Page 42 - awe1806_merged
P. 42

14                                                                                    Djabiènè 17 yüni 2022




          Mi ta  preokupá.  Hopi preokupá!                                                                         reskatá,  salbaguardiá  i  warda  infor-
       Preokupá pa e forma kon spesial-              SI NO PLANTA                                                  mashon tokante pasado di Boneiru, ta
       mente gobernante i ámtenarnan, pero                                                                         Nicky Pietersz i John Schermer. Nicky
       tambe nos mes,  ta  atendé, òf  no ta                                                                       un 70+ i John un 80+, ami un 60+. Nos
       atendé, ku nos patrimonio kultural-                                                                         no ta yòn mas.
       históriko  ta  bayendo  pèrdí.  Den  un  NO TIN KOSECHA(3)                                                  keda sin menshoná Lilianne de Geus i
                                                                                                                      Pero banda di nan dos, mi no por
       históriko. Nos patrimonio  kultural-
       seri di artíkulo, ku ta sali tres bes pa                                                                    Jay Haviser, dos otro persona ku sem-
       siman, lo mi bai  trata na konbensé  Pa: Bòi Antoin                                                         per a realisá  e importansia  di e tra-
       boso kiko mi kier men.              Mi ta preokupá. Hopi preokupá! Preokupá pa e forma kon spesial-         bou aki. Tambe mi mester menshoná
                                           mente gobernante i ámtenarnan, pero tambe nos mes, ta atendé,           prominentemente aki Ubaldo Anthony,
                  Yabi di pasado           òf no ta atendé, ku nos patrimonio kultural-históriko. Nos patrimo-     tambe un 70+ (+!), kende  semper a
          Promé ku mi kontinuá ku e seri aki,   nio kultural-históriko ta bayendo pèrdí. Den un seri di artíkulo, ku   komprondé importansia di nos trabou
       mi ke tòg splika bon kla ku mi inten-  ta sali tres bes pa siman, lo mi bai trata na konbensé boso kiko mi   i a aportá tambe na esaki. I pa no lu-
       shon no ta pa buska fama, gloria per-                                                                       bidá  Rudy  Domacassé,  kende  huntu
       sonal òf mérito pa e trabou aki. Mi no   kier men.                                                          ku Shirley Martis ta miembro di direk-
       tin  mester.  E  úniko  meta  ta  pa  logra   tur faseta di su bida.    Boneiru huntu ku su esposo Nico de   tiva te awe di FuHiKuBo.
       ku tur hende en general, pero spesi-   Lástima ku parti  di e entrevistan-  Haan, kende a duna un aporte grandi   Nicky Pietersz ta e úniko persona
       almente e sektor kultural di e isla aki,   an aki a bai pèrdí. Nan tabata grabá  na  grabashon  di  muzik  krioyo  di  Bo-  ku huntu ku mi konosé e kolekshon di
       realisá i komprondé kon importante e   riba sinta (reel to reel). Mi no tabatin  neiru pa pone riba CD. Nico a sòru pa   FuHiKuBo den nos plant’i mas. E tin un
       loke FuHiKuBo ta hasiendo ta pa fu-  aparato mas pa drai nan pa digitalisá.  nos kantantenan krioyo manera Ne-  bista den spesialmente nos biblioteka,
       turo.                               No tabatin ningun posibilidat e tempu  mensio Winklaar, Felipe St. Jago, Ana   kolekshonnan di foto i grabashonnan
          E lema ‘Yabi di pasado, porta pa fu-  ei pa digitalisá nan. Intentonan hasí pa  Thodé, Antonio  Trenidad  i otronan  a   di oudio. Ta un persona ku hopi hende
       turo’ ku FuHiKuBo ta usa mester bisa   haña plaka pa por a atkirí un aparato  bira  konosí.  Su  grabashonnan  inisial   no konosé, anke ku regularmente su
       tur kos. Ta un lema ku Nicky Pietersz,   asina no a duna resultado. Na sierto  tabata ku Grupo Watapana.    nòmber a sali fo’i mi boka i fo’i mi pèn.
