Page 5 - HOH
P. 5
10 LOCAL AWEMainta Diamars, 5 Augustus 2025
Tras di porta cera:
E bataya secreto cu hopi hende muhe Arubano ta confronta
TIN un problema creciente na Aruba cu raras bes nos ta papia di dje—uno cu ta
scondi na bista di tur hende. Mas y mas hende muhe ta luchando den silencio cu
dependencia na alcohol, pero como cu e no ta cuadra cu e imagen tipico di adic-
cion, e ta pasa sin cu hende ripara. E hende muhenan aki por ta mama, maestra,
cuidado, of doño di negoshi—muhenan cu pafo ta funciona bon, pero paden ta
bringando un lucha diario.
Di hopi manera, sociedad a haci’e mas dificil pa nan papia. Normanan cultural ta
bisa hende muhe cu nan mester ta fuerte, trankil, y den control. Admiti cu bo tin
un problema cu alcohol no ta alinea cu e imagen ey, specialmente den comuni-
dadnan cera caminda redo ta core lihe y huicio ta yega lihe. Pa un hende muhe,
bebe di mas ta trece un stigma hopi mas profundo cu ne cu pa un hende homber.
Un homber cu ta bebe di mas por wordo escusa como stress of social. Un hende
muhe? Mas probabel e ta wordo tilda di iresponsabel of incapaz. di famia, y hasta socialisacion na trabou. Pero
ora e ta wordo uza pa maneha dolor emocional,
E tipo di presion ey ta mantene hende muhe den silencio. Pues, nan ta bebe na soledad, of presion, silenciosamente e ta cambia
cas. Despues cu e yiunan bay drumi. Mientras ta cushinando. Un par di glas di den algo otro. Y ora e sosode cu hende muhe, hopi
biña, un rutina di anochi—facil pa ignora, te ora e bira un necesidad. Pa hopi, e biaha e ta keda scondi pa añanan largo.
patronchi aki a cuminsa durante e pandemia, ora cu stress, ansiedad, y isolacion
a mescla cu e demandanan di bida na cas. Alcohol a bira un manera pa maneha Poco hende muhe na Aruba ta busca ayudo pa
emocion, y el a keda. problemanan relaciona cu alcohol, no pasobra
nan no mester di dje, sino pasobra nan tin miedo
Loke ta haci alcoholismo silencioso specialmente peligroso ta con facil e ta pa di loke e por costa nan—reputacion, confi-
sconde—y con normal el a bira. Bebida ta parti di hopi celebracion, reunion ansa, relacionnan. Tambe tin falta di espacionan
caminda hende muhe ta sinti nan mes berdade-
ramente sigur pa habri nan curason tocante loke
nan ta pasando aden. Hopi ta sigui lucha nan so,
sperando cu lo e pasa.
Pero e silencio aki tin su prijs. Relacionnan ta
kibra. Salud mental y fisico ta sufri. Y yiunan,
aunke nan no ta compronde completamente, ta
ripara ora algo no ta na ordo.
A yega ora pa reconoce cu alcoholismo no semper
ta mustra dramatico of buyoso. Tin biaha e ta
parce e bisiña, e cahera amabel, e mama na scol
buscando yiu. Y te ora nos crea espacio pa comb-
ersacionnan honesto, hopi di e hende muhenan
aki lo sigui sufri den silencio.
Nos mester laga e berguensa cu ta rondona hende
muhe y adiccion bay. Pasobra e berdad ta, nan
no ta fracasando—nan ta sufriendo. Y nan merece
comprension, no huicio.
Laga nos cuminsa pa scucha. Scucha di berdad.
Esey por t’e prome paso pa yuda hopi hende muhe
haya nan caminda bek na nan mes.

