Page 33 - g lyk

7,8. Περιοδικός Πίνακας (σ 17-22, Α 48, 49,50, 51,52,53, 54)
Α) Τοµέας ΠΠ είναι σύνολο στοιχείων που έχουν τα τελευταία τους ηλεκτρόνια στον
ίδιο τύπο υποστιβάδας (s,p,d,f), µε βάση τη σειρά δόµησης aufbau.
14
10
6
2
6
10
6
2
14
10
6
2
2
6
2
6
2
2
10
1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s 4d 5p 6s 4f 5d 6p 7s 5f 6d 7p ,Ζ=112
Β) Προκύπτουν 4 τοµείς (σχ 1.5):
2
1
1) (14Σ) s -τοµέας. (s , s ) Κλασσική οµάδα Α=δείκτης = αριθµό e εξωτ στιβάδας
1
6
2) (30Σ) p-τοµέας. (p … p ) Κλασσική οµάδα Α=δείκτης+2= αριθµό e εξωτ στιβάδα
10
1
3) (41Σ) d-τοµέας. (d … d ) Νέα αρίθµηση οµάδας =δείκτης + 2, βλ Παρατήρηση 2
1 14
4) (28Σ) f -τοµέας. (f … f ) Λανθανίδες (58-71), Ακτινίδες (90-103),(La/57,Αc/89)
η
Γ) Στοιχεία µετάπτωσης είναι τα στοιχεία του d-τοµέα, από 4 περίοδο και µετά. Συµπληρώνουν
τα 10 ηλεκτρόνια των d τροχιακών και έχουν κοινές ιδιότητες:
(µεταλλικό χαρακτήρα, πολλαπλό ΑΟ, παραµαγνητικά, καταλύτες, σύµπλοκα ιόντα, έγχρωµες
ενώσεις)
Χρήσιµες Παρατηρήσεις.
1. Ο µέγιστος n δείχνει την περίοδο, στοιχεία ίδιας οµάδας έχουν παρόµοιες ιδιότητες, µόνο για 8
κύριες οµάδες ο αριθµός ηλεκτρονίων εξτ. στιβ. δίνει οµάδα.
2. Παλιά και νέα αρίθµηση. Οι κύριες οµάδες Α έχουν ίδιο αριθµό, αλλά από την τρίτη και
µέχρι την όγδοη προσθέτω 10 (π.χ. ΙΙΙΑ=13). Οι δευτερεύουσες οµάδες Β έχουν ίδιο αριθµό, αλλά
ισχύει 8,9,10 =VIIIB και 11 = ΙΒ και 12 =ΙΙΒ.
3. Είναι άλλο πράγµα η σειρά δόµησης aufbau και άλλο η ηλεκτρονιακή δοµή.(γιατί;)
Προσοχή η οµάδα καθορίζεται από τη σειρά δόµησης aufbau.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
ΙΑ ΙΙΑ IIIB IVB VB VIB VIIB VIIIB VIIIB VIIIB IB IIB ΙΙΙΑ ΙVA VA VIA VIIA VIIIA
3
10
9*
1
3
2
5
4 *
6
8
7
5
6
4
1
2
1
2
s s d d d d d d d d d d p p p p p p
1
1
14 1
14 1
Λανθανίδες(ασυµπλήρωτα 4f) La: (d ) έως Lu: (4f d ) Ακτινίδες(ασυµπλήρωτα 5f): Ac (d ) έως Lr (5f d ) /εντός
4. Μεθοδολογία ασκήσεων Μας δίνεται o Z και ζητείται να καθορίσουµε οµάδα, περίοδο ή/και
αν είναι στοιχείο µετάπτωσης, αριθµό ηλεκτρονίων σθένους, πιθανούς αριθµούς οξείδωσης,
σταθερότερο αριθµό οξείδωσης κλπ (π.χ. αν δίνει έγχρωµες ενώσεις)
“Κατασκευάζω τη σειρά δόµησης aufbau. Η περίοδος εύκολα καθορίζεται από το
µέγιστο n. H οµάδα βρίσκεται κατά την παράγραφο Β. Αν ζητείται νέα αρίθµηση
κατά την παρατήρηση 1. Στοιχεία µετάπτωσης βλ. παράγραφο Β.” [Εφαρµογή Ζ=108]
10
5
* = υπερισχύει ο κανόνας σταθερότητας d και d
9. Ατοµική ακτίνα – Ενέργεια ιοντισµού (σ 23-26, Α 55,56,57αβ,58γδ,59,60)
1. Τι είναι η ατοµική ακτίνα. Πως εξηγείται ότι ισχύει ο κανόνας:

Κατά µήκος περιόδου αλλάζει ο Z, άρα …
Κατά µήκος οµάδας αλλάζει ο n, άρα…
Ηλεκτροθετικότητα

2. Τι είναι η ενέργεια πρώτου ιοντισµού; Το φαινόµενο είναι ενδόθερµο και η
ενέργεια ιοντισµού θετική; Η ενέργεια β’ ιοντισµού είναι µεγαλύτερη; Γιατί;
Από ποιους τρεις παράγοντες εξαρτάται η ενέργεια ιοντισµού; [R, Z,e] Γιατί;
Πως υπολογίζεται η τιµή του δραστικού πυρηνικού φορτίου;
Τα µέταλλα είναι ηλεκτροθετικά και αποβάλλουν εύκολα ηλεκτρόνια, διότι έχουν
µικρές τιµές Εij;
3. Πως εξηγείται ότι ισχύει ο κανόνας:
για την ενέργεια πρώτου ιοντισµού;
4. Ισχύει ο ίδιος κανόνας και για την ηλεκτραρνητικότητα;
5. Ισχύει s g για οξείδια και σηµείο ζέσης για χλωρίδια;
6. Για να συγκρίνουµε τη δεύτερη ενέργεια ιοντισµού, λαµβάνουµε υπόψιν την δοµή
που θα έχει προκύψει µετά την αποµάκρυνση του πρώτου ηλεκτρονίου σε σχέση µε
τους κανόνες σταθερότητας (σταθερές δοµές – παρατηρήσεις ενότητας 4).