Page 139 - พระอาจารย์เทศน์เนื่องในโอกาสวันสำคัญทางพุทธศาสนา
P. 139
แตส่ งิ่ หนงึ่ ทตี่ อ้ งพจิ ารณาเพมิ่ ตอ่ ไปอกี กค็ อื วา่ ธรรมชาตขิ องทกุ ๆ อารมณ์ที่เกิดขึ้น ที่มีการเกิดดับตลอดเวลา เปลี่ยนแปลงอยู่เรื่อยนั้น เป็นอย่างไร จิตที่ทาหน้าที่รู้ก็เกิดดับ อารมณ์ที่เกิดขึ้นมาก็เปลี่ยน แปลง—ภาพที่เห็นก็เปลี่ยนไป เสียงที่ได้ยินก็มีความเปลี่ยนแปลงอยู่ ตลอดเวลา ความคิดที่เกิดขึ้นก็เปลี่ยนไป เปลี่ยนไป... เรื่องราวก็เปลี่ยน ไปต่างไป อันนี้ก็คือความเปลี่ยนแปลง ความไม่เที่ยง บางครั้งเกิดในเวลา ทอี่ ยากใหเ้ กดิ บางครงั้ กเ็ กดิ ในเวลาทไี่ มอ่ ยากใหเ้ กดิ นกี่ ค็ อื ความไมเ่ ทยี่ ง ความไม่แน่นอน
แต่ในขณะเดียวกัน ในความไม่เที่ยงก็เป็นทุกขลักษณะ นั่นคือ แสดงความเปน็ ทกุ ขลกั ษณะอยา่ งหนงึ่ คอื เกดิ ขนึ้ แลว้ ดบั ไป มแี ลว้ หมดไป มีแล้วหายไป... ตลอดวันที่ผ่านมาหรือชั่วโมงที่ผ่านมา มีอารมณ์ใดบ้างที่ เกดิ ขนึ้ แลว้ ไมด่ บั ? มเี สยี งไหนบา้ งเกดิ ขนึ้ แลว้ ไมด่ บั ? มคี วามคดิ ไหนบา้ ง เกิดขึ้นแล้วไม่ดับ ? มีอย่างหนึ่งที่ดับยากหรือเราไม่เห็น ก็คือความรู้สึก สภาพจิตใจ พอใจหรือไม่พอใจ บางครั้งถ้าไม่สังเกตให้ดี เราจะไม่เห็นว่า ความไม่พอใจมันดับอย่างไร หรือไม่ดับ พอดูเมื่อไหร่ก็ยังรู้สึกมีอยู่ เรื่องนั้นความคิดนั้นดับไปแล้ว ความชอบ/ไม่ชอบยังค้างอยู่ในใจ ถ้าไม่ เห็นถึงความเป็นคนละส่วน พอค้างอยู่ในใจ มีรสชาติอันนั้น เมื่อมีผัสส ะใหม่เกิดขึ้นมา ก็จะปรากฏอารมณ์นั้นขึ้นมาใหม่ เป็นระยะ ๆ เขาเรียก เป็นเชื้อ
แต่ถ้าเราเห็นอาการพระไตรลักษณ์ มีเจตนาที่จะกาหนดรู้ถึงการ เกิดขึ้น-ตั้งอยู่-ดับไปของอารมณ์ที่เกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็นรูป เสียง กลิ่น รส สมั ผสั ธรรมารมณ์ เปน็ ความคดิ เวทนาทเี่ กดิ ขนึ้ มเี จตนาทจี่ ะรถู้ งึ การเกดิ ขนึ้ -ตงั้ อย-ู่ ดบั ไป เมอื่ ไหรท่ เี่ หน็ อาการเกดิ ดบั ของอารมณน์ นั้ ๆ อยเู่ นอื ง ๆ
135
