Page 17 - HOH
P. 17

A7
                                                                                                          SALUD Diabierna 28 november 2025
                Investigacion ta descubri cu adultonan cu salario abao tin mas chance

                                                      di enfrenta problema di djente



            (NLTimes)—Un  rapport                                                                                               adultonan  cu  salario  abao  a
            nobo di Rijksinstituut voor                                                                                         mira  un  profesional  dental,
            Volksgezondheid  en  Mi-                                                                                            compara cu 87% entre adul-
            lieu (RIVM) ta mustra cu                                                                                            tonan  cu  salario  mas  halto.
            adultonan cu salario abao                                                                                           Un den cinco encuestador cu
            y menos educacion na Hu-                                                                                            salario  abao  a  bisa  cu  cuido
            landa ta experencia salud                                                                                           dental  ta  “demasiado  caro,”
            dental mas malo compara                                                                                             compara cu 12% den hogar-
            cu  gruponan  mas  rico  y                                                                                          nan di salario mas halto.
            educa.  E  rapport  Moni-
            tor      Mondgezondheid                                                                                             Adultonan  cu  salario  abao
            2025,  publica  diamars,  ta                                                                                        tambe  ta  skeiro  djente  me-
            e  prome  estudio  nacional                                                                                         nos frecuente. Setentiun por-
            pa documenta claramente                                                                                             ciento ta skeiro al menos dos
            e disparidadnan aki.                                                                                                biaha pa dia, compara cu 78%
                                                                                                                                den gruponan cu salario mas
            E  hallazgonan  ta  mustra  cu                                                                                      halto.
            14%  di  adultonan  cu  salario
            abao ta bisti dentadura, com-                                                                                       Lider di proyecto na  RIVM,
            para cu 4% entre gruponan cu                                                                                        Babette Everaars, a bisa cu e
            salario mas halto. Entre hen-  Perdida di djente ta presenta  scoge extraccion  pasobra nan  hopi  bon,  compara  cu  75%  resultadonan ta alinea cu in-
            de cu un nivel di educacion  un di e buraconan mas grandi.  costa menos cu proceduran-  entre  adultonan  mas  rico.  vestigacion existente. “Hende
            mas  abao,  un  den  cinco  ta  Bintiseis porciento di e grupo  an pa salba un djente.   Apenas  63%  di  e  grupo  cu  cu  menos  placa  ta  demostra
            depende riba protesis dental.  cu salario abao tin menos cu                            menos  educacion  ta  reporta  comportamento menos salu-
            Dolor di djente tambe ta mas  20 djente natural—e minimo  Auto-registracion  di  salud  bon  salud  oral,  compara  cu  dable y tin menos acceso na
            comun: 18% di adultonan cu  necesario  pa  funcionamento  oral ta sigui e mesun patron-  78% entre hende cu diploma  cuido,”  el  a  bisa,  agregando
            salario  abao  ta  reporta  dolor  adecua—mientras cu e grado  chi. Sesentishete porciento di  di hbo of mas halto.   cu  e  estudio  no  a  establece
            di  djente,  compara  cu  15%  ta  11%  entre  gruponan  mas  hende cu salario abao ta con-                         conexion causal.
            den gruponan mas rico.       rico. E rapport ta nota cu sa  sidera nan salud oral bon of  Den  e  ultimo  aña,  76%  di

