Page 27 - ต้นจิตและอริยาบทย่อย
P. 27
การกาหนดต้นจิตและอิริยาบถย่อย
ธรรมบรรยาย ณ สานักวิปัสสนาพัฒนาทางจิต จ.ตรัง วันที่ ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๖
นั่งตามสบายนะ... การกาหนดต้นจิต สิ่งท่ีเราต้องทาความเข้าใจก่อน คาว่า “ต้นจิต” คืออะไร ? ต้นจิต คือ จิตที่ทาหน้าที่รู้ก่อนกระทา รู้ก่อนอาการที่ปรากฏ รู้ก่อนกะพริบตา รู้ก่อนอ้าปาก รู้ก่อนขยับ น่ันคือ เรียกว่าต้นจิต จิตที่ทาหน้าที่รู้ก่อน เพราะฉะน้ัน ต้นจิตจึงมีลักษณะ อีกอย่างหนึ่งก็คือว่า ทาหน้าที่สั่งอาการทางกาย ทุก ๆ อาการทางกายที่ เกิดข้ึน ก็คือเกิดจากจิต อาการเคลื่อนไหวทางร่างกายของเรา ไม่ว่าจะเป็น การกะพริบตา อ้าปาก หันซ้ายหันขวา จะหยิบจะจับ จะเหยียดจะคู้ เกิดจาก จิตสั่งท้ังหมด ต้นจิตจึงเป็นวิถีจิต เป็นธรรมชาติของจิตที่ทาหน้าที่ของตัวเอง ทีนี้หน้าที่ของผู้ปฏิบัติ คือกาหนดต้นจิต ทาไมเราต้องใส่ใจต้นจิตก่อนที่ จะขยับ ก่อนที่จะพูด ก่อนท่ีจะกระทา ก่อนที่จะหัน ก่อนท่ีจะกะพริบตา ก่อนที่จะเคลื่อนไหวต่าง ๆ ? ตามหลักของการเจริญกรรมฐาน ถ้าพูดถึง การกาหนดต้นจิต การรู้ก่อนขยับ รู้ก่อนเคลื่อนไหว จะทาให้เรามีสติมากขึ้น และการรู้ก่อนขยับเป็นการเจริญสติที่ละเอียดมาก ๆ เป็นวิธีการท่ีจะ เพม่ิ สตขิ องตวั เองใหไ้ วขน้ึ ใหม้ กี า ลงั มากขนึ้ ตรงนนั้ เปน็ การเพมิ่ ความตน่ื ตวั
21
