Page 19 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การพิจารณาสภาวธรรม
P. 19
327
เคยเห็นความไม่มีตัวตนไหม ? คาว่า “ตัวตน” คือความรู้สึกว่าเป็นเรา ที่นั่งอยู่ตอนนี้รู้สึกว่าเป็น เราไหม ? ครึ่ง ๆ กลาง ๆ นะ ชักไม่มั่นใจ ลองสังเกตแบบนี้นะถ้าไม่มั่นใจ เวลาใจเราว่างนี่รู้สึกหนักหรือ เบา ? เบา ตอนนั้นมีเราไหม ? ไม่มีเรา เห็นไหมเขาไม่ได้บอกว่าเป็นเรา นั่นคือความไม่มีตัวตน แล้วตอนนี้ จิตรู้สึกเป็นไง ? สบาย ลองเอาความรู้สึกว่าเป็นเราเข้ามาที่ตัว รู้สึกเป็นไง ? หนัก เอาความรู้สึกว่าเป็นเรา ออกไปข้างนอก ไปไกล ๆ รู้สึกเป็นไง ? ออกยังไงอีกล่ะทีนี้ ออกได้ด้วยเหรอ!? ตอนเอาเข้ามานี่ตอบพร้อม กันมากเลย สังเกตว่าเอาความรู้สึกว่าเป็นเราเข้ามาแล้วรู้สึกหนัก นี่คือความมีตัวตนเกิดขึ้น
ลองเอาความรู้สึกว่าเป็นเราออกจากตัว ตรงนี้เขาเรียกว่า “สักกายทิฏฐิ” ความรู้สึก/ความเห็นว่า เป็นตัวเราของเรา ลองเอาความรู้สึกว่าเป็นเราออกไป ตัวรู้สึกเป็นไง ? เบา ๆ ใจรู้สึกเบาไหม ? เบา นี่คือ การละอตั ตา พอเอา(ความรสู้ กึ วา่ เปน็ เรา)ออกปบุ๊ ตวั นเี้ ขาบอกวา่ เปน็ เราไหม ? ไมบ่ อกวา่ เปน็ เรา รสู้ กึ สบาย ไหม ? เอาจรงิ ๆ นะ อยา่ ตอบเอาใจอาจารย์ ถา้ ตอบเอาใจอาจารยโ์ ยมไมไ่ ดอ้ ะไรเลยนะ ธรรมะคอื สงิ่ ทโี่ ยม ต้องได้ ไม่ใช่อาจารย์ ลองสังเกตดูว่า ทาไมเราละตัวตนไม่ได้ ดับความรู้สึกว่าเป็นเราไม่ได้ มีแต่เราตลอด เวลา ? เพราะ “ตัวทิฏฐิ” ความเข้าใจคิดว่าเป็นของเรา ความเชื่อว่าตัวนี้เป็นเราเสมอ
พระพุทธเจ้าบอกว่าไม่ใช่เรา รูปไม่ใช่ของเรา รูปเป็นของไม่เที่ยง รูปเป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ไม่ใช่สัตว์ บุคคล ตัวตน เรา เขา แต่ทาไมถึงเป็นเราตลอดเวลา ? เพราะเราติดตัวสัญญาที่จาได้ว่านี่คือเรา แต่การละความรู้สึกเป็นเราปึ๊บ ตัวไม่บอกว่าเป็นเรา ต่อไปถึงแม้ว่าเวทนาจะอาศัยตัวเกิดขึ้นมา ก็ไม่เกิด กิเลส อารมณ์ต่าง ๆ ที่กระทบกับร่างกาย เย็น-ร้อน-อ่อน-แข็ง-เคร่งตึง-หนัก-เบา เขาก็เป็นอาการของธาตุ ไม่ใช่เรา แล้วจะไม่ทุกข์กับลักษณะของธาตุนั้น ๆ เห็นแต่ว่าอาการของธาตุสี่ที่กาลังปรากฏที่ร่างกายนี่ เขา เกิดขึ้นแล้วดับไป มีแล้วหายไป ไม่ใช่ของเรา
เพราะฉะนั้น การที่มีอาการของธาตุปรากฏขึ้นมาทางกาย เมื่อเรามีเจตนาที่จะเข้าไปรู้ว่า ปวดแล้ว ดับอย่างนี้ เคร่งตึงแล้วก็เปลี่ยนแบบนี้ เบา ๆ ขึ้นมาแล้วก็เปลี่ยนไป หนัก ๆ ขึ้นมา-เข้าไปรู้-เขาเกิดดับ เปลี่ยนไป ร้อนแล้วก็หายไป เย็นแล้วก็หายไป เคร่งตึงแล้วก็หายไป... เป็นลักษณะของธาตุสี่ทั้งหมดเลย แต่พอเกิดตึงขึ้นมา...ก็ฉันตึง เมื่อยขึ้นมา...ก็ฉันเมื่อย หนักขึ้นมา...ก็ฉันหนัก ไม่ได้บอกว่าตัวหนักเลยนะ แต่ “ฉัน” หนักไปหมดแล้ว ถึงแม้จะเรียกว่าตัว ก็ “ตัวฉัน” หนักไปหมดแล้ว... ยังมีฉันอย!ู่ ขณะที่ตัวหนัก จิตหนักด้วยไหม ? หนัก ที่หนักนี่ จิตอยู่ในตัวหรือนอกตัว ? ในตัว จิตอยู่ในตัวมันก็หนักสิ!
ถ้าไม่อยากให้จิตหนัก ให้จิตออกมานอกตัวสิ แยกรูปแยกนาม แยกจิตออกมาข้างนอกสิ ให้จิต เรากว้าง ๆ ลองดูว่า จิตเราเบาขึ้นไหม ? แล้วตัวเบาขึ้นด้วยไหม ? นี่คือวิธีสังเกตว่าเขาจะได้ไม่เป็นตัวเรา ตวั กเ็ ปน็ รปู รปู หนงึ่ ทกี่ า ลงั แสดงอาการ ความหนกั เปน็ ลกั ษณะของธาตธุ าตหุ นงึ่ ทกี่ า ลงั ปรากฏ เปน็ ลกั ษณะ ของธาตุดิน มีน้าหนักขึ้นมา เคยรู้สึกไหม เวลานั่งปฏิบัติไปสักพัก พอสงบแล้วตัวมันแข็ง นิ่ง บางทีก็เป็น ก้อนทึบ ๆ อยู่ ? นั่นคือลักษณะของธาตุที่เกิดขึ้น แต่สติยังสามารถทาหน้าที่รู้อารมณ์ต่าง ๆ อยู่ แต่บาง ครั้งก็เกิดความรู้สึกกังวล เพราะความไม่เข้าใจว่าทาไมตัวถึงแข็ง ๆ นิ่ง ๆ
