Page 53 - MIN VOS, 28 April 2015
P. 53

PAGINA 36                                                                       DIARIO                                                     DIAMARS 28 APRIL 2015

                                                               Prome parti:

Cancer ta e prijs di biba cerca di un refineria di petroleo

E efectonan di e contaminantenan emiti den aire y awa ta conoci y documenta mundialmente

ORANJESTAD (AAN):                                 tin riba salud di e habitan-  y Benzene na estado di       estudionan aki ta alarman-    uba ta posiciona nan mes
Establecimento di Refin-                                                                                                                   contra di por ehempel e
eria petrolero na Aruba                           tenan den cercania y nan      Georgia na Merca             te. E tema ta interesante     molina nan di biento, pa-
a trece cu un periodo di                                                                                                                   sobra nan lo ta malo pa
desaroyo economico sin                            no ta alentador.              American Cancer Society      na e momentonan aki, mi-      salud.
precedente pa Aruba cum-                          Refineria Lysekil na Sue-                                                                Esaki nan ta haci, sin algun
insamento di siglo pasa.                          cia ta un di e refinerianan   a publica un investigacion   rando cu gobierno a anun-     documentacion serio. Pero
LAGO, cu a keda un poco                           mas moderno na Europa y                                                                  ora ta trata di e refineria,
mas di 50 aña na Aruba, a                                                       interesante na 2013, ca-     cia cu Valero a di cuminsa    nan ta busca pa habri’e no
trece, banda di desaroyo                          su relacion cu Lukemia                                     desmantelacion di e refin-    matter what, ignorando e
economico, tur sorto di                                                         minda a busca e relacion     eria.                         impacto di contaminante-
cambio den e comunidad                            Un investigacion impor-                                                                  nan carcinogenico manera
chikito di e tempo ey.                                                          entre non-Hodgkin Lym-       Cu esaki ta yega un punto     Dioxido Sulfurico, Ben-
Hopi di e cambionan ta-                           tante cu a wordo haci na                                                                 zene, 1.3 Butadiene, Naph-
bata positivo, pero tabata                        un di e refinerianan mas      phoma y facilidadnan (na     den nos historia caminda      thalene y mucho mas.
tin algun menos positivo.                         gandi y moderno di Euro-                                                                 Mirando cu e ultimo dec-
E contaminacion ambi-                                                           Georgia, USA) cu ta con-     cu contaminacion na gran      adanan despues cu LAGO
ental (aire, tera y lama) a                       pa, tabata tin resultadonan                                escala ta yega na su final    a bay for di Aruba, e refin-
trece cu ne un efecto nega-                                                     tamina e ambiente cu Ben-    na Aruba.                     eria e ‘struggle’ pa keda
tivo pa salud di esnan cu                         alarmante.                                                                               habri bou di por lo menos
ta biba den cercania di e                                                       zene, cu ta un carcinogeno   Na varios ocasion e ultimo    4 doño den unicamente dos
refineria.                                        Mirando cu ta trata di un                                                                decada, ta parce di ta un
E holor di ‘Sulfa’ na San                         refineria moderno, a asumi    cu link na cancernan di      añanan, a constata cu varios  bon ora pa stop cu e soño
Nicolas                                           cu e efectonan lo ta hopi                                                                barata ey, pasobra salud di
Ken no por corda e holor cu                                                     sanger.                      tipo di cancer (incluyendo    hende no ta algo pa hunga
San Nicolas tabata conoci                         abou, pero e contrario ta-                                                               cu ne y pio ainda, pa haci
p’e? Un holor fuerte cu                           bata berdad. Cientificonan    Facilidadnan di e tipo aki   non-hodgkin lymphoma y        politica cu ne.
habitantenan mester a biba                        Sueco, Baregard, Holm-        ta inclui refinerianan pe-
cu ne, pero pa bisihtante-                                                      trolero. A resulta cu e in-  Lukemia) a wordo diag-
nan di San Nicolas e tabata                       berg y Sallsten, a descubri
simplemente un molester                                                         cidencianan di cancer den    nostica den habitantenan
of incomodidad temporal.                          un aumento remarcabel di      areanan cerca di refineri-
E aire stinki cu e habitante-                                                   anan ta halto, y Benzene     di San Nicolas, pero hopi
