Page 53 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การปรับอินทรีย์
P. 53
305
อารมณ์ การรบั รอู้ าการเกดิ ดบั ของอารมณป์ จั จบุ นั อยา่ งตอ่ เนอื่ ง ตรงนจี้ ะทา ใหส้ ตมิ คี วามวอ่ งไวขนึ้ มคี วาม แก่กล้าขึ้น อารมณ์ปัจจุบัน หมายถึง ทุก ๆ อารมณ์ที่เกิดขึ้น ความเย็น ร้อน อ่อน แข็ง เคร่ง ตึง หนัก เบา เวทนานะ
มีเวทนาเกิดขึ้นมา มีความคิดเกิดขึ้นมา มีเสียงปรากฏขึ้นมา พร้อมที่จะรับรู้ แต่ไม่ได้หมายความ ว่าวิ่งไปรู้ทุก ๆ อารมณ์ อันนี้นิดหนึ่งว่า ไม่ได้ว่าต้องวิ่งไปรู้ทุก ๆ อารมณ์ในขณะเดียวกัน เพราะอะไร ถ้า ซัดส่าย วิ่งไปรับรู้อารมณ์ในขณะเดียวกันทุก ๆ อารมณ์นี่นะ ถามว่าจิตตั้งมั่นไหม กลายเป็นว่า จิตไม่ตั้ง มั่น พอจิตไม่ตั้งมั่น มีสติรู้อยู่กับปัจจุบัน แต่ความตั้งมั่นไม่เพิ่ม กลายเป็น สติกับสมาธิไม่สมดุลกัน
พอสติกับสมาธิไม่สมดุลกัน ความตั้งมั่น จิต...ก็กาลังของจิตไม่ดี กาลังของสมาธิไม่ดี กลายเป็น ซดั สา่ ยไปกบั อารมณ์ แทนทจี่ ะมอี าการสตวิ อ่ งไว เขา้ ไปรชู้ ดั ในอาการเกดิ ดบั นะ อาการเกดิ ดบั ทปี่ รากฏเกดิ ขึ้นมา ตรงนั้น...ถ้าซัดส่ายในอารมณ์แล้วเป็นอย่างไร ถ้าเรารู้ ๆ ๆ ไปหมด สิ่งที่ถามก็คือว่า พอรู้อย่างนั้น แล้ว สภาพจิตใจเปลี่ยนไหม สภาพจิตใจเปลี่ยนอย่างไร สะอาดขึ้นไหม ๆ คาถามนี้...กิเลสลดลงไหม อัน นี้ต้องสังเกตนะ
ไม่ใช่แบบว่ารู้ โอ้! รู้แบบนี้สบายกว่า แบบนี้สบายกว่า แบบนั้นสบายกว่า ถามว่าสะอาดขึ้นไหม ผ่องใสขึ้นไหม เป็นระเบียบมากขึ้นไหม สงบขึ้นไหม อายุอารมณ์สั้นลงหรือเปล่า อันนี้ต้องสารวจโดย ตัวเอง นั่นคือ เป็นสิ่งที่โยคีจะต้องพิจารณา แต่ทีนี้ถามว่า ถ้าพูดถึงว่า การปฏิบัติธรรม ความมีตัวมุ่ง หรือ เป้าหมายในการปฏิบัตินั้นอย่างหนึ่งว่า การมีตัวมุ่ง มีเป้าหมายในการปฏิบัติ แล้วมีความมุ่งมั่น ในการ กาหนดรู้อารมณ์ปัจจุบันของตนให้มาก อารมณ์ปัจจุบัน ดูอาการของรูปนามของตนให้ต่อเนื่อง
นนั่ หมายถงึ วา่ เรามเี จตนาและมคี วามเพยี ร มคี วามมงุ่ มนั่ มคี วามตงั้ มนั่ มคี วามแนว่ แนใ่ นเปา้ หมาย ในการปฏิบัติของตน ถ้าเรามีความเพียร มีความมุ่งมั่น มีตัวความเพียร มุ่งมั่นแน่วแน่ในการปฏิบัติ และ มุ่งมั่นที่จะพิจารณารู้อย่างจริงจัง สังเกตดู ถ้าเรามีตัวมุ่ง และใส่ใจสภาวธรรมที่เกิดขึ้น เหมือนเรามีความ ตั้งมั่น และศึกษาจริงจังกับการกระทาของเรา ทาอะไรก็ตาม มีความมุ่งมั่นเมื่อไหร่ มีตัวมุ่งเมื่อไหร่ เหมือน เราใส่ใจอย่างเต็มที่ ทาเต็มกาลังความสามารถ
ในขณะที่กระทา ไม่ว่าจะทาอะไรก็ตาม ทาอย่างเต็มความสามารถ ทาเต็มที่ทาด้วยใจของเรา ผลที่ เกิดขึ้นเราก็จะเห็นว่า การกระทาอะไรก็ตาม ที่ทาด้วยความมุ่งมั่นตั้งใจ ผลที่เกิดขึ้น...ชัด ดีก็ชัด ไม่ดีก็ชัด จะสรปุ ไดง้ า่ ย ตดั สนิ อารมณไ์ ดง้ า่ ยเชน่ เดยี วกนั เพราะฉะนนั้ ในการปฏบิ ตั ธิ รรม ในการปฏบิ ตั ใิ นการเจรญิ กรรมฐาน เวลากาหนดสภาวธรรม ไม่ว่าจะอยู่ในอิริยาบถหลัก คือการนั่งกรรมฐาน กาหนดรู้อารมณ์อะไร ก็ตาม เมื่อมีสภาวธรรมอย่างใดอย่างหนึ่ง มีตัวมุ่ง จดจ่อต่อเนื่องกับอารมณ์ที่กาลังปรากฏขึ้นมา ตามรู้ อาการเกิดดับนั้น จนอาการเกิดดับนั้น ๆ สิ้นสุดลง
ไม่ว่าจะเป็นอาการเกิดดับของลมหายใจ หรือเป็นอาการเต้นของหัวใจ เป็นอาการเกิดดับของ พองยุบ เมื่อไหร่ที่มีอาการเกิดขึ้น มุ่งเข้าไปกาหนดรู้ ถึงการเกิดขึ้นตั้งอยู่ดับไป จนอาการนั้นสิ้นสุดลง มี
