, condi- idad diario. Move bo curpa — maske mente door di bo 40 y 50 aña asumi-
cionnan di curason, y problemanan ta djis un caminata diario. Come mas endo cu pensioen lo t’ey, wardando
di coyuntura ta afectando hopi hende cuminda fresco y menos cuminda bo manera e tabata pa generacionnan
caba prome cu nan yega 60 aña. Si bo procesa. Maneha stress. Bay bo dokter anterior. E lo no t’ey.
ignora bo salud awo — comiendo malo, prome cu algo haci dolor, no despues.
saltando ehercicio, of evitando “check- Enbehecimento saludabel no ta sosode En bes di esey, inverti den bo mes —
up” — bo por haya bo mes forsa pa sali pa casualidad. E ta wordo construi cu bo salud, bo habilidadnan, bo resis-
for di trabou net ora bo tin mas mester habitonan cu bo ta crea awo. tencia. Pasobra tin chens grandi cu lo
di dje. bo mester di tur tres. No djis pa sobre-
Na mes momento, pensa riba bo futuro vivi den bo añanan mas laat, pero pa
Y no conta riba pensioen trempan como carera. Bo ta den un trabou cu lo existi biba bon.