nan di San Nicolas mester                         incidencianan di Lukemia
a biba tabata contene con-                                                      ta e contaminante cu a in-   no a wordo haci, mirando
taminantenan (carcinogen-                         bou di habitantenan cu
ico = canceroso) peligroso                        ta biba cerca di refineria    vestiga su presencia den e   e impacto economico cu e
pa salud humano.                                  Lysekil na Suecia (costa                                   refineria semper tabata tin.
Refinerianan, mundial-                                                          estudio aki.                 Pero muri di cancer no ta
mente, ta conoci pa con-                          West).
taminacion cu substanci-                          E refineria aki ta dispone    E investigacion aki, haci    algo bunita ni heroico, ta
anan manera, entre otro,                          di e miho tecnologia y        pa cientificonan di e
Dioxido Sulfurico (SO ) y                                                       “Lymphoma Program” di        algo hopi tristo.
                                                  systemanan moderno pa
                                               2                                Emory University na At-      Ta tristo cu na Aruba tin
                                                  limita polucion y contami-
Benzene cu ta quimiconan                                                        lanta (Georgia, USA) y ta-   gruponan (politico) na Ar-
cu ta sumamente dañino                            nacion y asina mes tabata
pa salud. Rond di mundo                                                         bata bou di supervision di   Koningin Wilhelmina Fonds
a haci investigacionan di                         tin un diferencia grandi                                     a reuni cu Gobernador
e impacto cu refinerianan                                                       Dr. Christopher Flowers.
                                                  entre e incidencia di luke-                                ORANJESTAD(AAN)--             Richard a informa Su Ex-
                                                                                Nan a haci uzo di infor-     Recientemente dos miem-       celencia riba e servicionan
                                                  mia entre e parokianan den                                 bro di directiva di Kon-      cu e fundacion ta brinda y
                                                  cercania di e refineria y e   macion di Environmental      ingin Wilhelmina Fonds        tambe con ta bayendo cu e
                                                  parokianan cu tabata fungi                                 Aruba a reuni cu S.E.         colecta anual cu ta andan-
                                                                                Protection Agency (EPA)      Gobernador Fredis Refun-      do na e momentonan aki
                                                  como e control di e estudio                                jol. Durante e audiencia      pa asina recauda fondo pa
                                                  cientifico aki.               y di US Census Bureau pa     cu Gobernador, secretaris     e instancia por sigui yuda
                                                  Den e parokinan den cer-                                   Ivi Hernandez Swaen y         comunidad preveni y com-
                                                  cania di e refineria e inci-  analisa e patronchi geogra-  commissaris Bojoura Cos-      bati cancer.
                                                  dencia di Lukemia tabata      fico di casonan di non-
                                                                                Hodgkin Lymphoma den
                                                  50% mas halto cu tabata
                                                                                e estado di Georgia entre
                                                  spera pa e ultimo 30 añan-
                                                                                1999 y 2008.
                                                  an (teniendo den cuenta
                                                                                E grupo a examina e aso-
                                                  e tecnologia moderno pa
                                                                                ciacionnan entre casonan
                                                  limita contaminacion).
                                                                                nobo di Lymphoma y e fa-
                                                  Estudio di e relacion entre   cilidadnan, manera refin-
                                                                                eria, cu ta emiti Benzene
                                                  non-hodgking lymphoma
                                                                                den awa y/of aire.

                                                                                Na Aruba tin un falta di

                                                                                consciencia relaciona cu e
                                                                                refineria na Aruba
                                                                                E resultadonan di e tipo di
   48   49   50   51   52   53   54   55   56   57   58