Page 223 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม
P. 223
155
เพราะไม่เห็น เพราะความร้อนคืออารมณ์ปัจจุบันที่ชัดที่สุด อันนี้คือการกาหนดอิริยาบถย่อย ทีนี้ขณะที่เรา เดนิ การกา หนดอริ ยิ าบถยอ่ ยตอนทเี่ ดนิ จงกรม เรามเี จตนาทจี่ ะเดนิ ไป สดุ ทางเดนิ กห็ ยดุ แลว้ กก็ ลบั มา ทนี ี้ เวลาเราเดินไปทาภารกิจต่าง ๆ เราเดินออกไปข้างนอก ไปเปลี่ยนอิริยาบถ ยืดเส้นยืดสาย ก็ตรงนั้นแหละ ให้กาหนดอาการของอิริยาบถย่อยไปในตัวเลย เป็นเหมือนการเดินจงกรม
เราเดนิ จงกรมกบั เดนิ ในอริ ยิ าบถยอ่ ยตา่ งกนั ตรงไหน เคยสงั เกตไหมวา่ ตา่ งกนั ตรงไหน เหมอื นกนั ไหม ไมแ่ นใ่ จอกี เดนิ ทา่ ยนื ตรงเหมอื นกนั ละมงั้ ใชไ่ หม? ตวั ตงั้ เหมอื นกนั ความเหมอื นกนั ความเรว็ ความ ชา้ แตว่ า่ ทตี่ า่ งคอื เจตนา เจตนาคอื การใสใ่ จ เราเจตนาทจี่ ะกา หนดอริ ยิ าบถยอ่ ยหรอื เปลา่ ตรงนแี้ หละ หรอื พอออกจากกรรมฐาน เปลี่ยนอิริยาบถเปลี่ยนบัลลังก์ปุ๊บ ลุกขึ้นมาเดินฉิวไม่ได้สนใจอาการ ไม่ได้สังเกต อาการของอิริยาบถย่อย รู้แต่ว่าจะรีบ ๆ ๆ ไป...ไปทาธุระ อันนี้คืออย่างหนึ่ง นี่หมายถึงว่าเจตนาของเรา ที่ขาดไป แต่ถ้าเราลุกปุ๊บ ตอนนี้เรากาลังจะเดินไปทาภารกิจนะ เราก็เดินมีสติกาหนดรู้อาการเดิน รู้ถึง อาการเดินนั้นไป ก็ไม่ต่างอะไรกับการเดินจงกรม เร็ว ช้า นั่นคือกิริยาที่แตกต่างกัน แต่เจตนาที่เราเข้าไป กาหนดรู้ อันนี้คือตัวสาคัญ กาหนดรู้ถึงอาการที่เกิดขึ้น
ทีนี้การกาหนดอาการแบบนี้ การกาหนดอิริยาบถย่อย เรามีเจตนาที่จะรู้ถึงอาการเกิดดับของ อารมณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น รู้อาการพระไตรลักษณ์ ถ้าเราตามไม่ทันแล้วทาอย่างไร กาหนดรู้อาการเกิดดับ ไม่ได้เลย อิริยาบถย่อยมันเร็วมาก กาหนดไม่ทัน พอจะกาหนดปุ๊บเขาก็หาย แล้วจะกาหนดก็หายแล้ว พอ กาหนดไม่ทันมาก ๆ กลับรู้สึกว่าทาหน้าเครียด...จาเป็นไหม ไม่จาเป็นหรอก ถ้าเครียดแล้วกาหนดทันไม่ เป็นไร คือตั้งใจมากขึ้น แต่ไม่ต้องเครียด วิธีก็คือว่า จุดที่ต้องสังเกตมีอยู่ ๒ ส่วน หนึ่ง...ในการกาหนด อริ ยิ าบถยอ่ ย การดสู ภาพจติ ตวั เองกค็ อื จติ ทวี่ า่ งเปน็ ตวั รองรบั จติ ทสี่ งบทเี่ บาทสี่ ขุ อยา่ งใดอยา่ งหนงึ่ นะ จติ ที่รู้สึกมีความว่าง ความสุข ความสงบ ความเบา ความนุ่มนวลอ่อนโยน หรือความสว่าง หรือความใส อย่าง ใดอย่างหนึ่งก็ได้ ที่รองรับรอบตัวเรา มีบรรยากาศรอบตัว
และสอง...อันนี้คือเห็นว่าการเคลื่อนไหวต่าง ๆ การขยับการเคลื่อนไหวต่าง ๆ นั้น เคลื่อนไหวอยู่ ในบรรยากาศของจิตที่สงบ เหมือนการรับรู้อารมณ์ต่าง ๆ ด้วยความรู้สึกที่สงบ สังเกตรอบ ๆ ตัวก็สงบ มา ดูข้างในก็สงบ แต่ไม่เห็นอาการเกิดดับ แต่ไม่เห็นอาการเกิดดับของอิริยาบถย่อย แต่ยืนเดินหรือการขยับ การเคลื่อนไหวนี่นะ ยืนเดินขยับด้วยความรู้สึกที่สงบ อันนี้อย่างหนึ่ง
ใหพ้ อใจถา้ ไมเ่ หน็ อาการเกดิ ดบั ใหพ้ อใจในความรสู้ กึ ทสี่ งบของตวั เอง ใหด้ คู วามสงบตรงนกี้ อ่ น... มีความสงบ เพราะอะไร การที่รู้ชัดถึงอาการเคลื่อนไหวการขยับ ขยับด้วยความรู้สึกที่สงบ ขยับด้วยความ วา่ ง ขยบั อยใู่ นความสขุ จติ ตรงนเี้ ปน็ จติ ทเี่ ปน็ กศุ ล เปน็ จติ ทดี่ อี ยแู่ ลว้ อยา่ กงั วลใหค้ วามดหี ายไป ใหพ้ อใจ ที่มาดูจิตที่สงบ ทีนี้ก็จะได้สังเกตว่า พอจิตที่สงบชัดแค่ไหน ทาไมถึงอาการเกิดดับ ถึงไม่เห็นอาการเกิดดับ ของอิริยาบถย่อยที่เกิดขึ้น ตรงนี้ต้องเพิ่มสังเกตทีละจุด ทีละอาการ
สมมติว่าขณะที่เราใช้อิริยาบถย่อยคือการเคลื่อนมือเป็นหลัก เคลื่อนมือเป็นหลักต่อเนื่องเคลื่อน มือทาอะไรก็ตาม อย่างเช่นเราล้างจานแล้วเคลื่อนมือล้างจานใช้ความรู้สึกที่ว่าง ๆ ไปรู้ถึงอาการเคลื่อนไหว
