Page 34 - g lyk

10. Ηλεκτρονιακοί τύποι κατά Lewis (σ 27-32, Α 62,63,64,65,66)
Ηλεκτρονιακή θεωρία του σθένους (Kossel, Lewis): Στους δεσµούς συµµετέχουν
µόνο τα ηλεκτρόνια σθένους. Σύµφωνα µε τον κανόνα της οκτάδας τα άτοµα
τείνουν να αποκτήσουν οκτώ ηλεκτρόνια στην τελευταία τους στιβάδα (δοµή
ευγενούς αερίου), µε εξαίρεση την Κ (υδρογόνο). Ετσι προσλαµβάνουν ή
- -
αποβάλλουν e (ετεροπολικός δεσµός) ή συνεισφέρουν αµοιβαία e (οµοιοπολικός
δεσµός). Εφαρµόζεται για τα στοιχεία των κύριων οµάδων και έχει επιτυχία στις τρεις
πρώτες περιόδους. (Οι θεωρίες δεσµού σθένους και µοριακών τροχιακών δίνουν τη λύση).
Γραφή τύπων Lewis.
1. ∆ιακρίνω αν η ένωση είναι ετεροπολική (εύκολη περίπτωση)* ή οµοιοπολική.
2. Σε οµοιοπολικές υπολογίζω το άθροισµα των διαθέσιµων ηλεκτρονίων
σθένους. Για ανιόν προσθέτω ηλεκτρόνια όσο το φορτίο και σε κατιόν
αφαιρώ. Αν δεν θυµάµαι κάποιο άτοµο, θα κάνω κατανοµή µε το Ζ. Το
άθροισµα των ηλεκτρονίων (άρτιος) είναι η απόλυτα κυρίαρχη πληροφορία.
3. Ορίζω κεντρικό άτοµο αυτό µε τον δείκτη 1 και αν είναι περισσότερα µε
δείκτη 1, το λιγότερο ηλεκτραρνητικό.(Β<C<N<O<F)
4. Συνδέω το κεντρικό µε τα περιφερειακά µε απλούς δεσµούς (1 α.δ. = 2 e-). Αν
υπάρχει Χ και Ο και Η, συνήθως υπάρχει η δοµή Η-Ο- Χ…(κεντρικό το Χ)
5. Συµπληρώνω τα περιφερειακά άτοµα µε αδεσµικά ζεύγη ηλεκτρονίων µέχρι
σύνολο οκτώ – κανόνας οκτάδας.
6. Αθροίζω όλα τα ηλεκτρόνια που χρησιµοποίησα (δεσµικά και αδεσµικά).
7. Τοποθετώ τα υπόλοιπα στο κεντρικό άτοµο:
Α) αν περισσεύουν ηλεκτρόνια στο κεντρικό (& δεν υπάρχει κάπου λάθος),
δεν πειράζει. π.χ. PCl 5
Β) αν το κεντρικό δεν έχει συνολικά οκτώ, δοκιµάζω διπλούς ή τριπλούς
δεσµούς µε επιστροφή στο βήµα 4.
Γ) αν το στάδιο Β δεν φέρει απότέλεσµα (& δεν υπάρχει κάπου λάθος), δεν
πειράζει π.χ ΒeCl 2, ΒF 3.
.. .. -2
+3
* Για ετεροπολικές π.χ Αl 2S 3, γράφω 2 [:Al:] , 3 [:S:] (συντελεστή και κόµµα)
+3
-2
2 [:Al:] , 3 [:S:]
.. ..
και σχεδιάζω οκτώ ^ ηλεκτρόνια γύρω από το κάθε άτοµο, εδώ το Al και το S.
(^ δύο ηλεκτρόνια για τα µέταλλα Li, Be, B/δεν συναντώ σε ετεροπολική τα H & He)
**Για ιόντα µέσα σε παρένθεση τη δοµή (γεµισµένες οκτάδες) και έξω πάνω δεξιά το φορτίο.
Χρήσιµες Παρατηρήσεις.
Σε πολύπλοκες περιπτώσεις, όπως πολυατοµικά ιόντα σε ετεροπολικές ενώσεις,
χρησιµοποιώ σταδιακή λογική επίλυσης. π.χ Ca(NO 3) 2 ..
-1
+2
Ετεροπολική ένωση άρα : [:Ca:] ,2[X]
..

-1
Για το ΝΟ 3 θα έχω Ν ηλ = 5 + 3*6 + 1 = 24 και κεντρικό το N.
.. ..
Πρώτη δοκιµή :O – N – O: µε N’ = (3*2) + 6+6+6=24. Το Ν δεν έχει οκτώ. (Β)
.. ..
:Ο:
..

.. ..
∆εύτερη δοκιµή :O – N = O: µε N’ = (4*2) + 6+6+4=24. Το Ν έχει οκτώ. (OK)
..

: Ο :
..
.. .. ..
-1
+2
Αρα τελικά [:Ca:] , 2 [: O –N = O : ]
.. ..
: Ο : [έλεγχος σε άνω-κάτω τελίτσες]
..