Page 11 - bon-dia-aruba-20201006
P. 11

A11
                                                                                                      opinion Diamars 6 OctOber 2020

                 Demencia kico e ta y kico ta wordo haci den e parti clinico cientifico?



            Demencia  ta  un  topico  ma cu mi caba. Ma, no ta den
            actual. Tin hopi desaroyo  e caya aki mi a bin biaha pasa?
            pa  loke  ta  e  parti  clinico  Ta con yam’e atrobe? Mi n’ sa
            y  cientifico.  Hopi  publi-  paga mucho tino riba nomber
            cacion  di  investigacion  di caya, pa colmo aki tin hopi
            pa purba para of al menos  caya sin nomber. Mi tin basta
            mitiga  e  desaroyo  di  de-  rato ta core rond caba; segun
            mencia  den  su  diferente  mi, mi a pasa un par di biaha
            facetanan.                   den e caya aki. Laga mi bolbe
                                         bay na unda mi a drenta den
            Tambe di e forma con pa tra-  e bario. E porta di cas ta blan-
            ta  un  persona  cu  demencia,  co? Berde? Ta ki colo e porta
            no  solamente  medicamente,  ta atrobe?
            sino tambe socialmente. Ami
            kier  simplemente  drenta,  Un cos asina simpel cu hen-
            of  al  menos  purba  drenta,  de  no  ta  paga  tino  riba  dje.
            den e personalidad di e per-  Mi mester bisa e señora pa e
            sona  demente.  Den  kico  e  pone su nomber riba e heki,
            ta  sinti,  con  e  ta  experencia  ta  mas  facil.  Aha,  segun  mi
            e  proceso,  su  angustianan,  esaki ta e caya. Porfin, ta bon
            su dudanan, su anhelonan y  mes. No tin niun auto. Porta
            tambe, si, tambe su momen-   cera  den  e  calor  aki,  ta  ken
            tonan  di  goso  y  alegria.  Tur  por? Dicon e porta ta cera di-
            hende di un manera of otro  asabra, si e sa cu hende ta bin
            ta  cera  conoci  cu  demencia.  pa corta cabey? Mi ta bay bisa
            Ami tambe a cera conoci cu  mi rumannan pa no bin mas
            demencia hopi di cerca. De-  cerca e señora aki, e ta falso,
            liberadamente  mi  ta  uza  e  el a cera porta pa mi.
            expresion ‘cera conoci’ y no
            ‘wordo confronta cu’. No ta  Ata  ...  nan  ta  tuma  parti  p’e
            solamente  e  doño  di  curpa,  tambe, nan ta bisa mi cu nan
            esta e persona cu ta desaroya  si a haya porta hancho habri
            demencia ta pasa den un pro-  te  cu  nan  a  haci  nan  cabey.
            ceso  grandi  di  cambio,  pero  Tsss, e kensnan, gusta lembe
            tur hende rond di dje. Mi ta  hende,  ami  si  no.  Hm,  car-
            haya importante pa comparti  amba  m’a  cera  mi  mes  pafo
            esaki  cu  e  lesado,  pasobra  e  atrobe. Mi ta bay bolbe te ora
            contenido por ta reconocibel  un hende yega cas, pa nan no
            pa hopi hende, sin cu e mes-  cuminsa chelele na mi cabes
            ter tin relacion directo cu un  ta  kico  a  pasa  cu  mi  ta  mas
            persona of famia specifico.  bruha cu nasi goreng ultimo
                                         tempo. Masha dia mi ta bisa
            Ta poco poco mi bela ta paga  mi mes cu mi mester cumin-
            Ta  unda  mi  a  laga  mi  yabi?  sa come miho, no keda traha
            Mi ta cera wowo pa concen-   tur dia te laat, tuma mi pauze
            tra. Mi ta mira e yabi, pero mi  merdia pa come.
            no por distingui na unda e ta.
            Cana bay bek y haci henter e  Pero con? Tin cliente cu ta e
            movemento  di  nobo.  Nada.  ora ey so nan por pasa cerca
            Ay  caramba,  mi  bista  ta  cay  mi na oficina. Mi ta cumpra
            riba  mi  auto  parkeer  dilanti  diferente  pildo  pa  memoria
            cas. Kens  berdad! Unda mas  na e botica banda di mi ofi-
            cu den mi auto. Alivio! Mi ta  cina. Mi ta warda nan den mi
            laga e yabi den auto pa mi no  lessenaar cer’e na yabi. E sopi
            perd’e. Masha dia mi ta sinti  di letternan den corant ta bon
            manera algo ta tik cortico den  pa yuda memoria, pero e let-
            mi cabes, duna mi un tiki do-  ternan ta asina chikito cu mi
            lor cu ta pasa lihe. Mi mester  no por lesa nan. Mi ta duna
            bay  check cu dokter. Laga mi  mi  ruman  henter  un  stapel
            pura  pa  mi  bay  reunion,  ta  cu mi a spaar pa copia scondi
            casi dos or caba. Con por ta?  den letter grandi pa mi. E ta
            Niun hende no a yega ainda,  wak  e  stapel,  hisa  cara  wak
            anto  ami  a  pensa  cu  mi  ta  mi sin bisa nada cana bay na
            laat. Porta ta na lock ainda, ya  e mashin di copia. Mi ta core
            ta dies pasa di dos caba, con  warda  e  stapel  den  un  saco
            por ta? E hendenan aki si ta  prome  cu  mas  hende  yega,
            desformal. Pa colmo nan tin  Asina mi yega cas mi ta cum-
            curashi di yama mi ‘cinc’or’  insa.
            pa puntra mi ta na unda mi a  E  prome  ta  bay  hopi  bon,
            keda. Unda mi por keda si e  mi ta keda falta 5 palabra so.
            reunion tabata poni pa dos or  Despues  si  e  palabranan  a
            y niun hende no a presenta?  cuminsa bira manera liña sin
            Cansa mi!                    texto, blanco bashi. E cos aki
                                         ta cuminsa haci mi nervioso.
            Mi ta spera cu no tin mucho  Mi  n’  sa  ken  pa  confia.  Mi
            hende na e pelukeria, awe mi  tin cu bring’e, prome cu tur
            kier corta mi cabey, mi n’ tin  hende cuminsa mete cu mi y
            cita, pero e señora ta  custu-  bruha mi cabes di berdad.
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16