       pilá di FuHiKuBo, a pensa pa deskribí   momentu e sinta a pega riba otro.                                      Durante alrededor di 15 aña Nicky
       e trabou aki. Nos ta habri pasado pa                                                Premio mayó             ta aportando na FuHiKuBo. El a digi-
       buska informashon ku kua nos por               Digitalisashon              E proseso di digitalisashon di kasèt   talisá  sentenáres  di  kasèt.  No  sola-
       sigui pa futuro.                       Pokopoko  e téknika  di digita-  konteniendo sentenáres di entrevista   mente di mi kolekshon,  sino tambe
          FuHiKuBo ta fundá na 1998 ku un   lisashon a drenta. Drai sinta di oudio,  balioso  a  haña  un  buèlta  sorpreden-  via FuHiKuBo kolekshonnan manera
       meta ámplio.  Tur loke tin di aber ku   kasèt  di  oudio  i  disko  ku  akseso  pa  te na momentu ku m’a konosé Nicky   Zikinza  (Brenneker/Juliana),  tambe
       kultura i historia. Den sentido mas am-  kòmpiuter. Mi a kuminsá hasi esaki mi  Pietersz i su kasá Lai na Kòrsou via   grabashon  di  entrevistanan  hasí  pa
       plio di palabra.   Forma kolekshon di   mes den kuminsamentu. Suerte ta ku  mi ruman muhé mayó Marita Strickx-  Rose  Mary  Allen.  Su  obra  di  digita-
       buki, dokumento, saka buki, traha pro-  mi a traha durante tres diferente peri-  Antoin. Nicky tabata kumpra bukinan   lisashon  ta  riba  www.archivoboneiru.
       grama kultural pa radio  i televishon,   odo  na  Radio  Nederland  Wereldom-  ku mi tabata saka regularmente maso-  com.
       organisá kurso di historia i kultura etc.  roep  (RNWO),  tambe  na  e  emisora  ménos 20 pa 30 aña pasá.      Un parti grandi di e archivo di foto
          Na fi n di e seri aki mi ta spera ku   lokal  ‘Voz  di  Bonaire’.  Esaki  a  pone   Nicky, desendiente di famia Debrot   i oudio di FuHiKuBo ta wardá tambe
       lo ta sufi sientemente kla pa tur hende   ku mi por a dominá e téknika aki hopi  di Boneiru  (Slagbaai),  tabatin interes   riba un NAS (mi ta splika despues kiko
       pakiko e loke nos ta hasiendo aki ta   bon.                             grandi pa kolektá  buki di eskritor di   esaki ta) na kas di famia Pietersz na
       importante. I ku lo pone fondo struk-  Loke nos a kuminsá digitalisá taba-  e islanan aki. El a resultá un premio   Kòrsou.
       tural disponibel pa sigui reskatá i   ta e kasètnan ku entrevista pa e pro-  mayó pa FuHiKuBo. Si no tabata pa   Nicky, meskos ku mi, tin amor pa
       salbaguardiá nos patrimonio kultural-  grama  Radio-Tópiko.  Pero  promé  ku  Nicky, hopi informashon di oudio lo a   historia  i  kultura.  E  no  ta  historiadó.
       históriko.                          e digitalisashon aki a kuminsá, maso-  bai  pèrdí.  Mi  ta  puntra  mi  mes  ku  si   Nicky awor ta un penshonado di De-
          Mi ke pa tur hende komprondé kiko   ménos meimei di dékada nobenta, un  awe  mi  tabata  embolbí  ainda  den  e   partamentu  di Aviashon  di Antia Hu-
       tin, kiko no tin,  kiko lo mester tin pa   señora hulandes oropeo, Els de Haan,  sektor aki. Nicky ta un premio mayó.   landes  (Kòrsou).  Míles  di  ora  di  su
       sigui habri nos porta pa futuro. Ku e   a dupliká nan tur pa evitá ku nan kali-  El a kai fo’i shelu.       tempu ei a hinka den digitalisashon
       yabi pa habri e porta di pasado nos a   dat ta bai atras.                  Mi por skirbi trankil ku e úniko dos   di foto, oudio i buki di e kolekshonnan
       reskatá hopi fuente, ta trata na salba-  Mi ke para un ratu aki. Els ta un se-  hendenan ku, na mi konsepto, a kom-  serka FuHiKuBo.
