Page 504 - BUKU III BAHASA JAWA

LAMPIRAN 1

BAHAN AJAR

Tembung medhar sabdo tegese sesorah utawa pidhato (Poerwadarminta ing Sutardjo 108: 2013, yaiku

medharake utawa njletrehake/ngandharake pangandikan utawa kawigaten marang sasama/wong liya.
Dene wong kang nindakake medhar sabda diarane pamedhar sabda. Medhar sabda (sesorah ) iku

ngendika sangarepe wong akeh kanthi ancas kang gumathok.

Medhar sabda iku ana maneka werna jinise, ana kang umum, ana kang rowa, ringkes, ana kang prasaja,
rinengga, manut kebutuhan lan kahanan sarta ancasing rembug. Upamane medhar sabda ing upacara
manton, supitan utawa tetesan, sepasaran bayi, kasripahan lan sapanunggalane. Mula pawongan sing

kerep kajibah ngaturake sesorah kudu gelem : nyinau unggah-ungguhing basa. Trapsila ing patrap. Ora
perlu kemrungsung, lan sapiturute. Cak-cakan utawa dhapuking sesorah iku maneka warna , ana kang
mung kaleksanakake kanthi adhedasar bakuning surasa. Kanthi cathetan cengkkorongan, ana kang
ditulis genep banjur diwacakake lan uga ana kang resmi utawa ora resmi.

Basa sajrone sesorah kaudiya supaya trep, tumrap pamilihe tembung, laras, cetha, lan becik
dhapukaning ukara jumbuh karo kahanan lan nyenengake , bener, iketaning tembung-tembung manut
paugeraning paramasatra.

Struktur Teks Pamedharsabda:
1. Pambuka
a. Salam pambuka
b. Atur pakurmatan marang sing padha rawuh
c. Ngaturake pepujen marang Gusti
d. Ngaturake panuwun marang para kang kepareng rawuh
e. Mbabar dhiri
f. Nyuwun palilah
g. Ngandharake karep minangka dadi pranatacara
h. Rantaman Bakune Adicara
2. Bakune adicara kang bakal ditindakake ing sawijining adicara kudu diwaca lan
diandharake kanthi urut lan runtut, supaya sapa wae sing mangkone duwe jejibahan
jroning adicara bisa samapta ing karya lan sawega ing dhiri.
3. Panutup
a. Nyethakake purnaning adicara lan wusanane
b. Ngaturake gunging panuwun dene adicara bisa lumaku kanthi rancag
c. Nyuwun pangapura menawa anggone mernata adicara ana kakirangan
d. Atur pepujen/sesanti
e. Salam panutup

14