Page 5 - BNDIA ARUBA
P. 5
a5
entrevista/colofon Diamars 18 Februari 2020
Fundacion Lisette Gomes:
Persona local ta tuma contaco cu mucha riba wega
ORANJESTAD – Fun- Den Gomes su caso, e ta spli- “Mayornan, no kere cu un gaña nan mayor cu lo a gana
dacion Lisette Gomes ta ca cu e ta sigur cu su yiunan mucha ta safe pasobra e ta un premio pa asina nan topa,
tuma nota di e problema no ta hunga e wega ey. El a den camber y no den caya of ta usa e wega di rifa asina
serio riba wega di com- usa Fortnite como ehempel hungando wega. Esey no ta nan por manipula. Tambe
puter, celular y tablet. pa bisa cu tin dos caso cu a e caso. E ta tristo kico ta pas- por bisa cu mucha homber ta
Sinembargo e ta bisa cu yega asina leu cu hende local ando y nos lo keda hancho dificil pa ora di papia cu nan,
mester tene na cuenta cu a haci acto sexual via yamada pa kico ta pasando den cas y pero ta necesario pa evita un
muchanan, pa motibo cu a di video riba WhatsApp cu un vooral cu e mucha homber- situacion cu por ta ‘suma-
drenta varios melding in- mucha. nan”, e ta expresa. mente peligroso’.
dicando cu e tipo di wega
aki ta representa un peli- Gomes ta bisa cu ta tristo cu Por tin mucha cu ta bisa ‘esey “Hende local ta bezig ta
gro pa nan. no por trata cu esaki, pa mo- ta coy kens of no ta berdad’. fechoria cu nos mucha y no
tibo cu no tin mucho cu por Gomes ta bisa cu ta miho hende di afo. Mayornan tin
Nan fundacion a haya un haci mirando cu tin un mu- preveni cu lamenta, pa mo- derecho pa coba den telefon
melding cu a trece punto cha cu a elimina e number. tibo cu tin caso ta pasando na te ora cu mucha tin 18 aña.
di preocupacion, ‘no ta a e Sinembargo tin caso cu mu- Aruba. Pa cu esaki e funda- Awendia celular ta un luho,
prome melding cu nos ta cha ta corda e number y por cion ta keda enfatisa riba tur e tempo di nos tempo ta biba
haya’ for di mayornan pa mustra ken e persona ta. punto cu mayor tin cu haci di sin celular, no mester di dje.
asina informa tocante ‘por controla wega y celular. No ta bon pa muchanan de-
ehempel Fortnite’, cu ta mira “Mucho cos no por haci pa- masiado jong tin acceso na
varios caso den cual person- sobra si no tin su number of e Den un caso cu Gomes a rednan social, unda por ta un
anan hungando e wega kier informacion riba dje, no por menciona, sa di mucha cu ta peliger”, el a bisa.
por tin comunicacion cu sa ken e persona ta. Por ta cu
otro. persona a destrui su number
ora el a ripara cu varios hen-
E wega ta conoci, cu mayoria de tabata den comunicacion
di mucha homber ta hunga cune pa puntr’e si e ta bezig
esaki pero tambe esunnan cu menor di edad”, el a com-
menor di edad ‘bou di 13 parti.
aña’. E fundacion a haya ca-
sonan den cual a bin haya sa Locual si por menciona ta pa
cu e muchanan tin comuni- haci alerta pa mayornan habri
cacion cu persona local y per- nan wowo y no kere cu abuso
sona di afo a traves di e wega. sexual ta sucede cu mucha
muhe so. E ta sucede cu mu-
Sinembargo e comunicacion cha homber tambe den e tipo
cu tin ‘no ta uno sano’ pa di caso nan aki, ‘den tur caso
motibo cu tin varios mucha por’.
cu a duna persona nan num-
ber di telefon y ta comunica
via WhatsApp, ta haci yamada Mayornan mester pone aten-
di video y adulto local ta haci cion na locual e muchanan
actonan sexual ‘cu a yega asi- ta haci. Riba nan pagina di
na leu cu a pidi pa topa cu e Facebook a pone varios aler-
muchanan’. ta, ‘esey a manera lanta nan’,
y a duna mas detaye cu nan a
Den e caso cu a haya, e haya yamada di persona local.
muchanan a conta nan may-
ornan cu a ricibi yamada. No por bisa si tur caso ta bay
Den situacion asina e mucha over e mesun persona, pero
ta keda inocente, nan ta acep- ta keda enfatisa cu mayornan
ta cu nan a duna e number di mester ta mas pendiente cu
celular na un persona cu no e diferente wega y e comu-
conoce. nicacion via headphones ora
muchanan ta papia cu hende
Pero locual Gomes a bisa cu sin sa ken nan ta.
ta keda preocupante, pasobra
tin algun mucha cu a bisa cu Tin caso cu por yega asina leu
no a duna number den e wega cu ta bira un situacion pelig-
pero toch a ricibi yamada di roso. Por ehempel un mucha
persona local. Mayornan a homber di 12 of 13 aña ta coy
purba comunica cu e num- su bais y bisa ‘ban topa un ca-
ber, pero e persona a blokia minda’ sin sa kico intencion
esaki di biaha. di berdad ta. E yamada ta pa
mayornan cu ta keda respon-
Pa e motibo ey, nan tin e per- sabel, ya cu ‘prevencion ta e
sona, pero nan no sa ken e ta. miho arma cu tin’.
“E por ta cu e mucha den su
inocencia a duna e number Tin algun mayor cu no ta
of di otro persona, manera e tum’e na serio pasobra nan
number ta sali un caminda. no ta mira e gravedad di e
Nos no sa tur e detaye di e caso. Ta keda importante pa
weganan aki.” mayor controla, sa cu ken e
muchanan ta papia, kico nan
Nan ta menciona Fortnite, ta haci, no lag’e keda cu celu-
pero ‘personalmente nos no lar zomaar.
tin experiencia cu e wega aki’.