Page 10 - bon-dia-aruba-20231121
P. 10

a10    regional
                Diamars 21 November 2023

                               Colombia: Tribunal ta duna ultimatum na Gobierno pa

                                                            escasez di medicamento




            (Infobae)  -  Ministerio                                                                                            dicamento resalta pa Tribunal
            di  Salud  y  Invima  no  a                                                                                         como  esnan  atrasa,  e  mag-
            cumpli  cu  Tribunal  di                                                                                            istrado  Lasso  a  cuestiona  cu
            Cundinamarca  pa  pre-                                                                                              tabatin solamente 65 tramite
            senta un plan di urgencia                                                                                           di medicamento den escasez
            pa trata e crisis di medica-                                                                                        y no 27.904 cu ta keda sin re-
            mentonan na Colombia.                                                                                               solve, ni tampoco ta indica ki
                                                                                                                                proceso ta bay haci.
            Awor  e  autoridad  hudicial  a
            notifica cu si den tres dia no                                                                                      Tribunal  den  su  decision,  a
            lo  cumpli  cu  e  solicitud  cu                                                                                    pone  un  audiencia  pa  29  di
            a  ser  pidi  dia  30  di  october,                                                                                 november  den  cual  tanto
            ta  bay  cuminsa  un  proceso                                                                                       minister  como  e  director
            contra e funcionarionan di e                                                                                        mester  asisti  of  conecta  vir-
            entidadnan aki. Loke ta nifica                                                                                      tualmente pa haci siguimento
            cu  ta  bay  evalua  sancionnan                                                                                     na e plan urgente cu mester
            pa  no  cumpli  cu  un  orden                                                                                       haci den proximo dianan.
            di  un  magistrado  pa  entrega                                                                                     E  proceso  aki  a  cuminsa  pa
            un plan di respuesta pa e cri-                                                                                      un accion popular acompaña
            sis  di  medicamentonan  na  e                                                                                      di  Procuraduria  General  di
            pais. “Prome cu lo tuma e ac-                                                                                       Nacion,  despues  cu  Invima
            cionnan debi, ta REKERI na                                                                                          a emiti un rapport den cual a
            e  señor  minister  di  Salud  y                          Salud no a duna un diagnos-  di e medida di e accion popu-  señala  cu  377  medicamento
            Proteccion Social, Guillermo  E decision di e autoridad hu-  tico di e causanan di e prob-  lar, debi cu nan ta argumenta  registra na e pais, 245 tin al-
            Alfonso Jaramillo Martínez, y  dicial ta di dia 17 di novem-  lematica  demanda,  como  cu e situacion tabata bin for  gun tipo di riesgo di escasez.
            director di Instituto Nacional  ber, un dia despues cu e plaso  tampoco a establece e plan di  di 2019 y no ta culpa di Go-
            di Vigilancia di Medicamento  inicial  pa  entrega  e  plan  di  urgencia pa no conta cu tar-  bierno  nacional  actual,  asina  Den  e  prome  decision  di  e
            y Alimento (INVIMA), Ger-    urgencia  debi  na  e  situacion  eanan,  cronograma  y  activi-  como  tambe  cu  tabatin  otro  Tribunal cu a ordena establ-
            mán  Velásquez  Arango,  pa  a vence. Aunke e entidadnan  dadnan estableci pa atende e  actornan  cu  ta  influi  den  e  ece un plaso di 10 pa presenta
            den un termino di tres (3) dia  a contesta e rekerimento di e  situacion.              disponibilidad  di  medica-  un plan di urgencia, Invima a
            siguiente na e presente noti-  Tribunal, esey no tabata sufi-                          mentonan  pa  pashentnan  di  presenta un recurso na Con-
            ficacion,  duna  cumplimento  ciente.                     Pa  e  magistrado,  Ministerio  sistema  di  salud,  aunke  di  seho di Estado cu e obhetivo
            na e orden di dia 20 di octo-                             di  Salud  y  Invima  a  entrega  acuerdo cu e medio aki, In-  di trek e medidanan cautelar.
            ber 2023,” Tribunal di Cun-  Segun loke e corant El Tiem-  un rapport cu tabata pretende  vima a comprometi su mes di  Sinembargo, e solicitud a ser
            dinamarca a señala.          po  a  revela,  Ministerio  di  mal  informa  di  e  concesion  agilisa e solicitudnan di me-  rechasa.




