Page 18 - AHATA
P. 18
A11
REGIONAL Dialuna 25 augustus 2025
Puerto Rico: Gobierno ta termina fase di negociacion di proceso pa
cancela contrato di energia di LUMA
(ElNuevoDia) - E dispu- no por a yega na un acuerdo Bou di articulo 15.4, dispu-
tanan contractual entre tocante e disputanan of pa pro- tanan cu no ta ser resolvi du-
LUMA Energy y Autoridad longa e periodo di discusion, rante e fase di negociacion ta
pa Asociacionnan Publico- cu ta un otro opcion provee ser referi na un tercer partido
Priva (AAPP) lo ser trans- den Seccion 15.3 di e contrato cu na final ta emiti un “deter-
feri na un “experto inde- di operacion y mantencion. minacion tecnico di experto,”
pendiente” despues cu e Den terminonan general, ar- cu, segun e contrato, no ta
periodo di negociacion di ticulo 15 di e acuerdo ta stipula apelabel.
30 dia termina tocante e e pasonan cu mester sigui pa
seis supuesto violacion of loke e administracion di Jen- En principio, representantenan
“disputanan tecnico” cu e niffer González a describi di LUMA y AAPP lo tin un
instancia a acusa e consor- como e proceso dirigi na can- periodo di 10 dia pa bay di
cio cune na juli. cela e contrato cu e operador di acuerdo riba e experto inde-
red di transmision y distribu- pendiente, cu ta un persona of
“E proceso ta continua di acu- cion di coriente, firma na 2020. grupo di hende “cu ta posee
erdo cu articulo 15 (di e con- conocemento y experiencia
trato entre LUMA y gobierno). AAPP a activa e proceduranan di experto pa e determinacion minacionnan dentro di 60 dia,
E fase di negociacion a conclui. di articulo 15 dia 22 di juli, tecnico experto en cuestion y un periodo cu por ser prolonga Seccion 15.5, mientras tanto,
Awor nos ta pasa pa e siguiente ora el a emiti seis aviso di cu mester ta independiente y pa 60 dia adicional. ta defini e procedura di me-
etapa, cu ta inclui e ‘Procedura “disputa tecnico” na LUMA imparcial na e partidonan.” diacion pa resolve disputanan
di Determinacion Tecnico di pa supuesto incumplimento “E determinacion di e experto no-tecnico y, contrario na e
Experto pa Disputanan Tec- cu e maneho di fondonan Si e rol no a ser determina independiente riba cualkier procedura den Seccion 15.4,
nico 15.4 y Mediacion 15.5,’” federal, presupuesto y cuen- dentro di 10 dia, e partidonan disputa tecnico lo ta final y ta permiti disputa na conclu-
Director Ehecutivo di AAPP tanan operacional, tarifanan mester acudi na e Centro In- obligatorio pa tur partido,” sec- sion di e fase ey. Inicialmente,
y Director di Energia Jone di interupcion di servicio, ternacional pa Areglo Amisto- cion 15.4 ta adverti cu alabes ta LUMA y AAPP tin 30 dia pa
Czarón a anuncia den un de- control di vegetacion rond di so di Disputanan di e Camara specifica cu, “te na e grado cu selecta un mediador pa acuer-
claracion por escrito diabierna servicio electrico, preparacion Internacional di Comercio, cu ley ta permiti, cualkier derecho do of, alternativamente, acudi
awor. di rapportnan financiero, y co- lo nombra e experto. pa apela of pidi un revision di na e Camara Internacional di
bransanan asocia cu ekipo di e determinacion di e experto Comercio, cu lo selecta un
E fin di e fase di negociacion telecomunicacion na palonan E experto independiente, na su independiente ta ser renuncia abogado cu licencia “na Merca
ta nifica cu AAPP y LUMA di coriente. turno, mester emiti su deter- door di e partidonan.” of e teritorio di Puerto Rico.”
Republica Dominicana: FAO ta cita progreso contra hamber den e pais
Y ta adverti tocante nivel di obesidad
(DiarioLibre) – Organisa- minicana, e experto a declara
cion di Alimento y Agri- cu na 2024, e porcentahe di
cultura di Nacionnan Uni hende cu no por a paga un die-
(FAO), a destaca e progreso ta saludabel tabata 23%, bou di
di Republica Dominicana e promedio Latino Americano
den reduccion di hamber, y Caribense di 27.4%.
proyectando cu e pais por
ta for di e “mapa di ham- E representante di FAO a urgi
ber” pa 2026. e pais pa mantene e bahada di
sobrepeso infantil, cu na 2024
Mientras cu ta destaca e me- tabatin un prevalencia di 7.5%,
horacion aki, e organisacion a un cifra diferente cu esun di
adverti di e retonan cu ta keda: Latino America y Caribe, cu ta
obesidad di adulto y sobrepeso mirando un aumento y a yega
di mucha. 8.8% aña pasa.
Relaciona cu reduccion di “Esaki mester ser acelera paso-
hamber, durante e conferen- bra comemento di mas ta crea
cia “Estado di Seguridad di otro tipo di problemanan cu
Alimento Global, Regional y no necesariamente lo sucede
Nacional: Factornan Motor awe, pero mañan, manera
pa Eradicacion di Hamber y malesanan no transmisibel,”
Pobresa,” Economista Hefe el a señala.
di FAO Máximo Torero a en-
fatisa: “Republica Dominicana Referiendo na peso di adulto,
ta un di e paisnan cu a haci e el a bisa cu e contraste ta no-
progreso mas grandi, reduci- a referi na e prevalencia di in- 2020 pa 43.8% na 2022-2024,” sopi; na Inabie, nos a aumenta tabel: “E aumento di obesidad
endo hamber for di 116% den seguridad di cuminda den e el a agrega. tur e cuminda cu ta provee na adulto na Republica Domini-
e periodo 2010-2012 pa 3.6% pais, señalando cu e ta bou di muchanan, y aumenta e salario cana y e tasa halto di casi 30% ta
na 2022-2024.” e promedio di Caribe, pero Durante e evento, presidente real di e trahadonan tambe ta preocupante”, Torero a adverti.
“considerablemente mas halto Luis Abinader a reacciona riba esencial,” el a bisa.
“Si nan sigui cu e ritmo y cu e promedio pa e region La- e datonan, bisando: “Reduc- Tocante e informacion aki,
tendencia aki, si Dios kier, cu tino Americano y di Caribe.” cion di subnutricion na 3.6% Torero a referi na acceso na presidente Luis Abinader a
tempo faborabel y e trabou ta un logro grandi, ora cu nos dieetnan saludabel, di cual e sostene cu obesidad “ta algo
duro cu nan ta haciendo, nos lo “Sinembargo, seguridad di a haya esaki na 8.7%.” costo a aumenta globalmente cu nos mester atende y actua
por celebra hunto cu boso nos cuminda a mehora signifi- for di 2017, “cu aumentonan riba dje, pasobra e tin otro con-
salida for di e mapa di hamber cantemente den e ultimo cinco E mandatario a resalta e ac- mas skerpi despues di e pan- secuencianan.” E datonan a ser
otro aña”, el a enfatisa. añanan. E prevalencia di inse- cionnan di e Gabinete Zero demia.” presenta na e dialogo regional
guridad di cuminda modera of Hunger: “Nos a cuadruplica “Seguridad di Cuminda y Awa:
E representante di FAO tambe severo a bay di 55% na 2018- e cantidad di cushinanan di Den e caso di Republica Do- Un Agenda Man den Man.”

