Page 10 - ดับตัวตน ค้นธรรม
P. 10
2
นั้น ๆ แม้แต่ตัวจิตที่ทาหน้าที่กาหนดรู้อารมณ์ต่าง ๆ เอง ก็รู้ว่าเขามีการ เกิดดับไปด้วยหรือไม่ อย่างไร... อันนี้คือสิ่งสาคัญ ถ้าเรามีเจตนารู้ใน ลักษณะอย่างนี้ เราก็จะกาหนดรู้ทั้งรูปและนาม ไม่ใช่กาหนดรู้แค่อาการ ของรูปที่เกิดขึ้น
ทีนี้ ทบทวนอีกนิดหนึ่งว่า อารมณ์หลัก ๆ ของสติปัฏฐานสี่คือ รู้ กาย รู้เวทนา รู้จิต และรู้ธรรม เราจะต้องไม่ลืมว่านี่คืออารมณ์หลัก ๆ ที่ จะปรากฏขึ้นมาให้เราได้กาหนดรู้ อารมณ์หลักเหล่านี้เขาจะเวียนกันมา ไม่ว่าจะยืน จะเดิน จะนั่ง จะนอน - อิริยาบถหลักทั้งสี่ หรือในอิริยาบถ ย่อยก็ตาม เขาจะสลับกันเกิดขึ้น ในอิริยาบถนั่ง อาการอะไรที่อาศัย ร่างกายเราเกิดขึ้น เขาเรียกว่า “อาการของกาย” โดยส่วนใหญ่ก็คือ อาการ ของพองยุบ อาการของลมหายใจเข้าออก อาการเต้นของหัวใจของเรา นี่ แหละคืออาการของกายในขณะที่เราเจริญสติในอิริยาบถนั่ง
ถ้าใหม่ ๆ ลมหายใจหรืออาการพองยุบอาจจะชัด แต่สักพักก็ อาจจะเป็นอาการเต้นของหัวใจ หรืออาการกระเพื่อมไหวที่รูป อย่างใด อย่างหนึ่งปรากฏขึ้นมา ขณะที่นั่งเจริญกรรมฐานก็ให้เริ่มจาก จุดนี้ ถ้าไม่มีอาการเต้นของหัวใจ ไม่มีอาการของลมหายใจ ไม่มีอาการ กระเพื่อมไหว มีแต่อาการหมอก ๆ มัว ๆ สลัวขึ้นมาข้างหน้า หรืออาการ ไหว ๆ หรือเป็นสีเป็นแสงปรากฏขึ้นมาข้างหน้า มีการปรากฏขึ้นมาแล้ว เปลี่ยนไปดับไป มีแล้วหายไป นั่นก็คือสภาวธรรมอย่างหนึ่งที่เกิดขึ้น บางทีเราก็เรียกเป็นนิมิตบ้าง แต่ว่าไม่ว่าจะเป็นนิมิตหรือเป็นอะไร เราจะ เรียกตามที่เห็นที่เป็น
ถ้าเป็นสีก็เรียกว่ามีสี ถ้ามีแสงเกิดขึ้นมาก็เรียกตามอาการนั้น ที่ สาคัญก็คือว่า ไม่ว่าจะเป็นสีเป็นแสงต่าง ๆ เกิดขึ้นมา หน้าที่ของผู้ปฏิบัติ