Page 4 - bon-dia-aruba-20201006
P. 4

A4   LOCAL
                   Diamars 6 OctOber 2020

                                                     Preocupa pa stabilidad di florin

                                 E futuro trahador di Aruba lo hereda un peso di debe sin precedente



                                                                                                                                Tur e leynan ey ta mas bien
                                                                                                                                adorno, pasobra gobierno tras
                                                                                                                                di gobierno no tin intencion
                                                                                                                                di cumpli cu nan.
                                                                                                                                Pakico  desconfianza  di
                                                                                                                                Hulanda
                                                                                                                                No  solamente  fraccionnan
                                                                                                                                di  MEP,  POR  y  RED  pero
                                                                                                                                di AVP a bisa cu e Entidad di
                                                                                                                                Reforma lo no funciona si e
                                                                                                                                ta dirigi for di Hulanda, paso-
                                                                                                                                bra e ta mishi cu autonomia
                                                                                                                                di Aruba. E pregunta sinem-
                                                                                                                                bargo mester ta, con autono-
                                                                                                                                mia  a  funciona  te  cu  awor.
                                                                                                                                Si tabatin un control debido
                                                                                                                                for di Parlamento, e situacion
                                                                                                                                lo no tabata asina deplorable
                                                                                                                                manera IMF mes a ilustra. E
                                                                                                                                ta significa cu Parlamento ta
                                                                                                                                desfunciona y tin cu ta cum-
                                                                                                                                inza puntra nan mes si mester
                                                                                                                                di  e  organo  legislativo  mes.
            Si  kier  mantene  valor  di  mo robusto.  Pues, pa Aruba  sion pa hopi tempo caba debi  mes  cu  Hulanda  ta  ofrece  Hulanda  no  ta  aprecia  un
            florin na Afl. 1.79 pa US$  mes, e importacion ta mucho  na  e  relacion  entre  debe  y  sosten di liquidez.       modus  operandi  asina.  Esta
            1, gobierno di Aruba mes-    menos. Mas ainda, Hulanda a  e  Producto  Bruto  Interno                               priminti y firma pa un struc-
            ter  tuma  medida  urgente  manda dos tranche di sosten  (PIB/GDP). Economistanan,  Con nos a yega aki?             tura  pa  mas  seguridad,  pero
            pa  drecha  su  finanzas  na dollars cu a contribui na e  y  sigur  esnan  di  e  instanci-  E proyectonan grandi manera  toch ta sigui cu e finanzas di
            publico.  Esakinan  tabata  reserva di divisas.” Mas ainda,  anan  internacional,  ta  con-  hospital nobo, e waf nobo na  bancarota di semper.
            advertencianan  di  S&P,  debi  na  e  medida  di  Banco  sidera cu e debe di Aruba den  Barcadera,  e  proyectonan  di  E problema di culpa e vota-
            Fitch,  Fondo  Monetario  Central  di  Aruba,  e  fon-    ultimo  añanan  ta  extremo.  Green Corridor y Watty Vos  dor pa e maneho di Gobierno
            Internacional (IMF) y Hu-    donan  di  pension  di  APFA,  Esey  a  bira  mas  grave  ainda  Boulevard tur a agrega  mas  ta  algo cu  ta  scucha  tur  ora,
            landa.  Tur  a  informa  cu  y  otro  fondonan  di  pension  den  e  actual  crisis  unda  e  na un posicion di debe cu ya  sigur riba media social. Pero e
            Aruba tin un finanzas pu-    cu  normalmente  ta  inverti  GDP anticipa pa 2020 ta casi  tabata halto. Oficialmente no  realidad ta cu e pueblo vota-
            blico deplorable.            40 porciento den exterior, na  Afl.  2.000  miyon  menos  cu  ta conta e debenan aki como  dor ta traha pa sobrevivi tur
                                         e  momentonan  aki  ta  wanta  na  2019.  Si  sigui  saca  placa  debe  publico,  pero  parti  di  dia, y no tin tempo pa contro-
            Bon Dia Aruba a tuma tempo  tur e placa na Aruba. Pues no  cu  ta  spaar,  pa  converti  nan  loke nos ta paga pa e proyec-  la si gobierno ta actua respon-
