Page 64 - e-Book Cold Chain

57

ี
ิ
วิสาหกิจชุมชนเห็ดและผักปลอดสารพษบ้านหนองหว้าจังหวัดฉะเชิงเทราเท่านั้น โดยมีรายละเอยด ดังนี้
ั
ปริมาณการจัดเก็บเฉลี่ย 250 ตัน/ปี ความสามารถในการจัดเก็บได้สูงสุดเฉลี่ย 500 ตัน/ปี คิดเป็นอตราการใช้

ประโยชน์ ร้อยละ 50 รายได้จากธุรกิจรวบรวมเฉลี่ย 12.5 ล้านบาท/ปี สิ่งอานวยความสะดวกภายในห้องเย็น
ี่
ได้แก่ ม่านพลาสติก ตะกร้า รถเข็น เป็นต้น ขั้นตอนการด าเนินงานทส าคัญ ได้แก่ (1) การรับซื้อ (2) คัดเกรด
(3) ชั่งน้ าหนัก (4) ใส่บรรจุภัณฑ (5) เก็บสินค้าเข้าห้องเย็น และ (6) ขนส่งด้วยรถห้องเย็น อัตราความเสียหาย
์
ในห้องเย็น ร้อยละ 3 สาเหตุมาจากสูญเสียน้ าหนักและช้ าระหว่างขนส่ง วิธีการลดอณหภูมิผลผลิต (Pre-
ุ
Cooling) เป็นแบบการลดอุณหภูมิด้วยอากาศเย็น (Room Cooling) รูปแบบบรรจุภัณฑ์ เป็นตะกร้าพลาสติก
และเห็นว่าบรรจุภัณฑ์มีความเหมาะสมและสามารถช่วยยืดอายุผลผลิตได้ ปัญหาที่พบ ได้แก่ ผลผลิตมีไม่มาก

เพียงพอ ท าให้ต้นทุนค่าไฟฟ้าในการใช้ห้องเย็นไม่เกิดการประหยัดต่อขนาดเท่าที่ควร
ภาพรวม สถาบันเกษตรกรที่ใช้ประโยชน์ห้องเย็น (แช่เย็น/แช่แข็ง) มีจ านวน 7 แห่ง

ุ
มูลค่าห้องเย็นเฉลี่ย 9.38 ล้านบาท อายุเฉลี่ย 3 ปี ได้มาตรฐาน GMP ร้อยละ 57 ห้องเย็นมีอณหภูมิตั้งแต่ 15
ถึง -70 องศาเซลเซียส ปริมาณการจัดเก็บเฉลี่ย 375 ตัน/ป ความสามารถในการจัดเก็บได้สูงสุดเฉลี่ย 508 ตัน/ปี
ี

ั
คิดเป็น อตราการใช้ประโยชน์ ร้อยละ 74 รายได้เฉลี่ย 58.10 ล้านบาท/ปี สิ่งอานวยความสะดวกภายใน
ห้องเย็น ได้แก่ ม่านพลาสติก อปกรณ์แกะเนื้อทุเรียน สายพานล าเลียงทุเรียน ถาดวางเนื้อทุเรียน รถเข็น
ุ
ตะกร้า เป็นต้น ขั้นตอนการด าเนินงานที่ส าคัญ กรณีผักและผลไมแช่เย็น ได้แก่ (1) การรับซื้อ (2) คัดเกรด
้
(3) ชั่งน้ าหนัก (4) ใส่บรรจุภัณฑ์ (5) เก็บสินค้าเข้าห้องเย็น และ (6) ขนส่งด้วยรถห้องเย็น กรณีผลไม้แช่แข็ง

ิ่
ได้แก่ (1) รับซื้อผลไม้ (2) บ่มเพอเพมความหวานจนถึงระดับที่ลูกค้าต้องการ (3) แปรรูป (4) จัดเก็บในห้องแช่
ื่
ั
แข็ง (5) ใส่บรรจุภัณฑ์ และ (6) ขนส่งด้วยรถแช่แข็ง อตราความเสียหายในห้องเย็น ร้อยละ 3 สาเหตุมาจาก
ุ
ฝุ่นจากเปลือกผลไม้ การท างานที่ผิดพลาด สูญเสียน้ าหนัก และช้ าระหว่างขนส่ง วธีการลดอณหภูมผลผลิต
ิ
ิ
ุ
(Pre-Cooling) แบ่งเป็น การลดอุณหภูมิด้วยอากาศเย็น (Room Cooling) ร้อยละ 56 และการลดอณหภูมิโดย
ึ้
่
ผ่านอากาศเย็น (Forced Air Cooling) ร้อยละ 44 รูปแบบบรรจุภัณฑ์ แบ่งเป็น ขนขนรถโดยไมใส่บรรจุภัณฑ์
ร้อยละ 9 กล่อง/ลังกระดาษ ร้อยละ 45 ตะกร้าพลาสติก ร้อยละ 37 ถุงพลาสติก ร้อยละ 9 กลุ่มตัวอย่าง ร้อยละ
67 เห็นว่า บรรจุภัณฑมีความเหมาะสมและสามารถช่วยยืดอายุผลผลิตได้ ปัญหาที่พบ ได้แก ผลผลิตมีปริมาณ
่
์
น้อยท าให้ไม่ประหยัดต่อขนาด ผลผลิตมีตามฤดูกาลจึงไม่ได้ใช้ประโยชน์ห้องเย็นตลอดทั้งปี และไฟฟ้าดับบ่อย

2) การขนส่งผลผลิตสรถห้องเย็น
้
กลุ่มผลไม ปริมาณการขนส่งเฉลี่ย 14 ตัน/เที่ยว จากความจุสูงสุด 18 ตัน/เที่ยว มูลค่า
สินค้า 1.58 ล้านบาท/เที่ยว สินค้าถูกขนส่งด้วยรถห้องเย็น ร้อยละ 67 ของผลผลิตทั้งหมด พาหนะที่ใช้ขนส่ง
ผลผลิต (รถของสถาบันเกษตรกรและรถของลูกค้า) แบ่งเป็น รถห้องเย็น ร้อยละ 60 รถบรรทุกสี่ล้อ ร้อยละ

่
16 รถบรรทุกหกล้อ ร้อยละ 8 รถบรรทุกสิบหกล้อ ร้อยละ 8 และรถพวง ร้อยละ 8 รูปแบบการขนส่ง
แบ่งเป็น ใช้รถของสถาบันเกษตรกร ร้อยละ 27 จ้างผู้ให้บริการขนส่ง ร้อยละ 27 ลูกค้ามารับเอง ร้อยละ 46
ปริมาณขนส่งเฉลี่ย 22 ตัน/วัน ต้นทุนค่าขนส่งเฉลี่ยที่ส าคัญ ได้แก่ ค่าน้ ามันเชื้อเพลิง 110,868 บาท/ปี

ค่าจ้างรถขนส่ง 502,725 บาท/ปี ค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับรถ 53,453 บาท/ปี ค่าประกันภัยรถยนต์ 33,110 บาท/ปี

โครงการศึกษาการจัดท าแนวทางการพัฒนาเพื่อการบริหารจัดการโซ่ความเย็น (Cold Chain) ในสินค้าพืชผักและผลไม้ของสถาบันเกษตรกรในพื้นท EEC และจังหวัดใกล้เคียง

ี่