       guardiá nan, pero ainda tin hopi mas   ñora hulandes oropeo ku a bin biba na  prondé  kompletamente e trabou  di
       pa hasi.                                                                                                                Reclassering
          Lo mi sera e seri aki (falta ainda sí                                                                       Reclassering ta e instansia, un fun-
       hopi entrega mas) ku rekomendashon                                                                          dashon,  enkargá ku guia  den e pro-
       na esunan ku ke lesa i skucha.                                                                              seso di resosialisashon di personanan
                                                                                                                   ku haña  nan  mes den  problema  ku
                    Entrevista                                                                                     hustisia. Komo FuHiKuBo nos tabatin
          Pa sigui ku e yabi di pasado. Den                                                                        hopi kontakto den pasado ku Reclas-
       añanan nobenta a kambia e nòmber i                                                                          sering.
       konsepto di e programa Radio-Tópiko.                                                                           Dikon? Pasobra hues for di dékada
       El a haña e nòmber ‘Entrevista’, ku ta                                                                      nobenta a kuminsá ta duna kastigu al-
       e konsepto aktual di ‘Herensia’. Pues                                                                       ternativo na akusadonan hañá kulpa-
       un ‘Herensia’ pa radio, promé ku ‘He-                                                                       bel pa delito ku nan a kometé. Kastigu
       rensia di Siglo 20’ a kuminsá. Papia ku                                                                     alternativo  ta enserá ku un persona
       un invitado tokante su bida i karera. Mi                                                                    mester hasi trabou sin pago pa komu-
       so tabata enkargá ku e programa aki,                                                                        nidat.
       pa kua mi tabata usa e muzik ‘Azuse-                                                                           Kon nos a bini den kontakto ku Re-
       na’ di Edgar Palm komo tema. Un di                                                                          classering añanan pasá mi no por kòr-
       mi walsnan antiano preferí.                                                                                 da mas. Pero na sierto momentu nos
          Ku e programa ‘Entrevista’ mi kier                                                                       a kuminsá haña klientenan di Reclas-
       a reskatá informashon  di no sola-                                                                          sering ku mester a hasi sea kumpli ku
       mente hende di edat, sino tambe hen-                                                                        60, 120, 180 òf 240 ora di kastigu di
       de di edat mas abou, entre 40 pa 70                                                                         tarea pa komunidat.
       aña. Hendenan simpel di pueblo, pero                                                                           Embolbimentu di klientenan di Re-
       tambe hendenan den posishon klave,                                                                          classering na FuHiKuBo a pone ku
       manera polítika, sindikalismo, komèr-                                                                       nos a logra hopi trabou digitalisá. Tan-
       sio, deportei sektor kultural.                                                                              tu foto komo oudio, pero tambe kate-
          Di e tempu ei mi por menshoná                                                                            gorisashon di foto. De bes en kuando
       entrevista ku artistanan manera Ca-                                                                         tambe otro sorto di trabou.
       icai Cicilia, Papari Thielman, Jose Re-                                                                        Lástima ku e koperashon aki no a
       gales, sindikalista Juan Jacobs, polí-                                                                      sigui, anke ku último aki tin kontakto
       tiko Avelino Cecilia, Juan Mercera, pa   Durante alrededor di 25 di eksistensia FuHiKuBo a duna hopi kurso di   atrobe ku e instansia aki pa reanudá
       no lubidá Broertje Janga, ku kende mi   historia i kultura, tantu na papiamentu komo hulandes.              e koperashon ku a eksistí ántes. Tin
       a graba un seri di 5 entrevista tokante                                                                     hopi trabou pa hasi.
   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46   47