            pa  analisa  e  situacion  eco-  tin e peticion pa dollars pa in-  na bono pa financia consumo  tonan PPP ta debe, y publico,  sable cu su placa di belasting
            nomico  financiero,  despues  version den exterior. Esey ta  interno, lo yega un momento  y ta paga interes riba nan. E  y  fondo  di  pension.  Esey  ta
            cu dr. Arjen Alberts a adverti  contribui na un stabilisacion  cu e sistema ta bay for di con-  diferencia  ta  cu  nan  ta  hin-  tarea di Parlamento. Mas ai-
            den  e  corant  aki  cu  valor  di  di reserva. “Locual dr. Alberts  trol. Gobierno lo bay den un  ca  den  unsuma  hunto  cu  e  nda,  politiconan awendia ta
            florin por ta na peligro, par-  a indica corectamente, ta cu e  spiral di cada biha mas debe y  pago  di  mantenimento  pa  e  bisa pueblo cu tur cu ta pensa
            ticularmente pa motibo cu no  reservanan  no  ta  creciendo,  mas interes pa paga, mientras  proyectonan. Di tur manera,  diferente  cu  nan,  ta  robez  y
            tin  entrada  suficiente  na  di-  pasobra  turismo  ainda  ta  na  economia no ta back na e niv-  ta  paga  e  proyectonan  aki  cu ta netamente e politiconan
            visa grandi y cu prestamonan  nivel hopi abao. Pero, Aruba  el cu e tabata, por lo tanto no  pa  medio  di  belasting,  cu  ta  aki ta esnan cu ta contribui na
            local di parti di Gobierno lo  mester di sigui importa. Mes-  ta  rindi  entrada  pa  gobierno  significa  cu  ta  gasta  placa  di  e debe.
            significa mas consumo, pues  ter di combustibel, cuminda,  pa  cubri  e  gastonan  halto  di  pueblo y no ta parce cu lo bin  Na  e  momentonan  aki  ta
            mas uso di e reservanan. Ban-  cuido  medico,  pagonan  di  debe y interes.            un cambio den esaki.         stimulando  instancianan  lo-
            co Central mesora a saca un  prestamonan  internacional.                               Paisnan  manera  Hulanda,  cal pa inscribi pa bononan di
            comunicado, cu ta ilustra cu  Y awor a saca bononan cu ta  E peligro aki no ta algo di un  Grecia,  Italia,  Spaña  a  corta  Gobierno,  y  ta  celebra  esaki
            posicion  di divisas di Aruba  crea florin, y no dollar.”  solo periodo di gobernacion,  pisa  den  nan  gastonan  pro-  comosifuera  ta  un  logro.  Ta
            ta fuerte, unda tin 10 luna di  Den  su  comunicado,  Banco  ni di e actual. Ta for di Status  pio,  y  e  paisnan  berdad  a  trece  e  informacion  aki  de-
            reserva. Esaki debi na e hecho  Central  di  Aruba  a  referi  na  Aparte no a logra pa controla  haci sacrificio grandi. Pero e  masiando den forma di ‘bon
            cu valor di e reserva di oro a  su reserva di divisa cu entre  e  proporcion  di  debe  com-  pasonan interno a yuda eco-  noticia’  envez  di  enfatisa
            subi  drasticamente  y  cu  tin  otro  ta  fuerte  debi  na  e  au-  para  cu  e  Producto  Bruto  nomia.  Na  momento  cu  ta  e  seriedad  di  e  situacion.
            medidanan pa mitiga salida di  mento di valor di oro y como  Interno,  pero  e  problem-  haci uso di fondonan di pen-  Particularmente  pasobra  e
            divisas.                     tal  dr.  Alberts  no  lo  tabata  anan  a  bira  realmente  serio  sion  pa  e  bononan  pa  cubri  modelo economico di Aruba
                                         corecto den su ponencianan.  desde cu e debe compara cu  e  gasto  di  interes  riba  otro  basa riba turismo di masa ta
            E  importacionnan  actual  ta  Sinembargo, ta un hecho cu  GDP a surpasa e porcentahe  prestamonan,  por  ehemplo,  produci mas presion cu ben-
            mucho mas abao cu locual e  e placa cu Gobierno ta presta  cu  ta  considera  prudente  pa  ta  e  pagador  di  belasting  lo  eficio a lo largo, sigur si hopi
            tabata prome cu Covid19. No  riba  mercado  local  cu  ta  pa  un  teritorio  chikito  manera  mester cubri esaki despues. E  di e negoshinan, manera ca-
            tin importacion pa un turis-  paga salario y tambe FASE y  Aruba. Manera tabata adver-  futuro generacion di trahador  sinonan, no ta paga belasting
                                         Loonsubsidie te cu december  ti tur e tempo ey, no mester  lo hereda un debe mas grandi  debidamente  na  Aruba  pero
                                         y  esaki  ta  significa  miyones  sucede tanto anto nos ta den  cu nunca, lo mester paga mas  ta crea mas presion riba infra-
                                         di florin den circulacion den  teritorio  di  peligro  grandi.  belasting  cu  nunca  te  cu  ta  structura social manera AZV
                                         economia  di  Aruba  sin  cu  Actualmente gobierno mes ta  resta un scenario cu e peligro  y SVB.
                                         tin e valor di dollar ta drenta  reconoce cu nos ta na mas di  di un florin sin valor.  Awor e relacion cu Hulanda
                                         como  reserva,  ya  cu  e  extra  121% di debe/GDP, mientras  For  di  prome  dia  di  Status  ta na peligro, pasobra ta pri-
                                         placa pa consumo ta termina  cu mester hopi mas ainda pa  Aparte no a cumpli cu leynan  minti algo y ta haci diferente
                                         den aumento di importacion.  mantene nos a flote.  Mester  di finanzas publico. Nunca a  despues. E conclusion ta cu e
                                         Pero esey no ta tur e analisis.  reconoce  cu  na  e  momen-  presenta relatonan financiero  realidad di reforma na Aruba
                                                                      tonan  aki  tin  un  crisis  sin  y  ta  presenta  presupuesto  di  ta, cu tur gobierno a priminti
                                         Relacion  debe  -producto  precedente,  pero  netamente  Pais Aruba seis te ocho luna  esaki, pero ningun a cumpli.
                                         interno bruto                esey ta haci dificil pa haci mas  despues  di  e  fecha  cu  ley  ta  Y Hulanda no ta kere cu Aru-
                                         Posicion di florin ta bao pre-  prestamo. Ta pa e motibo ey  bisa, esta dia 1 di september.  ba por hacie su mes.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9