                    Resultado nobo di test di sanger pa cancer ta sconde un problema

                                                                       preocupante



            (TheConversation) – Pro-                                                                                            tecta  tur  cos.  Tambe  ta  au-
            greso  den  reduci  e  canti-                                                                                       menta  e  riesgo  cu  pashent
            dad total global di cancer                                                                                          por haya siguransa falso di un
            ta  keda  dolorosamente                                                                                             resultado negativo, potencial-
            slow, pero un test di sanger                                                                                        mente atrasando diagnostico.
            nobo  a  genera  nivelnan
            inusual  di  speransa.  In-                                                                                         Estadisticonan ta adverti cu e
            vestigadornan  ta  bisa  cu                                                                                         PVV, specificidad y sensibili-
            esaki  por  haci  screening                                                                                         dad reporta ta calculacion en
            rutinario  mas  efectivo                                                                                            bes di cifra fiho, y cada un ta
            door  di  detecta  cancer                                                                                           bin  cu  incertidumbre.  Nan
            mas trempan, na momen-                                                                                              tambe ta nota cu test hopi bi-
            to cu tratamento tin miho                                                                                           aha ta presta menos bon fuera
            chens di scapa bida.                                                                                                di  estudionan  controla  cui-
                                                                                                                                dadosamente,  loke  ta  nifica
            E test di sanger Galleri, desa-                                                                                     cu precision den mundo real
            roya pa compania Mericano,                                                                                          por ta mas abao.
            Grail, ta e opcion mas recien
            cu ta atrae atencion mundial,                                                                                       Pues, unda esaki ta laga e test
            despues cu resultadonan den                                                                                         Galleri?  E  por  bira  un  adi-
            estudio inicial a keda describi                                                                                     cion  util  na  programanan  di
            como  “emocionante”  pa  in-  mas  di  cerca  kico  e  cifranan  cial: “Si mi test positivo, cua  tin  implicacion.  Si  test  tur  screening den futuro, tanten
            vestigadornan.               aki realmente ta nifica.     ta  e  chens  cu  realmente  mi  hende  mayor  di  50  aña  den  cu dokter y pashent no mira
            Un comunicado ta bisa cu e  Promesa  inicial  no  semper  tin cancer?” Tambe ta nifica,  Reino Uni – mas cu 26 mi-  resultadonan  negativo  como
            test,  actualmente  den  estu-  ta  traduci  na  prestacion  den  sinembargo, cu 38 porciento  yon  persona  –  e  mesun  tasa  definitivo.
            dio door di NHS, por detecta  bida real.                  di  resultado  positivo  tabata  mes lo genera mas di 100mil
            señal di 50 cancer y corecta-                             un alarma falso.             falso positivo.              Pero  e  sensibilidad  abao  ta
            mente identifica e malesa den  E  estudio  Pathfinder  2,  in-                                                      nifica cu por faya hopi cancer
            62  porciento  di  hende  cu  ta  volucrando  23.161  persona  Specificidad  –  con  hopi  bi-  Loke  ta  discuti  menos  am-  den  su  forma  actual.  E  test
            haya un resultado positivo.   mayor di 50 aña na Merca y  aha un test ta evita diagnos-  pliamente  ta  sensibilidad,  e  tambe ta caro – 949 dollar na
                                         Canada sin diagnostico ante-  tico falso di cancer – ta igual-  midi di con hopi caso real di  Merca  –  y  ningun  evidencia
            Tambe  ta  parce  di  ta  alta-  rior di cancer, a produci e ci-  mente importante, mirando e  cancer e test ta detecta. Den e  te  awo  ta  mustra  cu  su  uso
            mente  precies  den  descarta  franan cu awo ta circula am-  ansiedad y follow-up medico  medida aki, e resultado tabata  ampliamente ta reduci morto
            cancer, cu un tasa reporta di  pliamente. Di e 216 pashent  genera pa un resultado incor-  40.4 porciento, loke ta nifica  di cancer.
            99.6 porciento di exito entre  cu a test positivo, 133 despu-  ecto.                   cu e test a faya como tres di
            esnan cu no tabatin e malesa.  es  a  haya  un  diagnostico  di  Aki, e test tabatin bon presta-  cada  cinco  cancer  cu  a  apa-  E data inicial ta duna speransa,
            Na prome bista, e cifranan aki  cancer, dunando e “balor pre-  cion: 99.6 porciento di hende  rece durante e siguiente aña.   pero talbes mester controla e
            ta parce di representa un stap  dictivo positivo” (PVV) di 62  sin  cancer  tabatin  un  resul-                     entusiasmo. E tecnologia por
            significante  bayendo  dilanti.  porciento  cu  a  keda  reporta  tado negativo corecto.   E  deficit  aki  por  decepciona  ta un stap bay dilanti, pero no
            Pero prome cu cuminsa cel-   ampliamente.  E  metrico  aki                             esnan cu speransa pa un her-  ta un solucion riba su mes.
            ebra, ta vale la pena pa mira  ta contesta un pregunta cru-  Asina mes, e cifra fuerte aki  ment  di  screening  cu  ta  de-
   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22