Page 176 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม
P. 176
108
เพรําะฉะนั้น กํารที่เรําปฏิบัติในเบื้องต้น ให้ตํามรู้ลมหํายใจ หรือกําหนดพองยุบให้ต่อเนื่อง พอ คิดปุ๊บ ถ้ําคิดแล้วเรําสํามํารถดึงจิตกลับมําที่พองยุบ หรือลมหํายใจได้ ก็ดึงได้เลยไม่เป็นไร ฝึก...เป็นกําร ข่มจิตตัวเอง เป็นกํารเอําชนะจิตตัวเอง อันนี้เป็นเบื้องต้น ที่นี้พอเรําปฏิบัติไป ตํามรู้ลมหํายใจไป ที่บอกว่ํา ตํามรู้ลมหํายใจ หรือพองยุบ ถ้ําเรํารู้กํารเปลี่ยนแปลงของลมหํายใจ หรือพองยุบ จะทําให้จิต หรือสติเรํา มีกําลังมํากขึ้น
ที่นี้เทคนิคเคล็ดลับอีกนิดหนึ่ง ที่เรําจะกําหนด...เวลําสังเกต เขําเรียกว่ํา เพื่อพิจํารณําควําม เป็นอนิจจัง ควํามไม่เที่ยงของรูป ควํามไม่เที่ยงของกําย ก็คือกํารสังเกตอํากํารของลมหํายใจ อย่ํางเช่น ถ้ําเรําเอําลมหํายใจมําเป็นอํารมณ์หลัก ในขณะที่เรํานั่งกรรมฐํานอยู่ ให้สังเกตแบบนี้ว่ํา เวลําหํายใจเข้ําไป หํายใจเข้ําไป...สุด มีลมหํายใจเขํามีอํากํารหยุดก่อนไหม ก่อนที่ลมหํายใจจะออกมํา พอลมหํายใจออกไป สุด ออกสุดหมดแล้ว เขํามีอํากํารหยุดหรือหํายไปก่อนไหม ก่อนที่จะเข้ําไปถึงท้องสุดท้อง ตํามรู้แบบนี้ อย่ํางต่อเนื่อง
และเพื่อให้สติเรําตั้งมั่นขึ้น อยู่กับปัจจุบันได้แนบแน่นชัดเจนขึ้น ก็คือให้สังเกตต่อว่ํา ระหว่ํางที่ หํายใจเข้ํา...สุด ระหว่ํางที่หํายใจเข้ํา ตั้งแต่เริ่มหํายใจเข้ําจนสุดนั้น ลมหํายใจมีลักษณะอย่ํางไร ลมหํายใจ มีลักษณะอย่ํางไร เรําไม่ต้องบังคับให้เป็น แค่ใส่ใจ ตํามสังเกตว่ําลมหํายใจเขําเป็นเส้น เป็นแท่ง หรือเป็น ช่วง เป็นอํากํารขําดตอน หรือมีอํากํารสะดุดเป็นขณะ ๆ หรือมีอํากํารเป็นจุดเหมือนไข่ปลําแป๊บ ๆ ๆ ไป นนั่ คอื จดุ หนงึ่ ทผี่ ปู้ ฏบิ ตั .ิ ..เปน็ เคลด็ ลบั วธิ กี ํารทจี่ ะทํา ใหส้ ตเิ รําอยกู่ บั ปจั จบุ นั ไดน้ ําน คอื ไมม่ อี ํากํารวอกแวก ไปหําอํารมณ์อื่น เพรําะจะมีงํานให้จิตได้ทํา
ถํา้ จติ เรํามงี ํานไดท้ ํา หํางํานใหจ้ ติ ทํา ทเี่ ปน็ อํารมณป์ จั จบุ นั โดยทเี่ รําไมต่ อ้ งปรงุ แตง่ กํารทเี่ รําสงั เกต อํากํารของลมหํายใจในลกั ษณะอยํา่ งนี้ เปน็ กํารกํา หนดรอู้ ํารมณป์ จั จบุ นั โดยทไี่ มต่ อ้ งปรงุ แตง่ ไมต่ อ้ งสรํา้ ง ขึ้นมําว่ํา ลมหํายใจต้องเป็นอย่ํางนี้นะ เขําจะเป็นอย่ํางนั้นนะ เรํามีหน้ําที่สังเกต เขําเรียกว่ําพิจํารณําธรรม หรือสังเกตสภําวธรรมที่เกิดขึ้น
ที่ใช้คําว่ําสังเกตก็คือว่ํา เพรําะว่ํา เรําตํามรู้สภําวธรรมที่กําลังเป็นอยู่ เรําไม่ได้ปรุงแต่งขึ้นมํา ว่ําน่ํา จะเป็นอย่ํางนั้น ควรจะเป็นอย่ํางนั้น ควรจะเป็นอย่ํางนี้ ลมหํายใจไม่น่ําจะเป็นอย่ํางนี้ น่ําจะยําวกว่ํานี้ อัน นั้นคือควําม...ควํามคําดหวัง ควํามคิด เป็นกํารที่เรําคิดว่ําน่ําจะเป็น แต่กํารเจริญกรรมฐํานที่ดี เรําไม่ได้ให้ เป็นอย่ํางที่เรําคิด แต่จะพิจํารณํากําหนดรู้ตํามที่เขําเป็น ว่ําเป็นไปในลักษณะอย่ํางไร
กํารตํามรู้ควํามเปลี่ยนแปลงของลมหํายใจแบบนี้ เรําจะเห็นว่ํา ทําไมลมหํายใจบํางครั้งยําว บําง ครั้งสั้น พอตํามรู้ไป ๆ พอสติมีกําลังมํากขึ้น จิตเริ่มนิ่งขึ้น เริ่มสงบขึ้น ลมหํายใจเริ่มแผ่วเบําลงไป ทําไม เขําถึงแผ่วเบําลงไป นี่แหละเรําจะเห็นเหตุและผลอย่ํางหนึ่งว่ํา ถ้ําคนเรํามีจิตใจสงบ ไม่มีควํามวิตกกังวล ไม่มีควํามกลัว ไม่มีควํามหวําดระแวง ไม่มีควํามทุกข์แล้ว พอจิตสงบ จิตก็จะมีควํามเย็น นั่นผลที่เกิดขึ้น โดยตรง
