Page 5 - HOH
P. 5

2      LOCAL                                                  AWEMainta                                         Diabierna, 14 November 2025





                                                   Bo ta di edad medio na Aruba?

        Keda saludabel y prepara pa traha te den bo 70 aña





       PA hopi hende  na Aruba cu  ta den
       nan 40  y 50 aña, e futuro di trabou
       ta cambiando  pocopoco.  E realidad

       ta esaki: Comokiera cu e poblacion ta
       enbehece  y menos  hoben  ta  drenta  e
       mercado laboral, probablemente lo bo
       mester sigui traha hopi mas largo cu bo

       a imagina. Y si bo no ta cuidando bo
       salud awo, kisas bo lo no ta fisicamente
       capas pa manehe ora e momento yega.



       Nos  no ta papia mucho di dje, pero
       Aruba ta enbeheciendo lihe. Grandinan
       (65+) ta forma un parti creciente di
       e poblacion, y e number ey ta sigui

       subi. Na mes momento, e cantidad di
       hende den edad pa traha ta bahando.
       E desbalansa aki ta pone presion riba
       nos sistema di siguridad social, servi-

       cionan di cuido medico, y pensioen.
       Den termino simpel: Tin menos hende
       pa sostene mas pensionado. Esey
       kiermen  cu e  edad di retiro proba-

       blemente lo sigui subi pocopoco —
       y Arubianonan di  edad  medio awe lo
       mester sigui traha mas largo djis  pa
       sobrevivi.

                                                        un plan di reserva. Cu gastonan subi-             ainda aki 20 aña? Bo habilidadnan ta
       Esey por zona ok — te ora bo puntra              endo y expectativa di bida mas largo,             “up to date”? Bo por maneha un rol
       bo mes,  “Mi  ta  suficiente  saludabel          baha cu pensioen na 60 aña kisas no               mas liviano y flexibel si bo salud exigi
       pa traha den mi 60 of 70 aña?” Si e              ta  financieramente  sostenibel  mas.             esey? Mas opcion bo tin, mas facil lo ta

       contesta ta no, ta tempo pa actua.               Esnan cu no por traha pa via di enfer-            pa adapta.
                                                        medad  por  caba  dependiendo riba
       Pasobra esaki ta e berdad: Traha mas             ayudo  limita di gobierno  of  luchando           Esaki no ta pa duna miedo — ta un
       largo no ta djis tocante “update” bo CV          cu entrada reduci.                                yamada  pa spierta. Aruba  ta  cambi-

       of siña habilidadnan nobo. Ta tocante                                                              ando, y e manera cu nos ta bira bieu
       percura cu bo curpa y mente ta sufici-           Anto kico bo por haci?                            mester cambia  tambe. Bo no por
       ente fuerte pa wanta. Enfermedadnan              Cuminsa  pa haci  bo salud  un  prior-            permiti bo mes pa  djis pasa  suave-
       cronico manera diabetes, condi-                  idad diario. Move  bo curpa —  maske              mente door di bo 40 y 50 aña asumi-

       cionnan di curason, y problemanan                ta djis un caminata diario. Come mas              endo cu pensioen lo t’ey, wardando
       di coyuntura ta afectando hopi hende             cuminda fresco  y menos  cuminda                  bo manera e tabata pa generacionnan
       caba prome cu nan yega 60 aña. Si bo             procesa. Maneha stress. Bay bo dokter             anterior. E lo no t’ey.
       ignora bo salud awo — comiendo malo,             prome cu algo haci dolor, no despues.

       saltando ehercicio, of evitando “check-          Enbehecimento saludabel no ta sosode              En bes di esey, inverti den bo mes —
       up” — bo por haya bo mes forsa pa sali           pa casualidad. E ta wordo construi cu             bo salud, bo habilidadnan, bo resis-
       for di trabou net ora bo tin mas mester          habitonan cu bo ta crea awo.                      tencia. Pasobra tin chens grandi cu lo
       di dje.                                                                                            bo mester di tur tres. No djis pa sobre-

                                                        Na mes momento, pensa riba bo futuro              vivi den bo añanan mas laat, pero pa
       Y no conta riba pensioen trempan como            carera. Bo ta den un trabou cu lo existi          biba bon.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10