                         Bolivia: Candela ta destrui por lo menos cinco parke natural

            (France24) – Por lo menos  mas  espacio  pa  ganado,  spe-  situacion dia 17 di november.  Mercado   (15.243   km2),
            cinco parke natural di Bo-   cialmente den regionnan di e  Ademas, el a bisa cu a iden-  Parke  Nacional  y  Terito-  El a splica cu segun e calculo,
            livia,  algun  di  nan  boske  pais aki, segun vice-minister  tifica “un respuesta inadecua”  rio  Indigena  Isiboro  Sécure  mester tuma na cuenta cu un
            Amazonico,  ta  kimando  di Defensa Civil a bisa.         y “debilidadnan halto” di par-  (12.362  km2),  Parke  Nacio-  estudio  cientifico  di  2021  a
            y ta destruyendo casi tres                                ti di varios nivel di Estado pa  nal  Amboró  (6.376  km2)  y  establece cu durante candela
            miyon  hectar  na  cuatro  “Den  periodo  di  secura  cu  atende cu e situacion.       Reserva  di  Biósfera  y  Tera  registra  na  Chiquitania  na
            region di e pais, segun un  e  pais  ta  bibando,  e  conse-                           Comunitario di Origen Pilón  2019, 5.9 miyon bestia a muri
            rapport  di  Defensor  di  cuencianan di e candela a bira  Segun  e  rapport,  e  arean-  Laja (4.000 km2).         pa candela den un area di dos
            Pueblo.                      pio,  nos  ta  preocupa  pa  nos  an  protegi  daña  ta  Parke  E cantidad precies di areanan  miyon di hectar cu a kima.
                                         areanan  protegi  di  caracter  Nacional  Madidi  (19.000  kima  durante  aña  –  mayoria  “E  consecuencianan  ta  real-
            E  candela  a  ser  provoca  pa  nacional cu ta ser afecta pa e  km2),considera  como  esun  for di juli – ta abarca te awor  mente  extremo.  Nos  ta  bay
            agricultornan chikito den un  candelanan  forestal,”  Clau-  cu  mas  biodiversidad  na  2.9 miyon hectar, segun De-  keda  sin  boske  na  Bolivia  si
            practica tradicional cu nan ta  dia  Flores  representante  di  mundo pa Sociedad pa Con-  fensoria.                esey ta avansa,” e cientifico cu
            yama “Chaqueo”, pero tambe  Defensor  di  Pueblo  a  señala  servacion  di  Bida  Silvestre                         ta biba na Amazonia for di 20
            pa empresarionan pa asina tin  ora a presenta un rapport di e  (WCS);  Parke  Noel  Kempff  Ademas,   e   representante  aña caba a adverti.
                                                                                                   tambe  a  haci  un  yamado  pa
                                                                                                   manda cuminda pa indigena-   Un  di  e  zona  mas  afecta  pa
                                                                                                   nan di e areanan afecta y pa  e  candela  descontrola  cu  ta
                                                                                                   tur  autoridad  busca  un  uni-  rondia  e  municipionan  tur-
                                                                                                   dad pa e crisis, “pasobra den  istico di San Buena Ventura,
                                                                                                   e luga nan ta bibando un fi-  ta  unda  casi  6.000  habitante
                                                                                                   erno.”                       ta biba y na Rurrenabaque cu
                                                                                                                                cerca  di  15.000,  e  portanan
                                                                                                   Te ayera, no tabatin cifranan  di  e  parke  Madidi,  na  nort
                                                                                                   oficial di e bestianan, sinem-  di  La  Paz,  na  unda  e  siman
                                                                                                   bargo,  e  biologo  Hulandes  aki    produci  evacuacion  di
                                                                                                   Boliviano  Vincent  Vos,  in-  varios comunidad indigena y
                                                                                                   vestigado  di  Universidad  campesino.
                                                                                                   Autonomo de Beni José Bal-
                                                                                                   livián (UABJB) na Amazonia  “Nos  ta  haciendo  loke  nos
                                                                                                   Boliviano, a señala cu e per-  por, pero tur cos ta indica cu
                                                                                                   didanan di bestia pa via di e  a sali for di man,” el a agrega
                                                                                                   candela ta hopi halto y a haci  despues cu Gobierno a man-
                                                                                                   un  calculo  di  10  miyon  di  da un helicopter na e zona pa
                                                                                                   bestia cu por a muri.        purba di paga e candela.
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15