Page 59 - จุลสารฉบับพิเศษ เล่าขานตำนานศาลายา ประจำปี 2563
P. 59
จุลสาร “เล่าขานต านานศาลายา” ฉบับพิเศษ | ๕๑
มีสรรพคุณแก้เมื่อย เอ็นที่มันตึงจะอ่อนลง อีกตัวเขียนว่า บรณัช เดาว่าน่าจะ
เป็น บอระเพ็ด อาจจะมีการเขียนผิดพลาดหรืออาจจะเดาผิด บอระเพ็ดเป็น
ยาแก้ไข้ ส่วนเถาเอ็นอ่อนเป็นยาแก้ปวดเมื่อย แล้วก็มี ขิงแห้ง ข่ำแห้ง พริกไทย
ดีปลี สามตัวนี้เรียกว่า ตรีกฏุก เป็นยาบ ารุงลม เพราะว่าเวลาปวดเมื่อยการขยับ
เขยื้อนเป็นอิทธิพลของธาตุลม เพราะฉะนั้นตรงนี้ก็เลยใส่เบญจกูลเข้าไปเพื่อ
ปรับธาตุลมให้ดีขึ้น ส าหรับคลายปวดเมื่อยให้ดีขึ้น เลือดไหลเวียนพาเอาของ
เสียออกจากที่ๆ มีอาการ
ทั้หมดนี้เป็นลักษณะขององค์ประกอบต ารายาของศาลายา จะเห็นได้
ว่าสอดคล้องกับต ารับยาการแพทย์แผนไทย มีตัวยาตรง มีตัวยาช่วย ตัวยาตรงมี
ใช้หลายตัว ยกตัวอย่าง จันทลีลำ เป็นยาแก้ไข้ ไม่ใช่ของศาลายา แต่เป็น
ยาแก้ไข้ในบัญชียาหลัก ทีมวิจัยของคณะเภสัชศาสตร์ก็สงสัยว่า จันทลีลา
สามารถลดไข้ได้จริงไหม และใช้ในเด็กได้ด้วย ก็น ามาท าเป็นสารสกัดทดลองกับ
หนูก็พบว่า สามารถที่จะลดอุณหภูมิของหนูลงได้ใกล้เคียงกับแอสไพริน
และมีฤทธิ์ระงับปวดและลดการอักเสบ
นอกจากนี้ยังมีตัวยาหลักที่แก้ไข้อกหลายตัว เช่น รำกปลำไหลเผือก
ี
กับ จันทร์แดง น า ๒ ตัวนี้มาทดลองแล้วเทียบกับแอสไพรินและเพรดนิโซโลน
(Prednisolone) ปรากฏว่าจันทร์แดงมีกลไกออกฤทธิ์เหมือนแอสไพริน ลดไข้
ลดการอักเสบ แต่รากปลาไหลเผือกออกฤทธิ์เหมือนสเตียรอยด์ (Steroids)
เหมือนเพรดนิโซโลน คือลดการอักเสบเหมือเพรดนิโซโลน ซึ่งอยู่คนละกลไกใน
ร่างกาย แสดงว่าที่ใส่ตัวนี้คู่กันท าให้ตัวยาออกฤทธิ์ ๒ กลไกพร้อมกัน และท าให ้
การออกฤทธิ์ลดไข้ดีขึ้น ซึ่งผู้ที่ท าวิจัยเป็นอาจารย์จากคณะแพทยศาสตร์
