Page 4 - bon-dia-aruba-20220601
P. 4

A4   LOCAL
                     Diaranson 1 Juni 2022

             Grupo di localnan tumando iniciativa pa sigui stimula plantacion despues

                                                           di tayer ‘Ban Planta Awa’


                                                                                                   pa  nan  siña  tocante  esaki  y  un  preocupacion  tambe  riba
                                                                                                   keda stimula e conocemento.  e isla den loke ta agricultura
                                                                                                                                pa  motibo  di  prijs,  pero  si
                                                                                                   “Nos tin speransa cu nos por  bo crea un sistema ecologico
                                                                                                   sigui  haci  esaki  y  yuda  nos  manera esaki, bo no lo mester
                                                                                                   naturalesa  bay  un  tiki  mas  preocupa mesun hopi riba e
                                                                                                   dilanti,”  Sra.  Barros  ta  bisa.  parti  di  awa  pa  bo  cunucu-
                                                                                                   Ultimamente  esaki  ta  loke  nan.  Loke  ta  interesante  pa
                                                                                                   mester  para  keto  riba  dje,  nota tambe ta e resultadonan
                                                                                                   mirando  tur  e  desaroyonan  di nan prome Syntropic Gar-
                                                                                                   grandi cu nos isla a pasa aden  den despues di cinco siman,
                                                                                                   durante  ultimo  decada.  No  unda  cu  por  a  observa  con
                                                                                                   por  sigui  desaroya  y  negli-  lihe e plantanan aki a crece sin
                                                                                                   sha naturalesa. “E motibo pa  ningun  pests  ni  malesanan.
                                                                                                   kico nos a yama e tayer ‘Ban  Por sigui Syntropic Farming
                                                                                                   Planta  Awa’,  ta  pasobra  na  Aruba riba Facebook pa asina
                                                                                                   Corsou por ehempel nan tin  tambe forma parti di e comu-
                                                                                                   cunucunan cu a cuminsa cu  nidad  y  haya  sa  mas  tocante
                                                                                                   cuater liter di awa per square-  nos matanan, con pa sigui ta
                                                                                                   meter  pa  dia,  y  awor  nan  ta  mas  sostenibel  di  berdad  y
                                                                                                   duna  awa  solamente  un  bes  keda  comparti  conocemento
                                                                                                   cada pasa 20 dia,” Sra. Barros  cu ta hopi valioso.
                                                                                                   ta splica.

                                                                                                   Awa  ta  un  otro  tema  cu  ta
            Algun siman atras tabatin  experiencia den e area aki.
            un tayer organisa por me-
            dio  di  Eco  Living  Aruba  Naturalesa ta purbando di
            y  Community  Matters  pa  restaura su mes
            comparti     conocemento  E tipo di iniciativanan aki ta
            riba  plantacion  y  trah-   hopi importante pa nos siste-
            ando  cunucu  di  cuminda  ma ecologico, nos naturalesa,
            den nan mesun hardin of  flora  y  fauna  pa  diferente
            bario.  Despues  di  esaki  motibo  segun  Sra.  Barros  ta
            gruponan  di  diferente  splica Bon Dia. Por ehempel
            hende rond di nos comu-      den crea e tipo di hardinnan
            nidad a keda den contacto  aki pa tambe traha cu e tera
            cu    otro  pa  sigui  stimula  por  medio  di  crea  diferente
            plantacion  rond  di  nos  nivel  di  ‘mulch’  pa  sanea  e
            comunidad  via  diferente  tera. “Naturalesa ta tuma 350
            proyecto.                    aña  of  mas,  y  nos  por  haci
                                         esaki  nos  mes  den  3  aña  y
            Roselinde Barros di Eco Liv-  mey,” segun Sra. Barros. Mi-
            ing Aruba ta comparti cu Bon  rando  con  na  Aruba  nos  tin
            Dia  cu  e  iniciativanan  aki  hopi cadushi, hopi hubada y
            ta  netamente  loke  ta  stimu-  matanan cu hopi sumpiña ta
            lando  cunukeronan  di  fu-  un  indicacion  cu  naturalesa
            turo,  creando  biodiversidad  kier pa nos keda afo pa e haci
            y abundancia en bes di keda  su trabao di restaura e tera. Pa
            daña  e  tera  pa  despues  nos  esey tambe bo ta topa cu por
            ta  frustra  pa  kico  cuminda  ehempel  fruminganan  cora
            no  por  crece  riba  nos  isla.  cu ta morde bo pia, tur esey
            “Fuera  di  nos  trabao  diario  ta  e  manera  cu  naturalesa  ta
            di crea productonan natural,  purba di wanta e humano afo
            nos ta kere tambe cu ta hopi  pa un rato pa asina e por haya
            importante  pa  crea  un  bida  su chens pa restaura su mes.
            mas sostenibel y engrandece  E  tayer  aki  tabata  un  opor-
            nos  comunidad,”  Sra.  Bar-  tunidad di tres dia unda por a
            ros ta bisa. A bini cu invitado  siña mas tocante e tema aki y
            Roland  van  Reenen  for  di  pone den practica.
            Corsou pa duna e tayer ‘Ban
            Planta Awa’, cual ta basa riba  Gruponan  tumando  ini-
            principionan  di  Syntropic  ciativa pa sigui stimula ac-
            Agroforestry  –  un  manera  cion y conocemento
            simpel y efectivo pa converti  Un  meta  grandi  ta  pa  crea
            un parti di bo hardin den un  comunidadnan,    diferente
            cunucu sostenibel di cual bo  gruponan cu awor ta comu-
            por  come  for  di  dje  tur  dia  nica via WhatsApp Groups pa
            den futuro. Ta subraya cu no  sigui colecta material y traha
            ta  asina  cu  mester  awasero  diferente proyecto. Riba 18 di
            pa  planta,  nos  mester  planta  Juni lo tin un encuentro inte-
            pa asina por yobe, segun Sr.  resante caminda lo bay Prin-
            Van Reenen ta enfatisa. Ron-  cess  Amalia  Basis  School  pa
            ald Van Reenen ta un ‘forest  crea un hardin rond di e scol.
            farmer’  y  syntropic  farming  Esaki ta un bon ehempel pa
            guru hopi conoci caba pa su  yega na e mucha y mayornan
   1   2   3   4   5   6   7   8   9